به گزارش
نگاه ایران به نقل از روزنامه همشهری، روز خبرنگار فرصتی خوب برای یادآوری مشکلات این صنف است، آنان که به جز سروکار داشتن با مشکلات زندگی باید درگیر معضلات تهیه خبر باشند. یک دوربین عکاسی، یک دستگاه ضبط صدا یا گوشی همراه و در نهایت قلم و کاغذ؛ همه ابزاری است که از سوی خبرنگاران مورد استفاده قرار می گیرد و کار آغاز می شود.
به حرف آوردن مسئولان کار ساده ای نیست؛ یعنی پاسخگویی یک مدیر و راهکارهایی که می تواند وی را مجاب به پاسخ دادن کند. دست کم در استان ما کار دشواری است.
به جز این برخی روابط عمومی ها هم هستند که ساحت ویژه ای برای مدیران مجموعه خود قائلند و با چندین روز سرگردانی، پاسخ های مختصر و معمولا غیرکارآمدی را در ازای سوالات، تحویل می دهند. بعد از این مراحل و اتمام مرحله فنی و چاپ گزارش در روزنامه گاهی مشکلات ادامه دارد.مثلاً نسبت به نوع خبرنویسی خبرنگار بعد از چاپ در روزنامه اعتراض دارند که در مواردی برخی با ارسال جوابیه ختم به خیر می شود؛ در برخی موارد هم متاسفانه کار به شکایت می رسد.
بار دیگر به هفدهم مرداد یعنی سالروز شهادت «محمود صارمی» خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی و روز خبرنگار رسیده ایم. این فرصتی است تا خبرنگاران از دغدغه ها و مشکلات خود بگویند.
رهسپار شدن روزنامه نگاران گیلانی به پایتخت
«فرشاد نوروزپور»، خبرنگار گیلانی که سابقه کار در رسانه های سراسری را نیز دارد درباره مشکلات خبرنگاران در گیلان می گوید: اهالی فرهنگ و مطبوعات و روزنامه نگاران گیلانی همیشه از بالا بودن تعداد نشریات محلی و همین طور تعداد زیاد روزنامه نگاران گیلان که در سطح بالای روزنامه نگاری کشور فعالیت می کنند، به عنوان یک امتیاز و حسن یاد می کنند. البته دومی را قطعا می توان یک و ویژگی قابل افتخار دانست اما در مورد اولی الز اما اینطور نیست.
وی که سرپرستی روزنامه «فرهیختگان گیلان» را هم برعهده دارد، می افزاید: زمانی که دولت، توسعه سیاسی را الگو قرار داده بود، افراد زیادی با نیات مختلف به این عرصه وارد شدند و موفق شدند مجوز نشریه دریافت کنند، اما دقیقا نکته ای که باید به آن توجه کنیم کیفیت نشریات محلی در گیلان است.
شاید از همین جا بتوانیم نتیجه بگیریم که چرا تعداد زیادی از روزنامه نگاران تراز اول ایرانی که از نشریات محلی در گیلان کار خود را شروع کردند، عطای کار در شهر خود را به لقایش بخشیدند و رهسپار نشریات سراسری شدند.
این روزنامه نگار می گوید: در تحریریه روزنامه های کشور همیشه این شوخی وجود دارد که اگر گیلانی ها از کار روزنامه نگاری کنار بکشند، روزنامه های کشور تعطیل می شوند! این شوخی برآمده از حضور پررنگ کمی و کیفی روزنامه نگاران گیلانی است که در طول تاریخ روزنامه نگاری این کشور در سطح اول روزنامه نگاری کشور فعالیت کرده اند و می کنند.
من نمی خواهم از کسی اسم ببرم اما تعداد زیادی از جوانان روزنامه نگار گیلان که کار خود را در نشریات محلی آغاز کردند، از اوایل دهه 80 و بعد از مدتی فعالیت در نشریات گیلان، عطای کار در استان را به لقایش بخشیدند و راهی تحریریه های تهران شدند.
وی تصریح می کند: شکی نیست که این موضوع تاثیر مهمی بر وضعیت کیفی نشریات محلی گذاشته و خالی شدن تحریریه از روزنامه نگاران راه را برای تبلیغات چی ها و رپرتاژ بگیران باز کرده است.
البته مشکلات دیگری هم وجود دارد؛ مثل برخورد های سطحی برخی فعالان و مسئولان محلی با خبرنگاران، انتظارات مالی مدیران مسئول از خبرنگاران و محدودیت های خاص فضای شهرستان ها که موجب شده تا روزنامه نگاران گیلانی فضای جاری مطبوعات محلی را عرصه بزرگی برای پیشرفت خود ندانند. هنوز هم معتقدم اگر مدیران مطبوعات تدابیر لازم را بیندیشند و کمی هم خلاقیت و ریسک پذیری داشته باشند، کار در مطبوعات محلی هم مهم و مطرح می شود.
مشکلات نشریات گیلانی
نوروزپور مشکلات نشریات گیلانی را به 2 دسته درونی و بیرونی تقسیم می کند و می گوید: مهم ترین زیرمجموعه های دسته اول عواملی نظیر فقدان نیروی حرفه ای و روزنامه نگاری است. تا دلتان بخواهد می توانید بازاریاب در تحریریه های گیلان پیدا کرد. اگر هم به متن هایی که برای رپرتاژ ها می نویسند دقت کنید، در بهترین حالت شبیه انشای یک دانش آموز است.
عامل درونی دوم، ناشی از نگاه صاحبان نشریات است. آنها عمدتا نشریه را به عنوان یک پل و راهی برای دستیابی به منافع سیاسی و اقتصادی می بینند و کمتر مدیرمسئول یا صاحب امتیازی در گیلان دغدغه فرهنگی دارد.
ضمن اینکه کار شرافتمندانه این آگهی بگیرها در بهترین حالت باید طوری باشد که خود را به عنوان خبرنگار در سازمان ها معرفی کنند. به نظرم خانه مطبوعات گیلان باید فکری اساسی برای این موضوع کند.
وی که مدیرمسئول سایت «نگاه ایران» نیز هست در پایان می گوید: عوامل بیرونی به صورت فهرست وار عبارتند از: فشار ها و اعمال محدودیت های گروه های مختلف نظیر روابط عمومی ها، صاحبان صنایعی که ارتباط مالی گسترده با رسانه ها دارند و... که به دلایل مختلف بر کیفیت نشریات اثر دارند. یک روزنامه نگار هم می تواند بسیار پردرآمد باشد و هم می تواند به سختی روزگار بگذراند.
اگر کار حرفه ای را کنار بگذارد و مناسبات و دلالی مطبوعاتی را پیش بگیرد، درآمد و منافع اقتصادی و اجتماعی خوبی پیدا می کند، اما متاسفانه اگر کار خوب و حرفه ای انجام دهد، حداقل تا میان مدت روزگار بر او سخت می گذرد.
خبرنگاران در گیلان رتبه بندی نشده اند
«علی رمضانی کینچاه»، مدیرمسئول پایگاه خبری تحلیلی «شمال ما» نیز مشکلات خبرنگاران را به چند بخش تقسیم می کند: اول این مشکل خبرنگاران این است که حقوق مکفی ندارند و حقوق آنها مطابق قانون کار نیست. دوم اینکه هیچ وقت درجه بندی نشده اند تا خبرنگار، بازاریاب، روزنامه نگار، یادداشت نویس و گزارش نویس مجزا شوند.وی درباره مشکل سوم خبرنگاران گیلان می گوید: این صنف هیچ گاه امتیاز بندی نشده اند؛ یعنی معلوم نیست چه کسی درجه الف است و چه کسی درجه ب یا ج. به همین دلیل هیچ امتیازی براساس این درجه ها به روزنامه نگاران تعلق نمی گیرد.رمضانی درپایان می افزاید: وضعیت مسکن مهر برای خبرنگاران گیلانی هنوز مشخص نشده و بعید است که روشن شود، اما از همه مهم تر این است که روزنامه نگاران در گیلان امنیت شغلی ندارند.
اقتصاد در روزنامه نگاری گیلان وجود ندارد
«بهرنگ تاج بخش» سردبیر «نگاه ایران» نیز به طور خلاصه مشکلات خبرنگاران در گیلان را اینگونه توصیف می کند: همه چیز به اقتصادِ ضعیفِ تحریریه برمی گردد. وقتی پول ندارندیا نمی خواهند هزینه کنند، هیچ کس به «درجه یک» بودن فکر نمی کند و نیازی نمی بیند تا «بی مزد و منت» زحمت بکشد. در نتیجه آدم های بی استعداد، نقشِ خبرنگار را جعل می کنند و کم فروشی شان، البته اگر چیزی برای عرضه داشته باشند، جنسِ تقلبی بازار مطبوعات می شود. وی می گوید: این حرفه در گیلان خیلی وقت است ورشکست شده است.