نگاه ایران /فاطمه صابری: ۱۳ کرسی نمایندگی و ۳۶۸ مدعی در گیلان؛ اما از این تعداد تنها ۳۳ داوطلب ورود به مجلس را زنان تشکیل می دهند. هر چند برگزار کنندگان انتخابات در گیلان با استناد آمار و ارقام اعلام کرده اند که در این دوره ثبت نام زنان برای حضور در انتخابات مجلس ۵ برابر نسبت به مجلس نهم افزایش داشته است اما همچنان بیش از ۹۰ درصد داوطلبان ورود به مجلس را مردان تشکیل می دهند. طبق گزارش وزارت کشور ۱٢ هزار و ۱۲۳ نفر در انتخابات مجلس دهم کاندیدا شدند که هزار و ۲۳۴ نفر از آن ها زن هستند یعنی حدود ۱۰ درصد از کل ثبت نام کننده ها را زنان تشکیل می دهند. این رقم در حالی است که تعداد ثبت نام شدگان زن نسبت به دوره دوره نهم مجلس ۳۰۰ درصد رشد داشته است. حالا سوالی که به ذهن می رسد این است: چگونه می توان باز هم از مطالبه سهم ۳۰ درصدی زنان از کرسی های مجلس سخن گفت؟ موضوعی که پیش از شروع نام نویسی داوطلبان انتخابات مجلس، مورد توجه فعالان حقوق زن و حتی برخی از فعالان سیاسی و اجتماعی مرد در راستای کمک به استیفای حقوق زنان قرار گرفته بود.   از دغدغه ثبت نام تا سهیم شدن در قدرت منتقدان این روند می گویند وقتی طبق آمار نیمی از جمعیت کشور نه تنها دغدغه نمایندگی مجلس بلکه ثبت نام را هم ندارند، چه اصراری به سهیم کردن آن ها در قدرت وجود دارد؟ اینکه دلیل عدم استقبال زنان حتی به عنوان کاندیدا در مجلس چیست دلایل مختلفی دارد که نیمی از آن ها مانند ریشه دار نبودن تحزب و عدم کادرسازی و عدم گردش صحیح نخبگان با مردان مشترک است اما بعضی از دلایل مانند سهیم نبودن زنان در مدیریت، مشارکت پایین سیاسی زنان، نگاه مردسالارانه،بازار کار مردانه و... مختص این قشر است. کم تعداد بودن تعداد داوطلبان زن و به تبع آن نمایندگان زن در مجلس در مقایسه با مردان البته تنها مختص گیلان نیست و طبق بررسی های مرکز پژوهش های مجلس از دوره اول تا نهم پارلمان، در بهترین حالت تعداد زنان نماینده از ۱۴ نفر افزایش نیافته که در مجلس پنجم بوده و تنها ۵ درصد کل نمایندگان مجلس شورای اسلامی را شامل می شد.   شکاف عمیق جنسیتی در ایران بر همین اساس است که بعضی از فعالان این حوزه هشدار می دهند روند مشارکت سیاسی زنان در ایران برعکس بسیاری از کشورهای دنیا به جای سیر صعودی روند نزولی دارد. استناد این افراد گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۵ است که رتبه شکاف جنسیتی ایران در بین ۱۴۲ کشور جهان را ۱۳۷ تخمین زده است. یعنی ایران با آخرین کشور دنیا تنها ۵ پله فاصله دارد. براساس این آمار مشارکت سیاسی زنان در ایران چیزی نردیک به صفر و طبق آمارهای داخلی، کمتر از ۵ درصد است، در حالی که میانگین این رقم در جهان بالای ۲۵ درصد است. البته این رقم در کشورهای اسکاندیناوی بعد از چند دهه تلاش به حدود 50 درصد هم رسیده است.   بانوهای گیلانی از سیاست فراری اند؟ حوزه انتخابیه رشت با داشتن سه کرسی نمایندگی با ۱۵ داوطلب شاهد ثبت نام بیشترین زن در استان بود؛ شهری که داعیه دار رعایت حقوق زنان و نگاه پیشروانه به بانوان است اما در طول ۳۶ سال گذشته تنها موفق به انتخاب یک زن برای حضور در مجلس شده است. آن یک زن هم هاجر تحریری نیک صفت از بانوان اصولگرا بود که توانست با توجه به شرایط خاص ایجاد شده در آستانه انتخابات مجلس هفتم به پارلمان راه پیدا کند. زنان ثبت کننده در این دوره از انتخابات رشت عبارتند از: طاهره زاهد صفت، ژاله حساس خواه، سهیلا حاجتی مدارایی، سیده سکینه خاتمی، آسیه یحیی زاده، سیده زهرا امامی مویدی،مریم پورمهدی کسمایی، معصومه غلامی ذوالپیرانی، حمیده رخشان نقلبری، عاطفه کوچکی جوبنی، نغمه صاحبی، فاطمه حسین پور گنجارودی، فرشته اکبرزاده کساری، معصومه موسی زاده پاسکیابی، شیرین ریحانی سراوانی سه زن سیاسی و دیگر هیچ در بین این داوطلبان سه زن شاخص از جریان اصلاحات با سابقه مشخص فعالیت حزبی و اجرایی حضور دارند که در صورت عبور از فیلترهای نظارتی یک نفر از آن ها شانس قرار گرفتن در لیست اصلاح طلبان را پیدا می کند. یکی از این بانوان اصلاح طلب ژاله حساس خواه عضو هیات علمی دانشگاه گیلان، عضو شورای مشورتی اصلاح طلبان رشت و مجمع مشورتی توسعه، عضو هیات رییسه بنیاد اندیشه و توسعه گیلان و از فعالان سیاسی باسابقه در گیلان است. همچنین سیده سکینه خاتمی مدیرکل امور اجتماعی استانداری گیلان در دولت اصلاحات و عضو هیات علمی معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی گیلان هم جز زنان اصلاح طلب گیلان محسوب می شود که شانس خود را برای ورود به مجلس سنجیده است. سهیلا حاجتی مدارایی دبیرکل حزب مشارکت های مردمی گیلان و عضو هیات رییسه شورای هماهنگی ائتلاف اصلاح طلبان که سابقه حضور در استانداری گیلان و مدیریت مراکز فرهنگی و اجتماعی را هم دارد در زمره همین جریان محسوب می شود.این بانو هم منتظر اعلام صلاحیت های داوطلبان ورود به مجلس و سپس تصمیم شورای اصلاح طلبان است. طبق اظهار نظرات صورت گرفته از سوی این افراد بعد از اعلام صلاحیت ها با تصمیمات جمعی یک نفر از بین این افراد کاندیدای زن جریان اصلاحات در رشت خواهد بود و دیگران به نفع او کنار می روند و برای موفقیت او در مجلس دهم تلاش خواهند کرد.   کاندیداتوری با تکیه بر فعالیت های عام المنفعه شیرین ریحانی سراوانی و طاهره زاهد صفت هم دو بانوی رشتی هستند که با تکیه بر کارهای خیریه و عام المنفعه سال های گذشته در صدد جلب نظر شهروندان برای موفقیت در انتخابات هستند. از فعالیت سیاسی و یا اجتماعی دیگر زنان حاضر در لیست ثبت نامی اطلاعاتی در دست نیست و در واقع می توان گفت چهره خاص سیاسی و یا فعالیت اجتماعی قابل توجه که صاحبان رای را برای انتخاب آن ها ترغیب کند دیده نمی شود. به طور مثال فاطمه حسین پور گنجارودی یکی از زنان ثبت نام کننده، کار شناس ارشد بهداشت و مواد غذایی است. معصومه غلامی ذوالپیرانی پژوهشگر ادبیات فارسی، حمیده رخشان نقلبری هم کارمند دانشگاه علوم پزشکی است که در درمانگاه بیمارستان شفا به فعالیت مشغول است. وضعیت زنان در شهرستان های گیلان وضعیت زنان داوطلب برای راهیابی به مجلس در شهرهای دیگر استان گیلان در میان بی تفاوتی به فعالیت های حزبی و اجتماعی و دریغ شدن پست های مدیریتی در طی سال های گذشته از آنها هم بهتر از رشت نیست. در حوزه انتخابیه رودسر و املش از مجموع ۳۰ داوطلب ورود به مجلس تنها دو زن حضور دارند: فلور قاسم زاده لیاسی که متولد ۱۳۵۶ و دانشجوی دکترای حقوق بین الملل است. درباره فعالیت سیاسی قاسم زاده که کارمند سازمان تنظیم مقررات کشور و مدرس دانشگاه پیام نور رودسر است اطلاعاتی در دست نیست. اعظم سیگارودی دیگر کاندیدای این حوزه هم وضعیتی مشابه قاسم زاده در این حوزه دارد.   به دنبال شکستن جو مردانه انتخابات در صومعه سرا در شهرستان صومعه سرا دو زن برای حضور در انتخابات مجلس دهم ثبت نام کردند. لیلا غلامی دلیوند یکی از نام های مطرح شده در رسانه ها است اما پیشینه ای از فعالیت هایش موجود نیست. معصومه پورمحسن بلگوری دومین زن داوطلب نمایندگی از حوزه غرب گیلان است. پورمحسن مدرس دانشگاه و دانشجوی دکترای بهداشت از جمله فعالان خوشنام بخش بهداشت و درمان در رشت است. عضو مامای هیات مدیره نظام پزشکی و رئیس هیات مدیره جمعیت مامایی رشت صاحب امتیاز و مسوول فنی مرکز مشاوره مامایی آئین مهر هم هست. باید منتظر گذشت زمان بود و دید که آیا معصومه پورمحسن با تکیه بر کمک های فکری، فرهنگی، اجتماعی و پزشکی که در سال های گذشته بدون چشمداشت مالی به زنان گیلان ارزانی داشته می تواند در زادگاه پدری به رقابت با جو کاملا مردانه انتخابات در این حوزه بپردازد؟ سودای نمایندگی زن تالشی در کنار همسر در حوزه انتخابیه تالش، رضوانشهر و ماسال هم که ۳۰ نفر ثبت نام کرده اند نام ۳ زن دیده می شود. فاطمه نعمت جو ۳۳ ساله و فرزند شهید محمد نعمت جو با مدرک کار شناسی ارشد مدیریت دولتی در حال حاضر مسول مالی اداره ثبت و اسناد شهرستان رضوانشهر است. زهرا شرافت هم با ۳۱ سال سن دیگر کاندیدای زن این حوزه انتخابیه متولد روستای گیل چالان رضوانشهر است. از فعالیت های سیاسی و اجتماعی، شرافت که دارای مدرک کار شناسی ارشد زبان انگلیسی و مدرس دانشگاه پیام نور تالش و رضوانشهر است اطلاعاتی در دست نیست. نسرانه ذوالفقاری از معدود زنان دارای فعالیت مشخص سیاسی در حوزه های انتخابیه گیلان است که برای دومین بار در تالش نام خود را به عنوان یک کاندیدای اصلاح طلب ثبت کرد. ذوالفقاری که متولد سال ۱۳۵۸ شاندرمن و از مدرسان دانشگاه است عضو حزب مردمسالاری و دارای گرایش اصلاح طلبانه است. نکته جالب درباره این کاندیدای زن ثبت نام همزمان با همسرش در یک حوزه انتخابیه است. پرویز بابایی همسر ذوالفقاری که سابقه دبیری حزب مردمسالاری استان گیلان را در کارنامه دارد و البته اصالتی غیرگیلانی دارد و متولد رزن استان همدان است. فومن و شفت با یک داوطلب زن سامره عاشوری چیرانی صاحب مدرک تحصیلی کار شناسی ارشد بازرگانی تنها بانوی ثبت نام کننده از میان ۱۹ مرد داوطلب ورود به مجلس از حوزه انتخابیه فومن و شفت است. تاکنون درباره گرایش و فعالیت های این داوطلب دهمین دوره انتخابات مجلس خبری منتشر نشده است. زن کرمانی داوطلب نمایندگی در لاهیجان صدیقه تقی پور در کنار سونیا صبوریان، معصومه حیدری و نرجس کریم حدیثی یکی از ۴ زن داوطلب مجلس از حوزه انتخابیه لاهیجان و سیاهکل است. حوزه انتخابیه ای که بعد از رشت با ۳۸ ثبت نام کننده در جایگاه دوم قرار دارد. تقی پور که دانشجوی دکترای برنامه ریزی روستایی است اصالتا اهل کرمان است اما از ۲۲سال پیش ساکن لاهیجان شده است. این داوطلب انتخابات مجلس که سال ۹۲ کاندیدای انتخابات شورای شهر لاهیجان هم بوده تنها نامزد زن در حوزه انتخابیه لاهیجان و سیاهکل است که سابقه اجرایی در سطح میانی را داشته است. او که خود را مستقل معرفی کرده یکی از مدیران میانی اداره کل تعاون استان گیلان بود. این داوطلب انتخابات در دوره ای هم مشاور مدیرکل در امور زنان در استانداری گیلان را برعهده داشت.   معصومه شعبانی گورندانی متولد ۱۳۶۲ لاهیجان یکی از سه زن ثبت نام کننده در حوزه انتخابیه لنگرود با ۲۶ کاندیدا است. این دانشجوی دکترای ریاضی تاکنون فعالیت حزبی نداشته و در مراکز آموزش عالی گیلان و مازندران مشغول تدریس است. لیلا ساکتی لنگرودی هم که با مدرک کار شناسی ارشد اولین زن ثبت نام کننده در حوزه انتخابیه لنگرود بود کارمند بیمارستان امینی لنگرود است. نرجس نوبهاری سرپرست مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی لنگرود هم که شانس خود را برای انتخابات مجلس از این حوزه سنجیده فاقد فعالیت سیاسی مشخص است و با تکیه بر فعالیت های آموزشی به عرصه رقابت پا گذاشته است.   از جمع ۲۴ نفری که با حضور در فرمانداری بندر انزلی ثبت نام کرده اند تنها نام یک زن یعنی مونا موسایی به چشم می خورد که البته هیچ سابقه سیاسی و اجتماعی خاصی هم در پرونده اش مشاهده نمی شود. ریحانه احمدی دهکاء هم تنها زن داوطلب از مجموع ۲۵ ثبت نام کننده در حوزه انتخابیه آستانه اشرفیه است. احمدی با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور نام خود را به عنوان کاندیدای سرزمین مادری ثبت کرد. از این بانو هم رزومه خاصی در زمینه فعالیت های اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی در دست نیست. برای نمایندگی تنها کرسی نمایندگی در آستارا هم ۳۴ نفر نام نویسی کردند. نام معصومه آران به عنوان تنها زن داوطلب در میان اسامی این حوزه به چشم می خورد و مانند اکثر داوطلبان زن در استان گیلان نمی توان نشانی از فعالیت های سیاسی یا اجتماعی مشخص در کارنامه اش مشاهده کرد. در حوزه انتخابیه رودبار و منجیل اما از میان 25 نامزد حضور در مجلس دهم نام هیچ زنی دیده نمی شود. افزایش نمایندگان زن؛شاید وقتی دیگر با توجه به وضعیت برشمرده در استان و کشور نمی توان امیدواری زیادی به افزایش قابل توجه از حضور نمایندگان زن در مجلس داشت. طبیعتا وقتی تعداد داوطلبان زن برای حضور در رقابت های انتخاباتی مجلس پایین باشد انتخاب کنندگان امکان کمتری برای یافتن افرادی با سلایق مختلف خواهند داشت. کمتری از رای دهندگان را پوشش دهند.