نگاه ایران/مومن صالحی      پژوهشگر اجتماعی میزان واردات کشور روسیه در سال بیش از 15000 میلیون دلاراست، در موقعیت فعلی سهم ایران از این بازار در سال   1394      173 میلیون دلار  و در سال   1395       218  میلیون دلار   و در نیمه اول سال 1396  به 228 میلیون دلار رسیده که چنانچه به همین منوال ادامه یابد شاید به حدود 2%  از واردات کشور روسیه برسد، این در حالی ست که نماینده مردم بندر انزلی در 6 آبان 1396 طی مصاحبه ای میزان صادرات ایران به روسیه را خنده دار می داند و به نظر می رسد در صحت وسقم همین اعداد نیز شک و شبهه ای وجود دارد و رسیدن به 2% دست یافتنی نخواهد بود. از این منظر بهره استان گیلان به عنوان نزدیک ترین استان با داشتن مرزهای آبی با کشور روسیه ، چقدر است؟ الله اعلم ، اما قطعاً بسیار ناچیز و غیرقابل ذکر است . در همایش های کشوری و مناطق آزاد و حتی مجامع بخش خصوصی ماجراها به گونه دیگری در جریان است ، حرف های پرطمطراق در مورد صادرات و نشان دادن درب های باغ سبز ، سودهای صادراتی بالا، باز بودن درب های روسیه برای انواع کالاهای ایرانی ، حرف وحدیث هایی که تا از نزدیک نبینیم و *مشاهده میدانی * در کار نباشد در مورد راستی آزمایی آن نمی توان قضاوت نمود و نه قادر به تحلیل سالم و واقعی خواهیم بود . با قصد و نیت تحقیق و تعمق در واقعیت جاری و ساری در  بازار روسیه همراه تیمی اقتصادی در سپتامبر 2016  عازم مسکو شدیم ، افزون بر حضور در نمایشگاه جهانی غذا ، از مراکز کل فروشی مسکو در فود سیتی و بازارهای خرده فروشی درهایپر مارکت های بزرگ آشان و مترو  بازدیدی مفصل نموده و گزارشی به غایت کامل با عکس، مصاحبه و مذاکره تهیه، تدوین و تنظیم نمودیم . در نمایشگاه جهانی غذا  بیشتر کشورهای شرق آسیا شرکت کرده و نوع محصولاتی که برای عرضه داشتند در اصل ترکیباتی  از اسنک های متنوع  و امولسیون های از شربت ها و پودرهای مختلف خوراکی بود که بسیار کمتر از حد انتظار نام   World food moscowبود . تعدادی شرکت بزرگ ایرانی تولیدکننده لبنیات ، بیسکوئیت  و از این قبیل نیز باقدرت تمام در این نمایشگاه به شناساندن محصولات خود مشغول بودند، اما در فروشگاه های مسکو اثر یا نشانی از کالایی با برند  ایرانی دیده نمی شد . بازار عظیم کل فروشی مواد غذایی فود سیتی مسکو ، میدان بار بسیار عریض و طویل، خارج از تصور یک میدان بار از حیث بزرگی و عظمت ست که با زیرساخت های انواع سردخانه، سالن های بزرگ نگهداری و فروش محصولات با دمای قابل کنترل ، پر از کشنده های کانتینر دار لوکسی است که گویا از سراسر جهان مواد غذایی را به این بازار ارائه و عرضه می کنند ،  توجه هر تازه واردی را به سمت خود می کشاند ،به نحوی که  می توان  آن ها یکی از جاذبه ها  مهم گردشگری برای تجار و بازرگانان برشمرد. تنوع ، گوناگونی ، کیفیت ،تازگی و زیبایی ظاهر و بسیار محسوس انواع میوه ، سبزی و سیفی از یک سو ، اشکال بسته بندی های جذاب و گیرا از سمتی دیگر و از همه برجسته تر قیمت های کل فروشی محصولات  قابل اعتنا و تأمل برانگیز بود. قیمت پاره ای از اقلام میوه و سبزی ها در سپتامبر 2016  و به روزرسانی بهای آن ها در مهرماه   1396در فود سیتی به ارزش کل فروشی:

اقلام  هر کیلو	به روبل	به تومان در مهر 1395	در مهر 1396
پرتقال	175	10150	11900
نارنگی و کیوی	148	8584	10064
خیار ساده	54	3132	3672
هویج	42	2436	2856
پیاز سفید یا قرمز	26	1508	1768
کلم قرمز	23	1334	1564
سیب زمینی	91	5278	6188
سیر فله	207	12006	14076
گوجه فرنگی درجه یک	81	4698	5508
خیار خاردار	70	4060	4760
انگور سفید معمولی	112	6496	7616
موز	49	2842	3332

  قیمت  هر کیلو خشکبار شامل :  پسته خوب معمولی 900 روبل( 61000 تومان )  - مغز بادام درختی خوب 650 روبل (44200 تومان ) – مویز سیاه خوب 430 روبل (29240 تومان)- مغز فندق خوب 700 روبل (47600 تومان ) – الو قیسی خشک 445 روبل ( 30260 تومان ) – خرمای کبکاب 90 روبل (6120 تومان ) . هزینه حمل هر کانتینر سردخانه دار با 19 تن باراز آستارا به مسکو 4500 دلار + هزینه بسته بندی متناسب با فرآورده ی موردنظر .  هر یک از اجناس فوق با حداکثر  10% قیمت کمتر از نرخ های اعلامی قادر است به راحتی  و به شکل کانتینری در فود سیتی با تجار کل فروش روسی و آذری معامله شود  و پول خود را نقداً دریافت نمود. با نگرش و التفات به نرخ های فروش  محصولات  عمدتاً کشاورزی فوق، مجال ارزش افزوده فراوانی در بسیاری از کالاهای تولیدی استان گیلان و ایضاً تجارت تولیدات  زراعتی استان های همسایه گیلان وجود دارد، مثل نارنگی و کیوی به سهولت در دو استان گیلان و مازندران قابل تامین و بسته بندی ساده طبق  نمونه هایی که در دسترس همگان ست ازجمله میوه هایی است  که به قیمت دو دلار در فود سیتی خریدار دارد و این یعنی ارزش افزوده 100% که علیرغم در نظر گرفتن همه هزینه های بسته بندی ،حمل و هزینه های متفرقه  ، می تواند در افزایش رفاه شهروندان گیلانی تأثیرگذار باشد  آن گونه که ارزش به آب وآتش زدن را دارد. درعین حال نیز دشواری های هم در بخش زیرساخت ها خودنمایی می کنند نظیر ساماندهی امور بانکی ، به روزرسانی ناوگان حمل ونقل بین المللی زمینی و دریایی ، بیمه و سرمایه در گردش کافی و البته بخشی خلا اطلاعاتی تجارت بین الملل ، که با نظر ویژه  و وساطت استانداری گیلان از راه ایجاد کارگروهی اجرایی با اعضایی کار بلد و زبده  و نه چهره های تکراری که در همه کارگروه ها حضور دارند می توان به کاهش موانع یاری رساند . در  جهت ساماندهی  و رفع موانع ،با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت و سوبسیدی به شرکت های سهامی عام ، یا بخش های خصوصی امین  می توان نسبت به حل وفصل مشکلات اقدام نمود،تا مسیر صادراتی، شاهراه خود را به بازار روسیه به شکل پایدار باز کند   . در این مسیر مهم ترین موانع را، مباحث بانکی ، ابهام در چگونگی دریافت بهای کالاهای فروش رفته ،عدم وجود مراکز و شرکت های ایرانی و به ویژه گیلانی تجاری مستقر در فود سیتی مسکو می توان نام برد . این در حالی ست که سازمان همیاری های شهرداری قم باقدرت تمام در آن بازار حضور فیزیکی دارد . اگر پایانه و ایجاد کنسرسیوم چند شرکت تجاری گیلانی با حمایت تسهیلاتی استانداری برای انجام پروژه تحقیقاتی رفع موانع فروش کالا مشخصاً در فود سیتی مسکو و تامین سرمایه در گردش این کنسرسیوم مهیا شود ، نظاره گرتحولی عمیق در امر صادرات و بهبود قابل توجه وضعیت کشاورزان و کارگران و تجار گیلانی خواهیم بود ، درعین حال ورود به بازار مسکو قطعاً یک پروژه تحقیقاتی و عملیاتی و اقتصادی همه جانبه است و به راحتی قابل وصول نیست . دریغ که بسیاری از نهادهای متولی امور صادرات و تسهیل گری و اطلاع رسانی به تجار ، برای رونق امر صادرات، دارای فعالیت هایی غیرعلمی و نمایشی هستند و در دیوارکشی و انحصار اطلاعات تولیدشده ید طولایی دارند ،به طور مثال محال است با مراجعه شهروندان عادی از تجار و بازرگانان به امثال اتاق بازرگانی گیلان بتوان کمترین اطلاعات  کاربردی دریافت نمود ، یا بررسی سفرهای هیئت های تجاری با اسپانسرینگ نهادهای دولتی کمتر به عملیات اجرایی منتج شده و بیشتر در حد گفت و گو و مانورهای تبلیغاتی باقی مانده است. ورود بخش های خصوصی و یا تعاونی های روزآمد شده مدعی و با عزمی جدی ، با حمایت نهادهای دولتی در امر صادرات ، آنان را قادر به  شکستن سد و موانع صادرات گیلان به روسیه می نماید . آنچه قطعی و مسجل می نماید رویکردی جدید برای صادرات محصولات کشاورزی به روسیه ضروری ست و می بایست طرحی نو درانداخت . نگاه ایران: انتشار اخبار و یادداشت های دریافتی به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت انجام رسالت مطبوعاتی و احترام به مخاطبان منتشر می شود.