گیلان با دو هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی که از این تعداد هزار و ۳۰ اثر آن به ثبت ملی رسیده، همواره مقصد مسافران زیادی در فصول مختلف سال بوده است. تپه های باستانی مارلیک رودبار و قلعه کوتی دیلمان، شهرهای تاریخی گسکر و ماسوله، غار یرشلمان دیلمان، قلعه های تاریخی رودخان و سلسال، مسجد اسپیه مزگت رضوانشهر، محوطه های باستانی آق اولر و مریان تالش، خانه های صوفی املش و موزه میراث روستایی رشت از مهم ترین آثار تاریخی گیلان است که به ثبت ملی رسیده و هرساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی است. موقعیت جغرافیایی گیلان گیلان واقع در عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۲۷ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۴۸ درجه و ۵۳ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۳۴ دقیقه شرقی، در شمال ایران و جنوب دریای خزر واقع شده است. مرز شمالی آن از مرز آبی تشکیل شده و در امتداد ساحل دریای خزر، از آستارا تا چابکسر ادامه دارد. این استان از شمال به دریای خزر و جمهوری آذربایجان، از غرب به استان اردبیل، از جنوب به استان زنجان و قزوین و از شرق به استان مازندران محدود می شود. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، دارای ۱۶ شهرستان، ۵۲ شهر، ۴۳ بخش، ۱۰۹ دهستان و دو هزار و ۸۸۸ آبادی است که با مساحت ۱۴ هزار و ۷۱۱ کیلومتر مربع، طبق آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۸۵، جمعیت دو میلیون و ۴۸۰ هزار و ۸۷۰ نفری را در خود جای داده است. شهر رشت مرکز این استان که در فاصله ۳۲۵ کیلومتری تهران قرار دارد در کنار شهرستان های آستانه اشرفیه، آستارا، املش، بندر انزلی، تالش، رشت، رودسر، رضوانشهر، رودبار، سیاهکل، شفت، صومعه سرا، فومن، لاهیجان، لنگرود و ماسال مجموعه ای از زیبا ترین و بکر ترین جاذبه های گردشگری در ایران را به وجود آورده تا در نوروز ۹۴ شاهد ورود بیش از شش میلیون گردشگر باشد که از این تعداد، قریب به یک هزار و ۴۰۰ نفر گردشگر خارجی بوده اند. نقشه گردشگری گیلان مسیرهای دسترسی به استان استان گیلان که جزو مناطق کم ارتفاع ساحل دریای خزر محسوب می شود، به دلیل برخورداری از آب و هوای متنوع در تمام طول سال- از ماه فروردین تا آخر آبان بهترین زمان برای مسافرت و بازدید از طبیعت و مناطق گردشگری استان است- همواره مقصد گردشگران زیادی از اقصی نقاط کشور و جهان است. دسترسی زمینی به گیلان از سمت فلات ایران از طریق جاده قدیم و آزاد راه قزوین – رشت امکان پذیر است. این استان از طریق چابکسر با استان مازندران و از طریق آستارا با جمهوری آذربایجان، و اردبیل نیز راه زمینی دارد. گیلان همچنین با قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال– جنوب دارای مرز دریایی هم هست. فرودگاه بین المللی سردار جنگل رشت با مساحت کل ۲۲۰ هکتار، امکان دسترسی هوایی به این استان را فراهم کرده است. این فرودگاه، بزرگ ترین فرودگاه شمال ایران و سیزدهمین فرودگاه در بین فرودگاه های ایران است. این فرودگاه در هفته ۶۶ پرواز به ۱۳ مسیر پروازی از جمله تهران، شیراز، عسلویه، اصفهان، کیش، مشهد، اهواز و بندرعباس دارد. جاذبه های گردشگری شاخص تنوع در جاذبه های گردشگری گیلان یکی از مواردی است که بسیاری از گردشگران را با کمبود وقت برای بازدید از تمام جاذبه های استان مواجه می کند اما، توجه به زمینه علاقه مندی و شناسایی جاذبه های گردشگری در هر زمینه می تواند راه حلی برای کمبود زمان باشد. جاذبه های طبیعی گیلان شامل جنگل های انبوه، سواحل، کوهستان، تالاب ها و شالیزارهای وسیع، با گستردگی در کل استان یکی از پر طرفدار ترین جاذبه های گردشگری گیلان بوده که همه ساله خیل عظیمی از گردشگران را برای بازدید از این مناطق به سرزمین گیل می کشاند. از جمله شاخص ترین جاذبه های طبیعی استان می توان به تالاب انزلی، سواحل دریای خزر در شهرهای انزلی، رودسر، آستارا، چمخاله، مناطق ییلاقی در ییلاقات ماسال و شاندرمن، ییلاقات اشکورات، ییلاقات املش و دیلمان و جنگل های انبوه در لاهیجان، تالش، آستارا، سراوان و... اشاره کرد. همچنین از جمله مهم ترین جاذبه های گردشگری تاریخی گیلان نیز تپه های باستانی مارلیک رودبار و قلعه کوتی دیلمان، شهرهای تاریخی گسکر و ماسوله، غار یرشلمان دیلمان، قلعه های تاریخی رودخان و سلسال، مسجد اسپیه مزگت رضوانشهر، محوطه های باستانی آق اولر و مریان تالش، خانه های صوفی املش و موزه میراث روستایی رشت را می توان نام برد. در کنار این جاذبه ها، جذابیت های فرهنگی گیلان نیز که شامل آئین ها، بازی ها و ورزش های محلی، بازارهای هفتگی، صنایع دستی و لباس های محلی و انواع غذاهای محلی است، مجموعه ای بی نظیر از جاذبه های گردشگری در استان را به وجود آورده است. تالاب استیل: این تالاب که در ورودی شهر آستارا قرار گرفته یکی از جاذبه های طبیعی گیلان به شمار می آید. تالاب استیل با درختان توسکای شناور در آب، محل زیست انواع پرندگان بومی، مهاجر و انوع ماهی ها است و در زمره تالاب های مهم ایران قرار دارد که درختان این تالاب در هنگام بارندگی بر روی آب به حرکت در آمده و شگفتی آفرین هستند. از دیگر جاذبه های گردشگری آستارا می توان به آبشار لاتون، طرح های ساحلی، پارک جنگلی بی بی یانلو، گردنه حیران، بهشت کاکتوس ها و گورستان باستانی ونه بین اشاره کرد. تالاب انزلی: تالاب انزلی در ساحل جنوب غربی دریای خزر در غرب دلتای سفید رود و در جنوب بندر انزلی واقع شده که جزو ۱۸ تالاب مهم کشور در سطح جهانی محسوب می شود. چشم اندازهای زیبای تالاب، جاذبه های شگرفی به منطقه بخشیده و محیط آبی و زنده آن و ارتباط گسترده با دریا، بستری مطلوب برای زیست انواع گونه های پرندگان و گیاهان است. قایق سواری در تالب انزلی و بازدید از نیلوفر مرداب- یکی از زیبا ترین جاذبه های تالاب – همواره مشتریان خود را دارد. سواحل دریای خزر در منطقه آزاد انزلی، امیر بکنده و حاجی بکنده، کاخ موزه نظامی، بلوار ساحلی، فانوس دریایی، عمارت شهرداری برج ساعت و برج موزیک از جمله جاذبه های گردشگری بندر انزلی است.

پل چوبی کیاشهر: در شمال بندر کیاشهر پارک جنگلی زیبایی قرار گرفته که درختان چندین ساله آنجاذبه گردشگری بالایی به منطقه داده است و بهترین مکان تفریحی این بندر نیز پل چوبی است که به طول یک کیلومتر از وسط تالاب بین المللی بوجاق عبور کرده تا به ساحل دریا برسد. پل خشتی نیاکو، پارک جنگلی صفرابسته، آرامگاه استاد دکتر معین حرم مطهر امامزاده آقا سید جلا الدین اشرف (ع) برادر بزرگ تر امام رضا (ع) و پارک ساحلی آستانه اشرفیه از جمله جاذبه های گردشگری منطقه آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر محسوب می شوند. منطقه آق اولَر: این منطقه که در ییلاقات و کوهستان های تالش واقع شده از مکان هایی است که طبیعت و مناظر بکر و دست نخورده ای دارد. دره های عمیق، مراتع سرسبز، کوه های برافراشته و چشمه های زلال آب مهدنی از ویژگی های منطقه آق اولر است. پارک جنگلی و سواحل گیسوم، منطقه ییلاقی سوباتان، سورتمه ریلی سیاهداران، مناطق باستانی تول و جاده کوهستانی اسالم به خلخال تنها تعداد کمی از جاذبه های گردشگری بیشمار منطقه تالش است. خانه میرزا کوچک خان جنگلی: این بنای تاریخی که در محله استاد سرای شهر رشت قرار گرفته، محل زندگی بزرگ مردی در تاریخ گیلان است که مبارزات آزادی بخش وی در جنگل های استان، بخش مهمی از تاریخ معاصر کشور را رقم زده. این خانه قدیمی که به صورت موزه در آمده و اشیا و اسناد مهمی از تاریخ را در دل خود جای داده، یه همراه مقبره میرزا کوچک خان جنگلی در محله سلیمانداراب رشت، یکی از جاذبه های دیدنی این شهر و استان گیلان محسوب می شود. از دیگر جاذبه های دیدنی رشت می توان به عمارت کلاه فرنگی، مجموعه ساختمان های شهرداری و پست، کتابخانه ملی رشت، کلیسای ارامنه، خانه ابریشمی و خانه جهانگردی این شهر اشاره کرد. چشمه دَمکِش: این چشمه که در پنج کیلومتری غرب چابکسر واقع شده، یکی از جاذبه های نادر به حساب می آید. جذابیت این چشمه از آن رو است که بر خلاف چشمه های معمولی جریان آب در آن قطع و وصل می شود به این معنی که هرچند دقیقه یکبار جریان آب قطع شده و پس از دقایقی آب آنجاری می شود. آب این چشمه خواص درمانی داشته و برای رفع بیماری های کلیه و جبران کمبود آهن بسیار مفید است. از دیگر جاذبه های شرق ترین منطقه گیلان می توان به مناطق ییلاقی جواهر دشت و سرولات، چشمه آب معدنی سجیران، پارک جنگلی لله رود، گنبد هشت ضلعی پیر محله و پل تاریخی تمیجان اشاره کرد. مسجد اِسپی مَزگِت: اسپی مزگت (مسجد سفید) مسجدی کهن و در واقع قدیمی ترین مسجد گیلان است که طی قرن ها، گنجینهٔ ارزشمند تاریخ اسلام را در قلب خود حفظ کرده است. بنای مذکور که در کرانهٔ شمالی رود دیناچال و در روستای کیشه خاله در یک و نیم کیلومتری شرق جادهٔ تالش – انزلی واقع شده است یکی از شگفت انگیز ترین بناهای تاریخی گیلان است. این بنا یک آتشکده قدیمی و بزرگ است که در دوران پس از اسلام و احتمالا بعد از قرن سوم هجری به مسجد تبدیل شده و تا مدت های مدیدی مورد استفاده قرار گرفته است. در این که اسپی مزگت یک مرکز عبادی بزرگ بوده تردیدی نیست و این امر از احتمال وجود یک مرکز شهری یا سایت باستانی مدفون شده در حوالی این بنا خبر می دهد. قدمت این بنا با توجه به کتیبهٔ کوفی و سفال های به دست آمده از آن به دورهٔ سلجوقیان می رسد که با شیر بز و خشت درست شده و با آهک اندود و نماسازی شده است. غار یخی دُرفَک: قله آتشفشانی «درفک» که در ۵۰کیلومتری جنوب وجنوب شرقی رشت واقع شده غاری یخی در دل خود دارد که در تمام فصول سال پوشیده از لایه ضخیم یخ است. دهانه غار کوچک ولی شیب آن هول انگیز بوده و در حقیقت یک صفحه یخی صیقلی است که حدود ۴۵ درجه تا عمق ۱۲۰ متری ادامه دارد. این غار در کنار درخت سرو هرزویل، سوسن چلچراغ، چشمه آب گرم ماست خور، تالاب سیاهرود، غار تاریک لوشان، از جمله مهم ترین جاذبه های گردشگری گیلان در مناطق رودبار، منجیل و لوشان محسوب می شود. آبشار لونَک: این آبشار در منطقه جنگلی کنار جاده کوهستانی سیاهکل به دیلمان پس از شهر سیاهکل قرار دارد و فاصله آن تا شهر سیاهکل حدود ۲۵ کیلومتر است. این آبشار ۶متری دوقلو تنها یکی از آبشارهای کوچک و بزرگ این منطقه است که وجود تاسیسات رفاهی و گردشگری در اطراف آن، از مزایای آن به شمار می رود. از دیگر دیدنی های منطقه سیاهکل و دیلمان می توان به ییلاقات دیلمان و اسپیلی، غار اسپهبدان، حمام تاریخی دیلمان، تی تی کاروانسرا، قلعه دیده بانی روستای گرماور و...است. کَنگول باسکَم (افرای تو خالی) : درخت تنومند افرا با قدمتی بیش از هزار سال بر سر راه دسترسی به منطقه امامزاده اسحاق (ع) بر روی دامنه کوه قرار گرفته که تنـه آن به دو نـیم تقسـیم شـده و بـرش دو طـرف درخت به حدی است که به صورت درب ورودی و خروجی درآمده است. درختی بسیار جالب که اگر چهرداخل آن به اندازه یـک اتاق سه درچهار خالی است اما با این وجود همچنان پا برجا و سبز باقی مانده است این درخت به همراه آبشار دودوزن، امازادگان ابراهیم و اسحاق (ع)، استخر کلاچ خندان، سد خاکی سقالکسار و شالیزارهای برنج، برخی از جاذبه های گردشگری منطقه شفت به شمار می آیند. مناره گسکر: مناره آجری گسکر (مناره بازار)، یکی از زییا ترین و با شکوه ترین بناهای برجای مانده از دوره سلجوقی است که در ۹ کیلومتری غرب شهرستان صومعه سرا و بر سر راه دهکده جاده کنار به مناره بازار بنا شده است. مناره گسکر که در مسیر راه جاده شاه عباسی قرار گرفته، یکی از مهم ترین آثار تاریخی استان گیلان زمین به شمار می رود و با ارتفاعی ۳۰ متر شکلی شبیه مخروط داشته و بر اساس شواهد موجود، به نظر می رسد به منظور تعیین زمان دقیق طلوع و غروب خورشید استفاده می شده است. تالاب هندخاله، پارک جنگلی ساه کوه، پل خشتی پرد سر و پارک جنگلی سیاه کوه از جمله آثار باستانی منطقه صومعه سرا به حساب می آیند. بام سبز و تله کابین لاهیجان: این فضای مسطح در مسیر بالای «شیطان کوه» وجود دارد و به بام سبز لاهیجان مشهور است. این محوطه سبز به وسیله گذرگاهی به قسمت جنوبی پای کوه منتهی می شود. از بام سبز حدود هزار پله سیمانی تا پای کوه تعبیه شده که یکی از مسیرهای منتهی به بام سبز است. در کنار بام سبز طرح تله کابین بام سبز لاهیجان به عنوان نخستین تله کابین گیلان راه اندازی شده که با گذر از فراز باغات چای، مناظر زیبایی از شهر و باغات چای را در منظر دید گردشگران قرار می دهد. تالاب بین المللی امیر کلایه، آبشار شاه نشین، ییلاقات پَرَشکوه، موزه تاریخ چای ایران، بقعه شیخ زاهد گیلانی و حمام گلشن جزو مهم ترین جاذبه های گردشگری لاهیجان محسوب می شوند. سواحل چاف و چَمخاله: این ساحل ماسه ای یکی از سواحل قدیمی و زیبای گیلان است که با داشتن پنج هتل و چندین اقامتگاه و مهانپذیر هر ساله پذیرای مسافران زیادی از سراسر کشور است. منطقه لیلاکوه، تالاب بین المللی کیاکلایه، منطقه ییلاقی هلودشت، خانه های تاریخی منجم باشی و دریابیگی، پل آجری بلوردکان و پل خشتی لنگرود از دیگر جاذبه های گردشگری منطقه لنگرود است. غار آویشو: غار آویشو در ارتفاعات شهرستان ماسال، از دیدنی های کم نظیر گیلان است که ستون های آهکی آن چشم اندازهای زیبا و منحصر به فردی را بوجود آورده است. دهانه بسیار بزرگ غار به ارتفاع ۱۹ متر و عرض ۱۴ متر در میان غارهای گیلان بی نظیر بوده و غارنوردان تاکنون بیش از دو هزار متر از عمق آنکه طولانی ترین غار استان است را کشف کرده اند. در شهرستان ماسال ۱۷ غار بزرگ و کوچک وجود دارد که آویشو بزرگ ترین و بلند ترین آنهااست. ییلاقات شاندرمن، ییلاق اولس بلانگاه، طاسکوه و آری دول، محل شهادت میرزا کوچک خان جنگلی، آبشار رامینه و کلبه های جنگلی سورکم تنها بخشی از جاذبه های دیدنی منطقه ماسال است.