نگاه ایران: حدود ۱۰۰ سال از احداث خیابان امام خمینی(ره) می گذرد. اسناد نشان می دهد که ساخت این خیابان ۳سال طول کشیده است. وقتی فاز اول این خیابان افتتاح شد، مردم به عنوان یک تفرجگاه در آن گشت می زدند. حدود ۱۰۰ سال از احداث خیابان امام خمینی(ره) می گذرد. اسناد نشان می دهد که ساخت این خیابان ۳سال طول کشیده است. وقتی فاز اول این خیابان افتتاح شد، مردم به عنوان یک تفرجگاه در آن گشت می زدند. نخستین خیابان رشت (خیابان امام خمینی(ره)) در زمان خود شکوه و عظمت زیادی داشت. این خیابان حتی در زمان احداث نیز مورد توجه رسانه های محلی قرار گرفت. حالا هم این خیابان در صدر خبرهای رسانه های مکتوب و مجازی است. نخستین خیابان رشت چندروزی است به روی خودروهای عمومی و شهروندان بسته شده است و قرار است بخشی از آن پیاده راه شود و بخشی نیز محل تردد بی آر تی شود. قطع درختان تنومند چنار این خیابان مدت ها سوژه رسانه ها شده بود و حالا تصادفات منجر به جرح و فوت چند عابر پیاده در نتیجه مسدود شدن مسیر حرکت بی آر تی اعتراض ها را برانگیخته است. کمتر از ۱۰۰ سال پیش، تخریب املاک مسیر احداث این خیابان مورد اعتراض بود و حالا اعتراض به چگونه تردد کردن عابران در مسیری است که کاملا بسته شده است. اما نخستین خیابان رشت چه زمانی و چگونه ساخته شد؟ تاسیس نخستین خیابان رشت ۱۳۰۳ خورشیدی بود که طرح و اجرای نخستین خیابان رشت کلید خورد. احداث آن در زمان حکومت پهلوی اول رخ داد و به همین مناسبت در ابتدا این خیابان «رئیس الوزراء» یا «سردار سپه» نام داشت و بعد ها «پهلوی» شد و بعد از انقلاب اسلامی نیز این خیابان به نام خیابان امام خمینی (ره) تغییر نام داد. در آن زمان مسیر این خیابان از میدان شهرداری آغاز می شد و تا میدان فرهنگ (ناصریه) ادامه داشت و از آنجا به طرف پل عراق و نزدیک پادگان رشت به پایان می رسید. نویسنده کتاب تاریخچه بلدیه درباره احداث این خیابان می گوید: احداث نخستین خیابان رشت ۳ سال به طول انجامید؛ از سال ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۶. این خیابان در زمان خود مهم ترین خیابان رشت محسوب می شد. «محمود نیکویه» به گزارشی با عنوان «عملیات بلدیه» مندرج در روزنامه «قرن چهارده» چاپ رشت در دی ۱۳۰۳ که درباره طرح و اجرای این خیابان است اشاره کرده و بیان می کند: «برای توسعه این خیابان قسمت های دیوارهای مخروبه ابنیه دولتی که از بدو مشروطیت ایران خراب شده بود و منظره تاثرآوری را نشان می داد، منهدم و کل آن مسطح و جزو خیابان فوق شد.» ساختمان های زیادی برای احداث نخستین خیابان رشت تخریب شدند. بلدیه برای احداث این خیابان در زمان خود عملیات عمرانی وسیعی را آغاز کرده بود، به جز بناهای زیاد اعم از دولتی و غیر دولتی که در مسیر راه تخریب شدند؛ برای احداث این خیابان حدود ۴۰۰ کارگر هر روز مشغول به کار بودند. وی ادامه می دهد: عملیات اجرایی احداث نخستین خیابان در یک سال اول تا حوالی زمین های قرق کارگزاری یعنی میدان حشمت فعلی جایی که اداره ثبت قرار دارد، رسیده بود. در سال دوم، بلدیه رشت خانه های مسیر فاز دوم یعنی از قرق کارگذاری تا جاده ناصریه را خریداری و اقدام به تخریب کرد و مسیر خیابان امام را تا میدان فرهنگ فعلی امتداد داد. این پژوهشگر یادآور می شود: این خیابان محل گردش اهالی رشت بوده است. مسیر ابتدایی خیابان که بازگشایی شد، به عنوان گردشگاه شهروندان رشتی مورد توجه و استفاده قرار گرفت. پس از تکمیل فاز اول این خیابان، مدتی احداث امتداد خیابان به تعویق افتاد. قرار بود این خیابان از سمت جنوب تا پل عراق ادامه یابد و از سمت شمال نیز تا پل بوسار کشیده شود که به دلیل مقاومت ورثه آوادیس که از شخصیت های خیر و نیکوکار خوشنام ارمنی بود، ناتمام ماند. مدرن ترین خیابان رشت تاریخ بنای خیابان امام خمینی (ره) آنگونه که نیکویه می گوید بر روی دیوار آجری ساختمانی قدیمی در همان خیابان جنب ساختمان آذربانی که اینک «مهمانپذیر بهار» نام دارد، حک و نوشته شده است: «این خیابان در تاریخ سنه ۱۳۴۴ ه. ق کشیده شد، اول بنایی است که به اتمام رسید.» این آجر نوشته نشان می دهد که ساختمان مهمانپذیر بهار نخستین عمارت در نخستین خیابان رشت است. نیکویه بیان می کند: احداث نخستین خیابان رشت در زمان سرتیپ محمد حسین خان آیرام صورت گرفت که در آن زمان رئیس بلدیه بود. خیابان امام در زمان ساخت آسفالت نبود و بعد از سال ۱۳۱۶ هجری خورشیدی این خیابان آسفالت شد. سرتیپ آیرام قصد داشت خیابان را تا پل بوسار ادامه دهد که در زمان مدیریت وی این مهم روی نداد. حالا قرار است نخستین خیابان رشت از میدان شهرداری تا میدان حشمت سنگفرش شود. یعنی فاز اول این خیابان همانند گذشته محل تردد عابران خواهد شد و آنگونه که ثابت قدم شهردار فعلی وعده داده، فاز دوم این خیابان قرار است مسیر تردد بی آر تی شود. با این که مسیر تردد بی آر تی زود تر از آمدن اتوبوس ها مسدود شده، باید دید خالق پیاده راه فرهنگی می تواند فاز اول این خیابان را همانند علم الهدی به شکل پیاده راه در بیاورد و اتوبوس های تندرو ، تند تر و بدون دغدغه تر در مسیر برانند.