خسرو مهین روستا مالک اقامتگاه بوم گردی «گیله بوم» تعریف درست از یک مقوله و آگاهی داشتن از آن می تواند ما را به سر منزل مقصود برساند. در سالهای گذشته عدم تعریف درست از معضلات و مشکلات مختلف و در پی آن عدم تعریف درست از راه حل، ما را در نقطه بحرانی در مسائل مختلف قرار داده است. به طور خاص درباره اقامتگاه بومی به جد، دچار سردرگمی و عدم تعریف درست از آن هستیم. اعدادی مطرح می شود که فراتر از واقعیت است و فی الواقع از همان عدم تعریف درست ناشی می شود. ما به دنبال اختراع دوباره چرخ هستیم بدون آنکه نگاهی به کشورهای مبدع بوم گردی یا همان اکولوژ مانند کانادا و ژاپن داشته باشیم. تنها پس از بررسی های این چنینی و تعریف درست است که می توانیم تصمیم بگیریم به سمت عدد 500 یا 5 هزار اقامتگاه هدف اعلام شده توسط استاندار گیلان حرکت کنیم. اقامتگاه بوم گردی کارکرد و فلسفه ویژه خود را دارد. با افراد بسیاری روبرو هستیم که برای ساخت زنجیره اقامتگاه بوم گردی مراجعه می کنند و این یعنی مفهوم اقامتگاه بوم گردی را نمی دانند. اگر چند واحد مانند انچه اخیرا اعلام شده در کنار هم قرار بگیرند باید در هر واحد یک خانواده ساکن باشد. آیا در این شرایط، زندگی می تواند جریان داشته باشد؟ آیا آن خانواده درک فرهنگی و زیست محیطی نسبت به محیط و منطقه خودش دارد؟ در تقابل با هم قرار نمی گیرند؟ از همه مهمتر منطقه و محیط، امکان ایجاد اقامتگاه بوم گردی را دارد؟ افراد بسیاری با تغییر کاربری شالیزار و حاشیه روستا و مناطق بکر تصمیم به نوسازی گرفته اند و این امر با خاستگاه اقامتگاه بوم گردی متضاد است. شما به بهانه ساخت اقامگاه بوم گردی اجازه چنین کاری ندارید. کلمه اکولوژ متشکل از «اکو» و «لوژ» است. ترکیب این دو به معنای به حداقل رساندن مصرف انرژیهای طبیعی در نوک هرم است. اصل اول در تأسیس اقامتگاه بوم گردی، نوسازی و تکمیل آن است. دلیل این کار، جلوگیری از ساخت و ساز بی رویه و اشغال زمین و هدر رفتن انرژی است. حفر پی ساختمان و ساخت مجدد آن، به مراتب نسبت به مرمت ساختمانی که وجود دارد و سه، چهار یا شش دهه از عمرش می گذرد، انرژی و مواد و مصالح بیشتری مصرف می کند. در این صورت فضای جدیدی را اشغال نکرده ایم و به محیط زیست آسیب نرسانده ایم. این اصل اول است. اقامتگاه بوم گردی یعنی با حفظ بستر موجود مزیت ایجاد کنید. اما به نظر می رسد به هر قیمتی می خواهیم مزیت ایجاد کنیم. با این روند تنها به »خانه کاشانه» می رسیم و فرسنگها با آنچه مفهوم بوم گردی است فاصله خواهیم داشت. 5 سال برای اقامتگاه بوم گردی «گیله بوم» تلاش کرده ایم و 60 درصد اکولوژ هستیم. به طور کلی باید درک کنیم اقامتگاه بوم گردی یک پروسه و روند است، زودبازده نیست. باید در آن غرق شوید، فرهنگ را سوژه گردشگری کنید، نمادها و اسطوره ها را استخراج کنید. این موضوعات، به مجموعه معنا و مفهوم می دهد و یک گردشگر زیست گرا و فرهنگ گرا را وارد منطقه می کند. در بحث اقامتگاه بوم گردی حتی با مفاهیمی مانند گردشگری سکوت روبرو هستیم که مفاهیمی متعالی است. سطح استاندارد در اقامتگاههای بوم گردی بسیار بالا است و به دست آوردن گردشگر کاری بس دشوار است. کارهای فرهنگی و تربیتی باید انجام شود. در اقامتگاه های راه اندازی شده تعداد انگشت شماری دوره گردشگری اکوتوریسم را گذرانده اند که در جریان کار قرار دارند. وقتی آموزش ندیده اید به عناوین مختلف تلاش می کنید بیشترین سود را کسب کنید. تنها افتخار شما این خواهد بود که گردشگر آورده اید! ولی به چه قیمتی؟ به این قیمت که تا چند سال آینده منطقه را با خاک یکسان کنیم؟! آن زمان دیگر گردشگر هم به اینجا نمی آید. گردشگر خارجی بعد از سفر در مورد شما در TripAdvisor و Lonely Planet یادداشت می گذارد. در بین گردشگران خارجی، کمتر از یک درصد به صورت اتفاقی و بقیه از طریق خواندن نظرات فیسبوک و پیشنهاد مسافران قبلی به ما مراجعه می کنند. افراد ما را به عنوان مکانی معرفی می کنند که 70 تا 80 درصد استانداردهای اکوتوریسم را داریم و آنها را به دیدن صنایع دستی می بریم. منفعت محلی (Local Benefit) را به طور واقعی به اجرا درآورده ایم و به دلیل آلودگی که سرتاسر گیلان را فرا گرفته است، یک بار در هفته روز پاکسازی (Clean Day) داریم که به صورت گروهی با افراد محلی به جمع کردن زباله ها می پردازیم. باید توجه داشته باشیم که در مورد اقامتگاه بوم گردی کیفیت بیش از کمیت اهمیت دارد. سطح و نوع هزینه ای که در اقامتگاه بوم گرد می شود کاملا متفاوت با آنچه معمول است، اتفاق می افتد. همین الان در گیلان طبق آمار، در زمان اوج حضور مسافر تنها 30 درصد در هتلها ضریب اشغال داریم. پس چطور به بهانه های واهی مانند تأثیر مسیر ریلی و عدم وجود زیر ساخت اسکان دست به اقداماتی این چنین می زنیم که فقط به واسطه یک نام، یک اسم مثل بوم گردی می تواند استان را به قهقرا ببرد. تجربه نشان داده هر گونه دخالت دولتی در مواردی این چنینی به سر انجام خوبی نرسیده است. برای یک بار هم که شده بگذارید بخش خصوصی راه خود را برود و منطبق بر نیاز و بازار و منافع مشترک به نتیجه برسد. به نظر می رسد اگر مباحث اقامتگاه بوم گردی به سمت اقامتگاه خانگی (Home Stay) سوق پیدا کند از این سرنوشت محتوم نجات پیدا خواهیم کرد.   * در ادامه پرونده روزنامه اعتماد بخوانید : مشاور استاندار گیلان در امور گردشگری به این پرسش پاسخ داد:  آیا بوم گردی می تواند ۱۰ هزار فرصت شغلی در گیلان ایجاد کند؟ یادداشت/ فرزاد رشیدی : بودجه گردشگری، بیش از ظرفیت گیلان؛ قدرت یک زنجیر به قدرت ضعیف ترین حلقه آن است یادداشت / نسیم طواف زاده : طرح های بوم گردی و ضرورت حفظ منابع طبیعی