| سه شنبه، 04 اردیبهشت 1403
نگاه ایران/ مریم صابری: سازمان اسناد و کتابخانه ملی گیلان عصر امروز یک شنبه ۱۴ مرداد برگزارکننده نشست یکصد و دوازدهمین سالگرد جنبش مشروطیت در ایران بود. این نشست با محوریت نقش مجاهدین گیلانی در سالن اجتماعات نظام مهندسی گیلان برگزار شد. کیوان محمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه استان گیلان،  علی ططری مدیریت پژوهش کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، محمد حسن عاقل منش عضو شورای اسلامی شهر رشت، اساتید دانشگاه واهالی فرهنگ از حاضر این نشست بودند. مشروطیت یکی از بزرگترین جنبش های استبداد ستیز در خاورمیانه ژاله حساسخواه رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی گیلان  و میزبان این برنامه سخنران اول همایش بود. او جنبش مشروطه  را جز بزرگترین جنبش های استبداد ستیز در خاورمیانه  توصیف کرد که تاثیر چشمگیری  در حرکت به سمت قانون مدار این سرزمین داشته است. حساسخواه سپس با اشاره به انتقادات احتمالی در مورد برگزاری این همایش گفت:   شاید عده ای گمان کنند  در شرایط سخت اقتصادی موجود هزینه برگزاری این همایش ها غیر منطقی باشد اما از آنجایی که وظیفه این سازمان حفاظت از حافظه تاریخی ایران است و این سازمان با برگزاری این گونه همایش ها قصد دارد تا به حافظه تاریخی ملت تلنگر بزند . حساسخواه سپس توضیح داد: در این همایش به جواب این سوالات دست پیدادمی کنیم که چه وقایعی دست به هم دادند تا چنین حماسه ای رخ دهد و نقش گیلان در این انقلاب چه بوده است . او ادامه داد: باید به جواب این سوال برسیم که دستاوردهایی انقلابی که وعده داده شده بود کمر ظلم و ستیز و فقر را بشکند چه شد به یغما رفت و مشروطه خواهان یکی پس از دیگری از صحنه خارج شدند. زمینه اجتماعی برای تحقق آرمان های مشروطیت آماده نبود پژوهشگر جنبش مشروطیت دکتر فاروق خارابی ماسوله یکی از اساتید گروه علوم اجتماعی دانشگاه گیلان سخنران بعدی مراسم بود. او انقلاب مشروطیت را یک رخداد بی نظیر در تاریخ ایران دانست و گفت: مشروطیت در کشوری رخ داد داد که استبداد سابقه کهنسال داشته است و همه چیز در اختیار  شاه بود و مردم رعیت سلطان بودند. خارابی انقلاب مشروطیت را مایه حیرت جهانیان دانست و گفت:  در آن شرایط با وجود تمام عقب ماندگی های جامعه پذیرفتن این نکته که شاه  بخشی از قدرت خودش را به نمایندگان بدهد سخت بود. این استاد دانشگاه انقلاب مشروطه را پایان دوران استبدادی  در ایران عنوان کرد و گفت:  اهالی تبریز و رشت نقش ویژه ای در این رخداد داشتند. خارابی انقلاب ها را  نقطه اوج احساس گرایی و آرمان گرایی دانست گفت:  مردم  با تمام وجودشان به  میدان آمدند . او سپس در ادامه تلاش کرد تا به سوال چرا جنبش مشروطیت با شکست مواجه شد پاسخ دهد. خارابی با بیان اینکه جنبش مشروطیت به طور عمومی در شهرهای بزرگ رخ داد گفت: این جنبش در رشت و تبریز نیرومند بود اما در شهرهای دیگری به قدرتمندی این دو شهر نبود. از سوی دیگر  کل  جمعیت شهر نشین های ایران ۲۵ درصد بود و بقیه رعیت و عشایر بودند و جنبش در آنها نفوذ نکرده بودند به جز روستاهای گیلان و تبریز که بازهم پیشرو از بقیه بودند. این پژوهشگر با بیان اینکه زمینه اجتماعی برای تحقق آرمان های مشروطیت آماده نبود   گفت: بعد از انقلاب مشروطیت کشور حال ناامنی و اغتشاش فرو رفت و این اتفاقات باعث شد تا مشروطیت به شکست روبرو شود. او در عین حال افزود: با این وجود ایران هیچ وقت به دوران قبل از مشروطیت برنگشت برخی دستاوردها حفظ شد. پارلمان ایران رتبه خوبی در جهان ندارد علی ططری مدیریت پژوهش کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نیز سخنران بعدی این همایش که محور صحبت های خود را در مورد ثمره انقلاب مشروطیت یعنی پارلمان انتخاب کرده بود. او با گرامی داشت صد و دوازدهمین سالگرد جنبش مشروطیت گفت: این انقلاب جز مهم ترین رخداد های ایرانیان اما مهجور است. روزی که کمتر از روز ملی شدن نفت نیست. او سپس به بحث آسیب شناسی پارلمان ورود کرد و گفت:  باید ببینیم با استانداردهای موجود پارلمان بعد از ۱۱۲ سال په جایگاهی در ایران دارد. ططری پارلمان را مهم ترین ثمره جنبش مشروطیت عنوان کرد و گفت: شکست های زیادی هم به وجود آمده بود اما  ۱۱۲ سال  قانونگذاری و ایجاد پارلمان یکی از موفقیت های این انقلاب بود. او ادامه داد: با توجه به سنجش صورت گرفته با توجه به استانداردهای جهانی پارلمان ایران اکنون شرایط خوبی ندارد و در اعتبار سنجشی صورت گرفته براساس سنجش قدرت مجلس و  رابطه اش  با قوه مجریه،  پارلمان ایران بین رتبه ۱۳۶ تا ۱۴۰ قرار دارد. ططری٬ تصویب و اصلاح زیاد قوانین زیاد و نوشتن استفساریه را سه مشکل اصلی در چند دهه اخیر پارلمان عنوان کرد. مدیر مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه  قانون باید ساده و برای عموم مردم قابل فهم باشد گفت: اما متاسفانه شاهدیم برای قانون دو صفحه ای  ۱۰ صفحه استفساریه نوشته می شود. بخشی از 11 هزار قانون مصوب شده به درد زندگی مردم نمی خورد ططری  با اشاره به  تصویب قوانین زیاد در ادوار مختلف مجلس گفت: در برخی دوره ها در یک روز بیش از سه قانون تصویب شده در حالی که در کشورهای اسکاندیناوی  برای ثبت یک قانون ۵ ماه زمان نیاز است. او افزود:  اکنون ما با تلمبار بیش از ۱۱ هزار  قوانینی روبرو هستیم که بخشی  از آن  به درد زندگی مردم نمی خورد. ططری با بیان اینکه  سازمان ملل ۹ تیرماه «مجلس محوری» را تصویب کرد گفت: برای بهبود زندگی مردم و اعمال قدرت بیشتر مردم باید   جایگاه پارلمان را گرامی بدارند. نگاه جامعه به مجلس تفاوت پیدا کند و با اعطای قدرت شایسه به مجلس  تاثیرگذاری مردم بیشتر شود. مدیر مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی با اشارهب ه جمع آوری اسناد دوره های مختلف مجلس گفت:  ۱۴ میلیون اسناد مجلس سنا ، شورای ملی و شورای اسلامی جمع آوری کلا فهرست نویسی شده است. او همچنین ادامه داد: مفتخریم دو اثر مربوط به مشروطه گیلان تهیه شده است؛  خاطرات انبارلویی  یکی از رجال مهم مشروطیت اسناد گیلان چاپ و کتاب اسناد گیلان در زمان مشروطیت آماده انتشار است. مراسم رونمایی از کتاب برگ هایی از اسناد دولتی گیلان در عصر مشروطه ( از مجموعه حسن اکبری) نیز بخش دیگر این همایش بود. همچنین حضور نوادگان یکی از سربازان مشروطه گیلان در این همایش یکی از نکات جالب این همایش بود.