| چهارشنبه، 05 اردیبهشت 1403
گفت‌وگو با رييس دانشگاه آزاد درباره هاشمی، بدهی ها و توسعه تحصيلات تكميلی
       کد خبر: 2142
نگاه ایران:  جای عکس آیت الله هاشمی رفسنجانی روی دیوارهای این ساختمان ثابت است. فارغ از اینکه چه کسی در صدر دولت قرار دارد، این قاب از کنار عکس امام و رهبری تکان نمی خورد، از دهه ٧٠ تاکنون ترکیب این سه عکس تنها در اینجا حفظ شده به جز مقطع کوتاهی در دوره ریاست قبلی، در ساختمان هشت طبقه دفتر مرکزی ساختمان دانشگاه آزاد. در اتاق رییس نیم ساعت دیرتر از موعد باز می شود، حالا برای مصاحبه آماده است، آخرین امضا را پای برگه های روی میز کار می اندازد، از پنجره های قدی رو به تهران فاصله می گیرد و به جمع ما می پیوندد، راحت روی مبل می نشیند، راحت حرف می زند، راحت به سوال ها پاسخ می دهد و کمی که هیجان زده می شود، لهجه سیرجانی خودش را نشان می دهد.  «حمید میرزاده» را در همایش ها و سخنرانی ها اینقدر دیده ایم که گمان کنیم قرار است از برخی جواب ها طفره رود، اما بر خلاف تصور آماده پاسخ است، فقط باید از او پرسید تا شروع کند به گفتن از اتفاقاتی که در دوره ریاست فرهاد دانشجو در دانشگاه آزاد رخ داده است، از جو علیه دانشگاه آزاد بگوید و پای دلواپسان را به میان بکشد و اطلاعاتی در خصوص دانشجوهای ستاره دار دانشگاه آزاد بدهد و اشاره ای هم بکند به لزوم هرس کردن دانشگاه آزاد. جای پای ارادت و طرفداری از آیت الله هاشمی در حرف هایش مشهود است. آخر مصاحبه انگار سریع حرف هایش در مورد مشکلات مربوط به دوران دولت محمود احمدی نژاد و ریاست فرهاد دانشجو را با خودش مرور کرده چون پس از خاموش شدن ضبط می گوید: «اینها را نگفتم که بگویم احمدی نژاد بد است و من خوب، من فقط روایت می کنم.» گفت وگوی زیر روایتی است از زبان رییس دانشگاه آزاد اسلامی:   وارد فضای دانشگاه آزاد که می شویم، نمی شود وجود عکس آقای هاشمی رفسنجانی را بر در و دیوار نادیده گرفت و این خیلی جالب است که دانشگاه آزاد تنها جایی است که همچنان می توان تصاویر آقای هاشمی را  روی دیوارهایش دید. در دانشگاه آزاد چه نگاهی به ایشان وجود دارد که عکس ایشان همچنان باقی است؟ آقای هاشمی بنیانگذار این دانشگاه است. ایشان در ٣١ اردیبهشت ماه سال٦١ پیشنهادی را به امام راحل تقدیم می کنند که با آن موافقت می شود و دانشگاه آزاد اسلامی شکل می گیرد؛ بنابراین موسس و حمایت کننده اصلی دانشگاه در همه این سال ها ایشان بودند و هستند. پس از تایید امام، و حمایت های حضرت آیت الله خامنه ای،  آیت الله هاشمی به دلیل مسوولیت هایی که در مجلس و ریاست جمهوری داشتند، توانست از این دانشگاه حمایت کند و تمام کسانی که از ابتدا در سیستم دانشگاه آزاد اسلامی بودند، این را می دانند.    نهادهای دیگری هم هستند، خیلی انقلابی تر از دانشگاه آزاد که آقای هاشمی هم در تاسیس آنها نقش داشته اما دیگر چنین رویکردی ندارند که عکس ایشان را همچنان روی دیوارشان نگه دارند. چون ایشان نقش اول را در تاسیس اینجا داشتند، دانشگاه آزاد اسلامی این ویژگی را دارد که از ایشان همیشه یاد کند و در ضمن بیش از ٣٣ سال است که آقای هاشمی رییس هیات امنای این دانشگاه است؛ شاید در نهادهای دیگر هم نقش داشته اند اما احتمالا حضورشان به پر رنگی حضورشان در دانشگاه آزاد اسلامی نبوده. در حالی که در دانشگاه آزاد اسلامی ایشان همچنان در پشتیبانی برنامه ریزی و هدایت برنامه ها و. . . کاملا موثر هستند. شنیده ایم در دوره ریاست قبلی (فرهاد دانشجو)، همه عکس های آیت الله هاشمی از دانشگاه جمع شده بوده تا وقتی که شما روی کار آمدید. بله، وقتی ما آمدیم دنبال عکس ایشان در سازمان مرکزی گشتیم و وقتی پیدا نکردیم، رفتیم از بازار خریدیم. شنیدم که نه به شکل دستور کتبی اما از واحدها خواسته شده بود که نه عکسی از ایشان باشد و نه نامی برده شود. و شما هم دستور شفاهی دادید که عکس ها   را برگردانند؟ نمی شود گفت دستور، بالاخره آنهایی که عواطف سالمی داشتند به این مساله پی بردند که در آن مقطع در حق ایشان کم لطفی شده و در حد خود به این نتیجه رسیدند که باید از کسی که موسس این دانشگاه عظیم است و نقش چشمگیری در توسعه علمی، فرهنگی و اجتماعی ایران ایجاد کرده به نوعی قدردانی کنند.   اجازه بدهید به سراغ سوالات در خصوص عملکرد خود دانشگاه آزاد برویم. شما در خصوص تبدیل واحدهای زیان ده دانشگاه آزاد به دانشکده های تخصصی و تغییر کاربری آنها صحبت کرده بودید. اصلا چه شد که این واحدها به زیان دهی رسیدند و حالا وضعیت این واحدها در چه حال است؟ چالش اصلی من در مهر ٩٢ وقتی وارد دانشگاه شدم این بود که به عینه اسنادی را دیدیم که دانشگاه با وجود اینکه ثروتمند هست، به خاطر املاک و مستغلات و زمینهای زیادی که دارد و اساتید و دانشجوهای خوب، اما نزدیک به دو هزار و ٣٠٠ میلیارد بدهی و ١٧٠٠ میلیارد کسری بودجه در سال ٩٢ داشت. در کنار این گزارش به من اعلام شد که از ٤٧٢ واحد، ٢٣٥ واحد به سمت ورشکستگی و انحلال می روند چون تنها ممر درآمدشان از شهریه بود؛ چیزی حدود ٩٩ درصد، ما دانشگاهی را تحویل گرفتیم که به شهریه وصل بود و این همه بدهی داشت. در اصل دو دلیل اصلی سبب زیان دهی این واحدها بودند، اول کاهش هرم سنی جمعیت ١٥ تا ٢٤ سال و افزایش تعداد رقبای دانشگاه. بعد هم در زمان مدیریت اسبق برای یک میلیون نفر در دوره های کاردانی و کارشناسی ظرفیت ایجاد شده بود. یعنی ساختارهای دانشگاهی، کلاس، تجهیزات، استاد و... همه برای این جمعیت ایجاد شد اما فقط ٥٠٠ هزار نفر از ظرفیت پر می شد و این باعث شد نیمی از این امکانات بدون دانشجو بماند و فقط هزینه نگهداری و هزینه های جاری و اساتید را بدهند، به همین دلیل به زیان دهی رسیدند. ببینید ٢٦٠٠ دانشگاه در ایران وجود دارد اما هنوز هم ٤٠ درصد بار آموزش عالی کشور بر عهده ماست، وقتی با این وضع مواجه شدیم، فکر کردم این تهدید را به فرصت تبدیل کنیم، از طرفی ما کلاس و ساختمان و تیم اساتید را داشتیم و از طرفی نیاز جدید اجتماعی ایجاد شده بود با عنوان تقاضای تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی. در ایران در سال ٩٣ بیش از یک میلیون نفر برای دوره های کارشناسی ارشد متقاضی هست که دانشگاه های دولتی و غیر انتفاعی و... می توانند ٢٧ درصد آنها را جذب کنند که تازه ١٥ درصد از این رقم توسط دانشگاه آزاد  اسلامی جذب می شود. در دکترا سال پیش ٣٤٠ هزار نفر متقاضی بودند که فقط هشت درصد آنها جذب شدند و از این عدد نیز چهار درصد را ما جذب کردیم، پس باید به این تقاضای اجتماعی پاسخ داده شود. دیدیم وقتی آن چالش را داریم و امکانات هم برای مان فراهم است، بهتر است برویم به سمت توسعه تحصیلات تکمیلی که نیاز کشور هم هست. این بود که با هماهنگی وزارت علوم رشته های جدید و دوره های جدیدی را طراحی کردیم و در کنار افزایش درآمدهای دانشگاه برای توسعه کیفی دانشگاه و توسعه تحصیلات تکمیلی که توسعه کیفی را در ذات خود دارد، تلاش کردیم که هزینه ها را هم کاهش دهیم. چون وقتی نمی توانید بیش از حد درآمد تولید کنید، باید از هزینه ها بکاهید. در این مرحله طرح تجمیع یک را اجرا کردیم، در این طرح ٧٥ واحد ادغام شدند، تغییر کاربری دادند و یا منحل شدند. تعداد واحدهای دانشگاه در مهر ٩٢، ٤٧٢ واحد بود ولی الان تبدیل شده به ٣٩٧ واحد.     یعنی فروختید؟ نه، ببینید مثلا ٤١ واحد از این ٧٥ واحدی که دیگر وجود ندارند در دانشگاه مادر ادغام شدند. وقتی در یک شهر هم واحد مادر داشتیم و هم واحدی اضافه یعنی در هر دو واحد معاونت پژوهش، معاون فرهنگی و اداری و مالی و... وجود داشت و هر کدام زیرمجموعه های مختلفی داشتند که آنها را ادغام کردیم و این باعث شد هزینه ها کاهش پیدا کردند.   این نیروهای اضافه که در این معاونت ها و... بودند، چه شدند، از دانشگاه اخراج شدند؟ نه اینها بیشتر اعضای هیات علمی بودند و یا در جاهای دیگری از آنها استفاده شد و در ادارات، آزمایشگاه ها و... تقسیم شدند. این را هم بگویم که هیچ واحدی را کامل منحل نکردیم و ساختمانش را نفروختیم بلکه از امکاناتی که داشتیم برای توسعه تحصیلات تکمیلی استفاده کردیم.   یعنی ساختمانی که قبلا رشته های کارشناسی داشت، حالا کلاس های فوق لیسانس برگزار می کند؟ بله، البته اساتید جدید هم استخدام کردیم. یعنی از محل افزایش درآمد و کاهش هزینه پولی را ذخیره کردیم که به کمک آن توانستیم پنج هزار استاد استخدام کنیم. این برنامه سال گذشته ما بود و امسال هم پنج هزار نیروی دیگر استخدام می کنیم؛ به طوری که تا پایان سال ٩٦ ما جمعا ٢٠ هزار PHD به مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی اضافه می کنیم. همه اینها به خاطر توسعه تحصیلات تکمیلی است، در نتیجه ما داریم ظرفیت مان را بالا می بریم چون هنوز مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه های دولتی و غیرانتفاعی برای دوره های دکترا بیشتر از هشت درصد نمی توانند پاسخگو باشند چون دوره های ارشد و دکترا احتیاج به امکانات، تجهیزات، استاد و استانداردهای بالاتری از دوره های کاردانی و کارشناسی دارند که داریم اعتبارش را تامین می کنیم. این حرکت باعث شد تا از ٣٩٧ واحد ما، ٢٦٠ واحد مجری دوره های تحصیلات تکمیلی باشند البته همه این واحدها دکترا ندارند. این عدد بزرگی است که با گرفتن دانشجو در این دوره ها می تواند افزایش درآمد داشته باشد.   این اقدامات چقدر افزایش درآمد برای تان به دنبال داشت؟ بودجه ما در سال ٩٣ که به تصویب هیات موسس رسید، ٤٨٠٠ میلیارد تومان بود که بیش از ٥٠٠ میلیارد تومان درآمدمان افزایش پیدا کرد یعنی از مصوبه هیات موسس به اندازه ٥٠٠ میلیارد بالاتر رفتیم.   آن بدهی دو هزار و ٣٠٠ میلیاردی که به آن اشاره کردید را هنوز دارید؟ به همین ترتیبی که افزایش درآمد داریم، بدهی ها را هم تقسیط کرده ایم و در حال پرداخت هستیم. ولی خب درآمد و بدهی تنها چالش ما نبود. چالش دوم ما این بود که دیدیم تمام طرح های عمرانی ما به مساحت نزدیک به یک میلیون و ٧٠٠ هزار متر مربع یا تعطیل شده یا راکد است یا خیلی آهسته در حال پیشرفت است. مجبور شدیم باز وامی از بانک ملی بگیریم به مبلغ ٧٥٠ میلیارد تومان که با این وام بتوانیم این طرح ها را فعال کنیم. الان که با شما صحبت می کنم توانسته ایم از آن ٧/١ میلیون مربع در سال ٩٣ یک میلیون متر مربع اش را به پایان برسانیم.   اینها واحدهای جدید دانشگاه آزاد هستند؟ نه آزمایشگاه ها، کتابخانه ها و فضاهای باز دانشگاهی و سالن های آزمون و کلاس های درس هستند. امسال یک میلیون و ٢٠٠ هزار متر هم در دست اقدام داریم که امیدواریم همین امسال تمام شود. چالش دوم هم اینگونه مدیریت شد. همه این کارها باعث شد که ٢٣٥ واحد زیان ده تا اسفند ٩٢ برسد به ١٠٠ واحد زیان ده و امیدوارم که در تراز سال ٩٣ که در خرداد ماه به تصویب هیات امنا می رسد تعداد واحدهای زیان ده ما از ١٠٠ هم کمتر شده باشد.  چقدر باید دانشجو بگیرید که این زیان دهی پایین تر بیاید؟ از ظرفیت دوره های کاردانی و کارشناسی ما همچنان ٥٠٠ هزار تا خالی است. اکنن آن تلاطم مالی که ایجاد شده به خاطر همان تحصیلات تکمیلی است. بنابراین افزایش ظرفیتی در این دوره ها نخواهیم داشت.  چقدر دانشجوی دکترا و کارشناسی ارشد باید بگیرید که ضرر جبران شود؟ می خواهید ٥٠٠ هزار نفر دانشجوی دکترا و ارشد بگیرید؟ براساس برنامه مصوب دانشگاه آزاد  اسلامی باید ٥٥٠ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی در پایان سال ٩٤ داشته باشیم. الان نزدیک به ٤٥٠ هزار تا هستند.  یعنی امسال می خواهید ١٠٠ هزار نفر به این تعداد اضافه کنید؟ تقریبا بله. البته بیشترش کارشناسی ارشد است. این طبق برنامه است وگرنه ما توانایی بیشتری داریم. چون استاد جدید استخدام و واحدها را ادغام کرده ایم که فضاهای بیشتری ایجاد کرده، قبلا این واحدها با هم رقیب بودند و حتی دانشجوهای هم را می گرفتند اما حالا امکانات و فضاهای مشترک دارند و آن رقابت از بین رفته. طرح بزرگی به نام «ساها» اجرا کردیم به معنای سامانه آزمایشگاه های همکار آزاد، چون خیلی از واحدها مستقل دستگاه می خریدند که هزینه های دانشگاه را خیلی بالا می برد. این طرح ٣١ اردیبهشت همزمان با سالروز تاسیس دانشگاه آزاد افتتاح می شود، با اجرای این طرح هر کسی دانشجوی دانشگاه آزاد باشد و نیاز به استفاده از امکانات آزمایشگاهی داشته باشد در هر جای ایران که باشد می تواند به نزدیکترین مرکز از میان ١١ هزار  کارگاه و آزمایشگاه مراجعه کند و آنها موظف هستند به او خدمات بدهند. اینگونه اگر یک مرکز در مناطق دورافتاده توان خرید مثلا یک دستگاه میکروسکوپی را نداشته باشد می تواند دانشجویش را به مرکزی دیگر بفرستد.   اجازه دهید برگردیم به بحث میزان دانشجو، از این یک میلیون نفری که دانشجوی کارشناسی ارشد هستند برنامه شما جذب چند درصد از آنهاست؟ ما سال ٩٣، ١٢ هزار نفر دانشجوی دکترا گرفتیم و ١٤٠ هزار کارشناسی ارشد. بنا داریم که امسال نزدیک به ١٧ هزار دکترا بگیریم و حدود ١٥٠ هزار نفر هم کارشناسی ارشد.  گویا قضیه ادغام ها به معاونت های دانشگاه هم رسیده، چند وقت پیش اعلام کردید که ١٥ معاونت تبدیل شده اند به هفت تا؟ این طرح تجمیع دو است. در هیات امنای مرکزی تصویب شده است که هزینه ها باید کاهش پیدا کند و این شامل کاهش معاونت های دانشگاه هم می شود. بر همین اساس تعداد معاونت ها از ١٥ معاونت به هفت یا هشت معاونت می رسد. وقتی در ستاد معاونت ها کم شوند این به واحدهای متناظرشان در استان ها هم سرایت می کند و باعث می شود ریزش نیرو و ادغام پیش بیاید و این به نفع دانشگاه است. دانشگاه آزاد که وابسته به نفت نیست باید یا درآمدهایش را افزایش دهد، یا هزینه را کاهش دهد یا هر دو را همزمان پیش ببرد. غیر از این ادغام ها ما اولین کاری که کردیم این بود که گفتیم دانشگاه نباید صددرصد وابسته به شهریه باشد، برنامه ریزی کردیم برای ١٢ درصد درآمد حاصل از منابع غیرشهریه یعنی فعالیت های اقتصادی دانش بنیان یا غیردانش بنیان یا تبدیل به احسن اموال. بعضی از همین ساختمان ها را تغییر کاربری دادیم و حالا محل فعالیت های فرهنگی و گردشگری است یا به نهادها واگذار شده اند که درآمدش صرف تجهیز کارگاه ها می شود. ٣٢ سال دانشگاه آزاد ٩٩ درصد وابسته به شهریه بود و برای اولین بار در تاریخ اقتصاد شهریه این دانشگاه ما وابستگی را به ٩٠ درصد رساندیم و البته به آن ١٢ درصد هدف سال گذشته نرسیدیم اما امسال هدف را ١٦ درصد گذاشته ایم یعنی تا پایان ٩٤ باید ٨٤ درصد وابسته به شهریه باشیم. اما همین موفقیتی که داشتیم باعث شد با وجود اینکه سال گذشته شهریه ثابت را افزایش دادیم، امسال شهریه ثابت دانشجوهای موجودمان را که یک میلیون و ٧٠٠ هزار نفر هستند افزایش نمی دهیم و فقط شهریه متغیر افزایش پیدا می کند. این حرکت نشان داد توان دانشگاه به لحاظ مالی دارد افزایش پیدا می کند. البته این حرکت کیفی است و کیفی سازی هزینه دارد، وقتی می گویم می خواهیم افزایش دانشجو دهیم و بنابراین باید پنج هزار استاد استخدام کنیم، بار مالی استخدام این اساتید ٣٠٠ میلیارد تومان در سال است. این پول را باید از افزایش دانشجو درآوریم. نمی شود گفت که کیفیت را بالا ببر و نسبت استاد به دانشجو را کاهش بده اما دانشجوی بیشتر نگیر. بنابراین هم دانشجوی بیشتر می گیریم که نیاز اجتماعی را پاسخگو باشیم و هم کیفیت را، از جمله کاهش نسبت استاد با دانشجو را. ما وقتی آمدیم این نسبت یک به ٥٥ بود، یعنی یک استاد به ازای ٥٥ دانشجو، الان یک به ٤٨ است و سال ٩٦ می رسیم به یک به ٣٥ که تقریبا معادل با دانشگاه دولتی می شود. برنامه ما این است که مرکز و واحد جدید در دانشگاه آزاد درست نکنیم اما رشته جدید را افزایش می دهیم حتی اگر بتوانیم باقی مراکز زیان ده را در واحدهای مجاورشان ادغام و به دانشکده تخصصی تبدیل می کنیم. شما توجه داشته باشید در کشاورزی هم می آیند و درختان را هرس می کنند. مثلا درخت تاک را هرس می کنند تا محصولش بهتر شود، چون درخت اگر ژولیده باشد محصول باکیفیتی هم ندارد، ما هم برای کیفی سازی در دانشگاه آزاد لازم است که این هرس را انجام دهیم و البته این کار با مصوبات هیات امنای مرکزی و یا هیات امنای استان ها صورت می گیرد.   نمی دانم چقدر در جریان اظهارنظرها و کامنت های مردم در سایت های خبری و ذیل اخبار دانشگاه آزاد هستید، اما هر وقت خبری از دانشگاه آزاد منتشر می شود، بحث از هر جا که شروع شود در این بخش اظهارنظرها ختم می شود به موضوع شهریه و همیشه کسان زیادی هستند که دل خونی از شهریه دارند. دلیل این قضیه چیست؟ این ریشه روانی دارد، واقعیتش این است که دانشجوها می بینند یک سری دانشجو هستند که درس می خوانند حتی در مقطع دکترا و یک قران هم پول نمی پردازند اما نمی بینند که تعداد اینها چقدر است. ببینید از یک میلیون نفری که امسال در کنکور شرکت کردند فقط ١١٠ هزار نفرشان در کلاس مجانی نشستند، باقی باید پول بدهند. خیلی از دانشگاه ها پول می گیرند حتی وابسته های به دولت، مثلا پردیس های شبانه. بنابراین علت این نارضایتی این است. خب اگر دانشگاه های دولتی می توانند بیشتر از آن تعدادی که دارند دانشجوها را مجانی سر کلاس ببرند، ببرند! چه کسی می گوید این کار را نکنند؟ مشکل این است که دولت نمی تواند این کار را بکند. از طرفی در مورد دانشگاه آزاد اسلامی کاملا بی انصافی می شود. شما به عنوان اهالی یک رسانه کار تحقیقی بکنید، بروید با خانواده ١٠ نفر از بچه هایی که در همین تهران به دبستان غیرانتفاعی می روند صحبت کنید، بپرسید برای یک سال چقدر هزینه می پردازند به شما می گویند هفت، هشت میلیون تومان، یعنی فقط در مقطع دبستان از حداقل چهار میلیون تومان شروع می شود و تا ١٠ میلیون تومان هم می رسد. ما در دانشگاه آزاد اسلامی برای مقطع لیسانس کمتر از سه میلیون تومان در سال می گیریم، این چه بحثی است که شهریه زیاد است؟ خب آنهایی که می گویند شهریه نگیرید بگویند ما باید چه کار کنیم؟ یعنی باید بشویم دانشگاه دولتی؟ خب دولت اگر می توانست ظرفیت دانشگاهی خودش را افزایش می داد و پول هم نمی گرفت. این یک واقعیت اقتصادی- اجتماعی در ایران است که دولت تنها یک دهم از متقاضیان را می تواند پوشش دهد، مابقی باید پول بدهند.   نه بحث این نیست که شهریه نگیرید. سوال وقتی ایجاد می شود که هر سال این شهریه رشد می کند، مبنای این افزایش چیست؟ مبنا تورم کشور است. در زمان دولت دهم بعضی سال ها تورم تا ٤٠ درصد هم رفت. دانشگاه آزاد اسلامی یک سال سه درصد افزایش شهریه داشت، یک سال ١٥ درصد یعنی تورم در زمان دولت دهم برای دو سال بیش از ٤٠ درصد شد اما شهریه دانشگاه آزاد اسلامی در دو سال به ١٨ درصد نرسید. مگر وقتی تورم بالا می رود و قیمت سوخت، گاز، ایاب و ذهاب و مصالح ساختمانی گران می شود برای دانشگاه آزاد فاکتور ویژه با قیمت ثابت می آید؟ خب ما هم باید آن افزایش قیمت ها را بپردازیم. تورم سال گذشته ٢٥ درصد بود ما ١٥ درصد رشد نرخ شهریه داشتیم. حتی وزارت علوم به ما گفت می توانید ٢٥ درصد افزایش بدهید اما ما همان ١٥ درصد را منظور کردیم. امسال هم دولت گفت ١٥ درصد که ما هم همان را حساب کردیم، تازه شهریه ثابت برای آن یک میلیون و ٧٠٠ هزار نفر دانشجوی موجود را هم همان طور که گفتم نگرفتیم. اگر فرض کنید شهریه ثابت برای این تعداد دانشجو از کاردانی و کارشناسی گرفته تا ارشد و دکترا به طور میانگین دو میلیون تومان است (چون میزان شهریه در هر مقطع متفاوت است) دانشگاه آزاد ٣٤٠ میلیارد تومان نگرفته است.    این شهریه ثابت که گفتید مربوط به امسال بود یا مهر ٩٤؟ مهر ٩٤ ولی پارسال هم ١٠ درصد نگرفتیم، می توانستیم ٢٥ درصد بگیریم اما ٤٠٠ میلیارد تومان نگرفتیم.   یعنی از اختیار ٢٥ درصد که وزارت علوم به شما داده بود استفاده نکردید؟ بله، البته می دانید که شهریه دانشگاه آزاد توسط هیات امنای مرکزی تصویب می شود که دو وزیر علوم و بهداشت و درمان هم عضو آن هستند یعنی ما از خودمان عدد و رقم تعیین نمی کنیم.   خب این جو روانی که می گویید ضد شما ایجاد شده از کجا ناشی می شود؟ چون رییس هیات موسس و هیات امنای دانشگاه  آزاد اسلامی، آقای هاشمی است.  فکر می کنید چه کسانی به خاطر بودن آقای هاشمی این جو را ایجاد کرده اند؟ دلواپسان.  پس فکر می کنید این جو روانی ساماندهی شده است؟ بله برنامه ریزی شده است. در حالی که همین دلواپسان تعداد دانش آموزانی را که باید هشت میلیون تومان شهریه دبستان بدهند نمی بینند و کاری ندارند که حتی در کودکستان ها چقدر شهریه گرفته می شود. بنابراین این برنامه روانی کاملا مدیریت شده است. ٢٦٠٠ دانشگاه در این مملکت است بعد در طول تاریخ مجلس تنها دو بار تقاضای تحقیق و تفحص از دانشگاه را کرد و هر دو از دانشگاه آزاد اسلامی بود. در صورتی که دانشگاه آزاد اسلامی اصلا از دولت پول نمی گیرد، اگر می خواستند تفحص کنند می رفتند سراغ دانشگاه دولتی که حالا براساس اخبار رسانه معلوم شده تنها در صندوق رفاه وزارت علوم دولت دهم ٣٢٠٠ میلیارد تومان اختلاس شده، آن هم که از جریان بورسیه ها. بعد یک کلمه حرف از تحقیق و تفحص نشد، چرا حرفی نزدند؟ موضوع مورد بحث دیگر مربوط می شود به فعالیت های دانشجویی در دانشگاه آزاد. با وجود خبرهایی که در مورد فعالیت ها و موفقیت های علمی و پژوهشی از دانشگاه آزاد منتشر می کنید، هیچ وقت فعالیت های دانشجویی در این دانشگاه پررنگ نبوده. دلیل این فعال نبودن در حوزه های فعالیت های سیاسی و اجتماعی دانشجویی در دانشگاه آزاد چیست؟ در مورد الان صحبت می کنید یا دوره های قبل؟ در واقع در هیچ دوره ای، نه قبل نه حالا دانشگاه آزاد به فعالیت دانشجویی شهره نبوده. چرا؛ الان که اتحادیه های یک، دو و سه دانشگاه مان فعال هستند، تشکل های دانشجویی، کانون های فرهنگی و کانون های قرآن و عترت فعال هستند. آیین نامه برگزاری کرسی های آزاد اندیشی را ابلاغ کرده ایم. تک تک تشکلاتی را که در چارچوب مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شده اند حمایت می کنیم، نشریات خوبی دارند، مراسم برگزار می کنند و نسبت به دو سال قبل فعال تر شده اند البته خب به آن سطحی که شما و ما دوست داریم نرسیده اند، ما هم دل مان می خواهد تشکلات سیاسی- دانشجویی فعال تری داشته باشیم البته ما مایل نیستیم که دانشگاه آزاد اسلامی را به احزاب و گروه های سیاسی اجاره دهیم چون شأن ما علمی و فرهنگی و توسعه فناوری است.  شما می گویید فعالیت دانشجویی در دانشگاه آزاد هست اما مثلا آقای هاشمی چند روز پیش در دانشگاه امیرکبیر بودند که خود شما هم در آن دانشگاه استاد هستید. همین مساله باعث شد جو زنده ای از حضور دانشجوها اعم از مخالفان و موافقان ایجاد شود، این اتفاق هیچ وقت در دانشگاه آزاد نمی افتد. این از کجا می آید؟ نوع نگاه مدیریت باعث این مساله شده؟ ما که تشکل ها را مجبور نمی کنیم چگونه فکر کنند. الان سه اتحادیه داریم یکی شان اصلاح طلب است، یکی اعتدا لگرا و یکی هم اصولگرا ما از هر سه حمایت می کنیم. بروید با هر سه صحبت کنید. ولی آن جو دانشجویی حول مثلا حضور یک سخنران هیچ وقت ایجاد نمی شود. خب می گویید اگر آقای هاشمی بیاید اینجا یک عده بیایند مخالفت کنند؟ نه مساله مخالفت یا موافقت نیست، موضوع این است که دانشجویان دانشگاه های دولتی همیشه برای واکنش نشان دادن حاضرند و شور دیگری دارند. البته شما امیرکبیر را مثال زدید باید بگویم این دانشگاه همیشه این ویژگی را داشته، خود رییس دانشگاه هم این را گفت که اصلا در سنت این دانشگاه این گونه واکنش های دانشجویی وجود داشته است. در دانشگاه آزاد  اسلامی ما معتقد نیستیم که با مخالفان برخورد شود، گفته ایم همه حرف شان را ابراز کنند چه موافق ما، چه مخالف، فقط باید در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت کنند و شاید این قضیه را دانشجوهای دانشگاه آزاد اسلامی لمس کرده اند که وقتی سمینار می گذاریم از هر سه اتحادیه دعوت می کنیم و همه می آیند کنار هم می نشینند و حرف می زنند و از ما هم انتقادات شان را می کنند.  مفهومی به اسم «دانشجوی ستاره دار» در دانشگاه آزاد هست؟ بود؛ یعنی وقتی که ما دانشگاه را تحویل گرفتیم بود اما ما نوشتیم که همه شان را ثبت نام کنند، گفتم اگر قرار است کسی از تحصیل ممنوع شود باید حکم قضایی به ما بدهند. چرا؟ چون این یک نوع محرومیت از حقوق اجتماعی است و حتما باید بر مبنای حکم دادگاه باشد. البته ما اسامی را هم به وزارت اطلاعات تحویل دادیم و آنها هم بررسی کردند و ما مشکلی نداشتیم.   یعنی همه افراد توی آن لیست، ثبت نام شدند؟ قریب به اتفاق شان ثبت نام شدند. یک تعدادی هم مشخص بودند و پرونده داشتند، ما هم قرارمان این بود که اگر محاکم قضایی به دانشجویی گفتند شما نمی توانید درس بخوانید آن مساله دیگری است که از اختیارات ما ساقط است.  یعنی چند نفر؟ یعنی بیشتر از ١٠٠٠ نفر؟ فکر نمی کنم زیاد بود.  آنهایی که در نهایت ثبت نام نشدند چند نفر بودند؟ دقیق نمی دانم اما خیلی تعداد کمی بودند. قرار بود وزارت اطلاعات به ما اعلام کنند که دیگر خبری نشد و نشان می دهد خیلی مساله خاصی نداشتند. یک اختلافاتی میان شما و وزارت بهداشت وجود داشت که باعث شد مدتی قبل فارغ التحصیلان پرستاری بجنورد هم برای جایابی با مشکل مواجه شوند. آن مشکل خدا رو شکر حل شد.  چقدر از حل شدن این اختلافات به خاطر انتخاب آقای دکتر لاریجانی (قائم مقام رییس دانشگاه در امور پزشکی و رییس شورای راهبردی علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی) به عنوان معاون آموزشی وزارت بهداشت است؟ حضور ایشان را یک فرصت خیلی خوب برای دانشگاه آزاد اسلامی می دانیم، با حضور آقای دکتر در وزارتخانه هماهنگی خیلی خوبی ایجاد شده در واقع ما با وزارت بهداشت و وزارت علوم کاملا هماهنگ هستیم.  دلخوری که از وزیر علوم داشتید برطرف شد؟ دلخوری نبود. اما پایان سال ٩٣ وقتی دکتر فرهادی در مورد گسترش بی رویه دانشگاه آزاد حرف زد، شما گفتید که از دولت تدبیر و امید انتظار دیگری داشتید. خب آنها وظیفه قانونی خودشان را انجام می دهند و ما هم می رویم، توجیه می کنیم و مشکل حل می شود. ما قبول داریم که مثلا باید استانداردهای بخش آموزش پزشکی و سلامت بالا برود و باشد، اما برای همه چیز زمان لازم است. به عنوان نمونه وقتی خود آقای دکتر روحانی روی کار آمد با وجود درآمد ٨٠٠میلیارد دلاری ارزی خیلی از شاخص ها از زمان دولت دهم سقوط کرده بود. آقای روحانی برای حل کردن این مشکلات حداقل هشت سال وقت لازم دارد، این طور نیست؟ یعنی به نظرم با چهار سال این مشکلات حل نمی شود، البته تا همین جا به نظرم ایشان موفق بوده؛ تورم و نرخ بیکاری کاهش پیدا کرده و یک سری شاخص ها را از زیر صفر بالا کشیده اند ولی به هر حال زمان لازم دارند، ما هم برای بالا بردن استاندارد و کیفیت، زمان می خواهیم. من نواقص موجود را در دانشگاه آزاد قبول دارم اما همان گونه که به دولت باید زمان داد ما هم می خواهیم که به ما زمان بدهند.  همیشه چهره آقای جاسبی به عنوان پدر و چهره اصلی این دانشگاه شناخته می شده، هنوز هم با ایشان ارتباطی دارید؟ بله، ارتباط خوبی با ایشان داریم چون هم عضو هیات امنا هستند و هم عضو هیات موسس و در بسیاری از زمینه ها با ایشان مشورت می کنم که نظرات ایشان صائب و قابل استفاده است اما ممکن است مشی و روش من با ایشان در برخی زمینه ها متفاوت باشد. در دوره آقای احمدی نژاد یک سری فشارها بر دانشگاه آزاد وارد شد و سرانجام آقای جاسبی از این مجموعه کنار گذاشته شد و جایش را آقای فرهاد دانشجو گرفت و به نظر می رسید فضای این دانشگاه سیاسی شد؛ آیا آن زمان تخلفی هم در این مجموعه صورت گرفته است؟ پرونده ای برای بررسی احکام آن زمان در دست بررسی دارید؟ قصد دولت دهم این بود که دانشگاه را در اختیار دولت قرار دهد و برای همین مستقیم در دانشگاه دخالت کرد و اساسنامه را تغییر داد. یکی از آسیب های این کار همین افزایش بدهی ها بود، بعد هم طرح های عمرانی تعطیل شد و واحدها زیان ده شدند. چرا؟ چون ارتباط ریاست دانشگاه با هیات موسس و هیات امنا قطع شد.    از دوره دولت قبل یک سری پرونده اختلاس و تخلف به جا مانده... بله، مخصوصا در وزارت علوم ایشان. خب سوال همین است، چنین اتفاقاتی در آن دوران در دانشگاه آزاد هم رخ داده است؟ در این مدت مجبور شده اید پرونده ای در این زمینه تشکیل دهید؟ من البته دنبال این نیستم که بروم گذشته را کنکاش کنم، نگاه ما رو به آینده است اما هر جا که در جریان حسابرسی ها متوجه اختلافی شده باشیم به دنبال حق دانشگاه می رویم. تا الان پرونده های حقوقی زیادی تشکیل شده است.   چقدر؟ تا الان حدود ١٤٠٠ میلیارد تومان پرونده حقوقی در دانشگاه آزاد تشکیل شده که مال دوران قبل است.   یعنی همه مربوط به دوران ریاست آقای دانشجو هستند؟ خیر، کل دور ه های قبل یعنی هم دوره آقای دانشجو و هم دوره آقای جاسبی. ٧٠٠ میلیارد تومان علیه دانشگاه است و ٧٠٠ میلیارد تومان له دانشگاه. یک سری پرونده های علیه دانشگاه مربوط به دوره ای است که طرح های عمرانی تعطیل شدند و پیمانکاران از دانشگاه آزاد اسلامی شکایت کردند، این مساله مال دوره آقای دانشجو است. باقی پرونده ها هم شکایت ما است علیه اشخاصی که به اراضی ما تجاوز کردند یا حقوق دانشگاه را تضییع کرده اند.   یعنی پرونده اختلاس ندارید؟ چرا، یک سری پرونده مربوط به دوره مدیریت آقای دانشجو هست البته نه به آن معنای اختلاس، بیشتر مربوط به عدم رعایت مقررات دانشگاه است. مثلا خرید و فروش اراضی که باید بر اساس مزایده یا مناقصه می بوده و این مراحل در آنها رعایت نشده است.    رد پای کسانی مثل بابک زنجانی را در دانشگاه آزاد هم پیدا کرده اید؟ (با خنده) تا به حال که ندیدیم. خود دوستان اینجا حضور داشتند دیگر نیازی به آقای زنجانی نبود.    منظورتان چه کسانی است؟ افراد متخلف. می دانید که من کلی رییس واحد را برکنار کردم. تقریبا ١٥ نفر که تخلف مالی داشتند را کنار گذاشتیم و علیه آنها اقامه دعوی کرده ایم. این مدیران مربوط به دوره آقای دانشجو بودند؟ بله، اکثرشان متعلق به همان دوران بودند.      اما می گویید اختلاس نکرده اند. خیر بحث تخلف مالی بوده و سرپیچی از آیین نامه دانشگاه در حوزه مسائل مالی.     رقم این تخلف ها چقدر بوده؟ واقعا رقم دقیق را نمی دانم. پرونده ها خیلی زیاد هستند، فقط اینکه اینها هم جزوی از همان ٧٠٠ میلیارد پرونده حقوقی است که ما علیه کسانی که حقوق دانشگاه را زیر پا گذاشته اند تشکیل داده ایم. اما مساله مهم این است که دانشگاه پس از آقای جاسبی دچار یک رکود علمی، رکود مالی و ضرر و زیان دهی بود که نتیجه آن دخالت های زمان دولت دهم بود. اصلا برنامه این بود که این دانشگاه منحل شود. طرح شکست دانشگاه آزاد اسلامی را داشتند و برای همین به شدت دانشگاه های غیرانتفاعی و پیام نور را رشد دادند که دانشگاه آزاد اسلامی زمین بخورد. ٥٠٠ هزار صندلی خالی شوخی نیست. اما با این طرح های تجمیع من امیدوارم که دانشگاه آزاد اسلامی بتواند ظرف دو سال آینده خودش را بازیابی کند.  به رکود علمی اشاره کردید، یک حرف یا باوری هم در عموم هست که دانشگاه آزاد کلا به لحاظ کیفی چندان توسعه یافته نیست و تنها در هر جایی که توانسته واحد زده است و این حرف مربوط به دوره خاصی هم نیست. شما این را قبول دارید؟ واقعیت این است که دانشگاه آزاد اسلامی قبلا بر اساس توسعه کمی پیش رفت چون می خواستند آموزش علمی را گسترش دهند و کیفیت در اوایل تاسیس چندان مطرح نبود. از اوایل دهه ٩٠ به بعد آقای جاسبی متوجه این مساله شد و به سمت توسعه کیفی دانشگاه رفت.  یعنی تازه در همین چهار سال گذشته به سمت توسعه کیفی رفتید؟ بله خب قبل از آن واقعا توسعه بیشتر کمی بود و شاید این دلیل همان باور عمومی است که می گویند دانشگاه آزاد اسلامی کیفیت ندارد و فقط واحد زده. اما حالا داریم شاخص های توسعه کیفی را بالا می بریم. اما با همین وضعیت هم ما واحدهایی داریم که از لحاظ کیفیت با دانشگاه دولتی برابر می کنند و برخی هم خیلی ضعیف ترند. به هر حال ما در رشته هایی مثل دندانپزشکی و مهندسی خیلی بالا هستیم. ١٨ واحد دانشگاه بسیار کیفیت بالایی دارند. دانشگاه آزاد جمع اضداد است، هم دستاوردهای غرورآفرین دارد و هم موارد بسیار غیرقابل قبول. دلیلش هم ساختار این دانشگاه است که با سایر دانشگاه ها قابل مقایسه نیست، ما یک دانشگاه شریف داریم اما ٤٠٠ واحد دانشگاه آزاد اسلامی. یکی از برنامه های ما همین رتبه بندی واحدهاست، اما در مجموع از ٢٦٠ واحدی که تحصیلات تکمیلی دارند، نزدیک به بیش از ٥٠ درصدشان کیفیت خوبی دارند و ٥٠ درصد هم کمبود دارند مثل کمبود استاد.  سوال آخر که خیلی ها کنجکاوند در موردش بدانند این است که ثروت دانشگاه آزاد چقدر است؟ واقعیت این است که ما به شکل دفتری و قانونی هنوز میزان ثروت را احصا نکرده ایم، این عددی که می گویم تنها یک تخمین است. بر اساس این تخمین دانشگاه آزد چیزی نزدیک به ٢٥٠ میلیارد دلار ثروت دارد.
به اشتراک بگذارید:

نگاه شما:

security code