نگاه ایران: خسرو معتضد  با اشاره به سالروز میرزا کوچک جنگلی،  نخست با معرفی کتابی در وصف نهضت جنگل، اظهار کرد: “انقلاب مشروطه تا انقلاب سفید” از کتب مهم در وصف این نهضت است. وی با تأکید براینکه کتاب “جنگل” اثری ماندگار در توصیف نهضت جنگل است که کتابی نایاب می باشد، اضافه کرد:این کتاب یعد از رضا شاه چاپ شد و فکر می کنم این کتاب در قرائت خانه گیلان موجود باشد. کارشناس مسایل تاریخی با اشاره به این نکته که میرزا کوچک خان عاشق حوریه خانم بود، تصریح کرد: میرزا چون یک مرد انقلابی بود از وی عذر خواهی کرد که نمی تواند زندگی مشترکی را شکل دهد و وطن دوستی را به زندگی شخصی خود ترجیح داد و سرگذشت این خانم هم در کتابی چاپ شده است. معتضد با بیان این مطلب که ابراهیم فخرایی خواهر زاده میرزا کوچک خان کتابی را با عنوان”سردار جنگل” چاپ کرده است، اضافه کرد: صادق کوچک پور نیز کتاب “نهضت جنگل و اوضاع فرهنگی و اجتماعی گیلان و قزوین” را نوشته است. وی با بیان اینکه این کتب از منابع مهم در بررسی نهضت جنگل است و مردم به ویژه گیلانی ها باید این کتاب ها را بخوانند، گفت: مرزاکوچک خان استعمار ستیز و استکبار ستیز بود. وی با اشاره به این نکته که میرزاکوچک خان با انگلیس و شوروی در مبارزه بود، افزود: میرزا کوچک خان با راه انداختن نهضت جنگل به دنبال استقلال ایران و رهایی ایران  از زنجیر استعمار جهانی بود. ارتش سرخ در گیلان کشتار و غارت انجام داد معتضد ادامه داد: ارتش سرخ با ورود به گیلان دنبال برپایی حکومت کومونیستی بود  آنها بر علیه میرزا کوچک خان قیام کردند و در سال ۱۲۹۱میرزا به جنگل های فومن رفت  و متواری شد. این کارشناس تاریخ با اشاره به این نکته که میرزاکوچک خان تندیس استعمارستیز ایرانی از جنس گیلک است، تصریح کرد: کتاب منشور گورکانی از سیاست های شوروری در گیلان رونمایی کرده است. معتضد با بیان این مطلب که  صادق ادیبی از افسران قزاق در رشت بود و زمانی که انقلابیون قزاق خانه را تصرف می کنند به دعوت میرزا وارد نهضت جنگل می شود ولی بعد از مدتی فرار می کند و به تهران باز می گردد، ۴۲سال در قزاق خانه رضا شاه خدمت می کند. انگلیسی ها با ورود به گیلان رشت را بمباران کرد وی با تأکید براینکه انگلیسی ها با ورود به گیلان رشت را بمباران می کردند، اضافه کرد: یوشیدا ماساهیرو سفیر ژاپن در زمان ناصرالدین شاه در جریان تجارت مروارید از بوشهر وارد ایران می شود  و برای خروج از ایران از رشت سفر می کند. معتضد با بیان این مطلب که وی پس از بازگشت از ایران در ژاپن کتابی را با موضوع شرح و معرفی غذاهای محلی گیلان به ویژه رشت و میهمان نوازی رشتی ها نوشته است، افزود: نام این کتاب “خاطرات یوشیدا ماساهیرو” است که ۱۲۰سال پیش در رشت حضور داشت و در این کتاب از انسانیت گیلانی ها نوشته است. این کارشناس تاریخی ادامه داد: زمانی که بلشویک ها گیلان را تصرف کردند آن مهاجرت بزرگ گیلانی ها از گیلان به تهران شکل گرفت و ۲۰هزار گیلانی شهرشان  را به مقصد تهران ترک کردند.  بلشویک ها به دنبال ایجاد جمهوری سوسیالیستی در گیلان بودند معتضد با تأکید براینکه افسران آنها با اسم های قلابی وارد شهر می شدند، گفت: سربازان بیگانه روس در خانه مردم رشت مستقر می شدند و برنج ها و اموال مردم را غارت می کردند. وی با اشاره به این موضوع که متأسفانه در فیلم “میرزا کوچک خان” اسمی از احسان الله خان بهایی نیامده است، تصریح کرد: وی کومونیست بود و در سال ۱۲۹۹به باکو فرار کرد. وی ادامه داد: حسین جودت که از مورخین اصلی نهضت جنگل است وزیر معارف میرزاکوچک خان بود ، میرزا دنبال راه اندازی جمهوری سوسیالیستی ایران با اهداف مترادف عدالت و تقسیم  سرمایه اسلامی بود. معتضد با بیان اینکه گیلان در آن زمان در قیاس با الان ارزش فرودگاه امام خمینی (ره ) برای ایران را داشت، اضافه کرد: گیلان راه ایران به اروپا بود. رشت از شهرهای صاحب هتل های معروف بود وی با تأکید براینکه رشت در قرن ۱۸به مدت ۱۱سال زیر سلطه روس ها بود، تصریح کرد: رضا خان طاقت تحمل میرزاکوچک خان را نداشت اما به میرزا پیشنهاد استانداری گیلان را داد ولی این مرد بزرگ مظهر وطن دوستی، قیام و مردانگی بود. معتضد با تأکید براینکه عظمت خانم تالش زنی شجاع و وطن دوست بود، اضافه کرد: سردار عشایر تالشی در آن دوران حاکم تالش بود و در وطن دوستی معروف بود ، میرزا می خواست به وی پناهنده شود که در سرما گیر کرد و و معین الرعایاکوشک دره ای سرش را با داس برید. این کارشناس تاریخی در خاتمه اظهار کرد: خالو قربان سر میرزا را به تهران نزد رضاخان آورد که رضاخان وزیر جنگ و سردار سپه ناراحت شد و سر اورا جدا کرد و سر این سردار بزرگ را در گورستان حسن آباد دفن کرد و در شهریور ۱۳۲۰سرمیرزا در کنار بدنش در سلیمانداراب دفن شد.