نگاه ایران/گروه اجتماعی:بعد از جنگ جهانی دوم بود که ادبیات توسعه در جهان مطرح شد و به تدریج  تکامل پیدا کرد. هدف از توسعه، پیدا کردن راه و روش به منظور بهبود شرایط کشورهای عقب مانده یا همان کشورهای جهان سومی بود تا شرایط مناسبی همچون کشورهای پیشرفته و توسعه یافته برایشان محقق شود. تفکر توسعه در قرن گذشته به عنوان فلسفه ی غالب به حدی اثربخش بود که بسیاری از شهرها برای پایدار کردن اقتصاد و عدم وابستگی به دولت ها عقلانیت و توسعه را پیش گرفتند و توانستند همچون دولت-شهرها به خودکفایی و استقلال برسند. آنچه در تعریف توسعه آمده، کوششی است برای ایجاد تعادلی تحقق نیافته یا راه حلی است در جهت رفع فشارها و مشکلاتی که پیوسته بین بخش های مختلف زندگی اجتماعی و انسانی وجود دارد. بنابراین برای دستیابی به توسعه نیاز است روش معلوم و افق و چشم انداز مشخصی تعریف شود و بر اساس آن برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت تعریف شود. توسعه صرفاً یک عمل انقلابی نیست بلکه مکانیزم حساب شده، قاعده مند و سیستماتیکی است که همچون اجزای بدن انسان نیاز دارد تمام اجزاء وابسته و موازی با یکدیگر در تعامل و تعادل باهم عمل کند. هرچند مدیریت شهری در رشت در سه دهه گذشته تفکر توسعه مدارانه ای را دنبال نمی کرد و اساساً به دلیل عدم ثبات مدیریتی امکان نگاه بلندمدت و ساختاری وجود نداشت اما اگر هم فرض کنیم شهردارانی بودند که برای شهر متد و روش توسعه مدار مشخصی در نظر داشتند، با ورود شهردار جدید یا اعضای پارلمان شهری به دلیل نگاه سلیقه ای و عدم همسویی اهداف مشخص، روند توسعه شهر با اخلال ایجاد می شد. این موضوع دقیقاً مصداق این حرف است که یک پای شما بخواهد به چپ برود و پای دیگرتان راست. روند شهر طی دو سال گذشته نشان می دهد که رشت مسیر جدیدی را در مسیر توسعه و عقلانیت آغاز کرده است. اما بدیهی است که با واژه ی توسعه یا نظریه های توسعه نمی توان در مسیر توسعه باقی ماند و نیاز است که نقشه ی راه، چشم انداز، اهداف و برنامه های مشخصی برای آن در نظر گرفته شود. بسیاری از شهرها و حتی کشورها بودند که برنامه توسعه داشتند ولی در عمل نتوانستند بسیاری از اهداف مشخص شده و بسیاری از شاخص های تعیین شده در برنامه ها را محقق کنند. شاید یکی از بارزترین دلایل این امر ناسازگاری اهداف با یکدیگر است. از دو سال پیش به این سو با پروژه های بزرگی که رشت به خود دید، مشخص شد که قرار است اقتصاد پایه شهر، اقتصادِ مبتنی بر گردشگری باشد. برخلاف تجربه های ناموفق استان در ادوار گذشته که به دلیل فقدان پایگاه نظری برای برنامه های توسعه، عدم شناخت صحیح از ظرفیت های استان و نگاه علمی، سال ها در انتخاب مسیر دقیق توسعه بین صنعتی شدن، کشاورزی بودن و گردشگری دست وپا زد اما از دل این شتر گاو پلنگ چیزی عاید استان نشد، این بار حاکمیت روح عقلانیت و توسعه در شهر موجب شد برنامه ی اقتصادی مشخصی برای شهر تعریف شود و شهر بر پایه ی اقتصاد مبتنی بر گردشگری مسیر توسعه را دنبال کند. بنابراین تفکر عقلانیت حکم می کند که استراتژی های اقتصادی برای شهر در نظر گرفته شود که در بستر اقتصاد مبتنی بر گردشگری اثربخش باشد نه اینکه متضاد با اهداف تبیین شده حرکت کند. ما در رشت شاهد بودیم که پروژه هایی مثل پیاده راه، شهر خلاق خوراک شناسی در یونسکو یا احداث 22 پارک در رشت در بستر این نگاه و هدف اجرا شدند. اما همه این اتفاقات نیک در رشت خالی از مسئله و هزینه نبود و انرژی مضاعفی از شهر، مدیریت شهری، شورا و مردم گرفت که گاهی نتیجه اش کند شدن سرعت توسعه ی شهر بود. یکی از دلایل عمده ی این موضوع، بی توجهی برخی از اعضای شورا به معیارهای عقلانیت و توسعه بود که از عدم درک صحیح از توسعه یا باور به توسعه ناشی می شد. شکی نیست که برای دستیابی به توسعه تعامل بین مدیریت شهری و شورا یک اصل است و اهداف و مشخصاً استراتژی ها باید در یکسو قرار داشته باشد. به عنوان نمونه از ملزومات است که اعضای پارلمان شهری به مسیر توسعه شهر در مصوبات خود دقت داشته باشند و اقتصاد پایه ی شهر را مبنا قرار دهند تا مبادا یک پروژه یا رفتاری در تضاد با روح عقلانیت و شاخص های تبیین شده توسعه باشد. مثلاً وقتی مسیر توسعه شهر بر پایه ی اقتصادِ مبتنی بر گردشگری است و شهر به سوی اقتصادی شدن پیش می رود،عقلانیت حکم می کند که شهر سرمایه پذیر شود. اگر سیاست گذاران و تصمیم سازان شهر شرایط را برای تمایل به حضور سرمایه گذاران فراهم نکنند، بدیهی است که قطار توسعه ی شهری به مقصد نهایی نمی رسد. سرمایه گذار قطعاً به امنیت اقتصادی خود فکر می کند و تنها عقلانیت اقتصادی و عقلانیت سیاسی در یک شهر است که می تواند متضمن سود او شود. در چنین حالتی نیاز است تصمیم سازان به جای فراری دادن سرمایه، با انعطاف پذیری و توجه به معیارهای عقلانیت به تسهیل و تسریع در تصویب برنامه ها و دوری از نگاه بالا به پایین به سرمایه گذار توجه بیشتری داشته باشند. زیرا عقلانیت می گوید که سرمایه گذار مسیر میان بری برای مقصد توسعه است. بنابراین برای اینکه توسعه دست یافتنی شود نیاز است تمام معیارهای آن باهم محقق شوند. مثل چرخ دنده های یک ساعت که اگر یکی از آن ها لق بزند، زمان دیگر به خواب زمستانی خواهد رفت.