نگاه ایران/خیراله کریمی حسابرس ارشد مالیاتی و دانش آموخته ارشد روابط بین الملل مالیات به عنوان یکی از قدیمی ترین و موثرترین عنصر نظام های اقتصادی و یک منبع پایدار درآمد دولت ها همراه با کارکرد اجتماعی آن در باز توزیع عادلانه درآمدها در جامعه ، نقش تعیین کننده در شکل گیری دولت کارآمد ایفاء می کند.راه های دیگر تامین نیازهای مالی دولت نظیر فروش منابع خام در موارد زیادی به رانتی شدن ساختار دولت ها منجرب می گردد ،که نتیجه آن فساد اقتصادی فراوان و تضعیف دستگاه مالیاتی و در میان مدت بی ثبات کننده نظام اجتماعی و سیاسی خواهد بود. حجم فرارهای مالیاتی همراه با افزایش نارضایتی مؤدیان و پیرو آن کاهش درآمدهای مالیاتی  در کنار افزایش هزینه های عملیاتی به عنوان گلوگاه و ضعف های سیستم مالیاتی کشور همواره موردتوجه علاقه مندان اعم از فعالان دولتی و بخش خصوصی بوده و ضرورت تحول در آن همواره محسوس می نمود به طوری که این موضوع در اسناد بالادستی و برنامه ای کشور نیز به دفعات موردتوجه قرارگرفته است. در همین چارچوب طرح جامع مالیاتی به عنوان مهم ترین طرح اقتصادی چند دهه اخیر کشور(به تعبیر وزیر امور اقتصاد و دارائی) در دستور کار سازمان امور مالیاتی کشور قرارگرفته است که می بایست تا آخر سال 95 به طور کامل اجرا می شد. اداره کل امور مالیاتی گیلان به عنوان زیرمجموعه سازمان امور مالیاتی کشور  افزون بر این معضلات کلی،  بنا به دلایل مدیریتی و فرهنگ سازمانی  چندین ساله حاکم بر آن، به نظر می رسد که با حجم بیشتری از مشکلات روبرو باشد. به طوری که مدیرکل دوران دولت نهم و دهم این اداره کل نه تنها در طول بیش از هشت سال مدیریت حتی یک بار در برابر رسانه ها جمعی جهت پاسخگویی و تنویر افکار عمومی قرار نگرفت بلکه در درون مجموعه نیز موفق نشد  تا با حاکم کردن اصل شایسته سالاری و کسب رضایت همکاران با فراغ بال اداره کل را ترک نماید. با توجه به این که گیلان به لحاظ تعداد پرسنل ، پرونده و  پوشش جمعیتی بیش از متوسط کشوری است اما متاسفانه این اداره کل از حیث جایگاه از موقعیت درخور شایسته ای برخوردار نبوده  و نظر به اینکه در اجرای طرح جامع مالیاتی در گروه آخر (چهارم) قرار داشت،  تاخیر مدیریت اسبق برای مکان یابی ساختمان جدید و تغییرات داخلی در ساختمان های موجود در زمان مدیریت سابق  باعث شد تا اجرای این  طرح در استان گیلان بخصوص مرکز استان تا پایان سال 95 کامل نگردد. درحالی که هنوز  در ارتباط با ساختمان جدید مباحثی از قبیل  سازه،نوع کاربری،عدم تجهیز کامل و منطبق نبودن موقعیت محلی و مکانی آن با جایگاه  معمول اداری  وجود دارد. این در حالی است که دستگاه مالیاتی به عنوان یک سازمان حاکمیتی برخلاف موسسات انتفاعی که برای آن ها تمرکز در نقاط پررفت وآمد جهت جلب توجه مخاطب و مشتری  مهم است ، فارغ از این ضرورت است؛ لذا  اگر این موضوع برای احداث یا خرید ساختمان جدید لحاظ می گردید ما می توانستیم شاهد تسریع امور، کاهش هزینه ها ، اعمال استانداردهای کامل اداری و سازمانی جهت دسترسی آسان مردم  و آسایش آن ها باشیم که این مهم به دلیل تاخیرات و بی توجهی ذکرشده حاصل نگردید. هرچند شاید محدودیت های احتمالی مالی اداره کل و سازمان در این موضوع دخیل باشد. عدم تمهید کافی در اجرای طرح جامع مالیاتی در گیلان فقط شامل ساختمان نبوده و نقصان در دیگر زمینه ها نیز گریبان گیر گردید. درحالی که  اجرای طرحی در این حد گسترده منوط به داشتن پرسنلی آماده و مجهز به دانش و امکانات مربوطه است ، ما شاهد آموزش کارکنان هم زمان با اجرای آن در گیلان بودیم.تاخیر در آموزش باعث عدم رعایت دقیق استانداردهای آموزش به دلیل شتاب و نهایت موجب افت کیفیت آموزش می گردد. در این گونه آموزش ها صرفاً به مسائل شکلی آن و حضور فیزیکی افراد بجای محتوا و تأثیرگذاری و برونداد آن تأکید می شود به گونه ای که حتی در بیشتر موارد هیچ گونه امتحانی برای سنجش میزان یادگیری افراد به عمل نمی آید. یقیناً این روش در اجرای کامل و روان طرح در طول زمان مشکل ایجاد کرده و چه بسا سازمان در دستیابی به اهداف تعریف شده برای این طرح ملی در زمان معین توفیق کامل حاصل ننماید. از سوی دیگر، در تحلیل مسائل کلان این حوزه می توان عنوان نمود که اگرچه در پی انتخابات 92 و نوع نگاه حاکم بر دولت بر آمده از آن، انتظارات را برای حاکم کردن تدبیر و تسریع در اجرای طرح جامع مالیاتی و برنامه های مربوطه در سازمان مالیاتی بالا برد ولی این امر با تاخیر دوساله در تغییر مدیریت سازمان مالیاتی کشور همراه بود.مدیریت جدید سازمان با در دستور کار قراردادن آسیب شناسی روندهای قبلی و پرهیز از شتاب، تغییرات را با اولویت رویکرد استفاده از مدیران غیربومی برخلاف روند قبلی حاکم بر سازمان آغاز نمود به طوری که در یک سال اخیر این امر در مورد بسیاری از تغییر تحولات ادارات کل استانی محقق گردید. آنچه در تحلیل رویکرد استفاده از مدیران غیربومی در مقابل مدیران بومی  می توان به عنوان مزیت نام برد این است که سازمان امور مالیاتی در زمره سازمان های حاکمیتی است و برخلاف سازمان هایی که وظیفه خدمت رسانی به عهده دارند ، به نمایندگی از حاکمیت به موجب قانون وظیفه مالیات ستانی و امورات مربوط به آن را بر عهده دارد و لذا مدیریت بومی که در سازمان ها و ارگان های خدمت رسان به عنوان یک مزیت می تواند مطرح باشد در سازمان های حاکمیتی با توجه به ماهیت کاری آن ها، اساسا مزیت محسوب نمی گردند و بالعکس در آن معایب احتمالی مدیریت بومی نظیر انتساب به منطقه یا افراد خاص بومی و... از بین می رود و در آن مدیریت با تمام ظرفیت در خدمت اهداف حاکمیتی تعیین شده از سوی سازمان مرکزی و متبوع خود درمی آید. با این حال مدیریت جدید اداره کل استان با داشتن تجربه حضور در راس دو اداره کل استانی دیگر یقینا و بهتر از همه می داند که حضور در استان مهمی چون گیلان تدبیر  لازم را می طلبد تا از یک سو  با برنامه ریزی هدفمند و دقیق و از سوی دیگر مقاومت در برابر مستولی شدن روزمره گی و در کنار آن بهره بردن از افراد  کارآمد و مجهز به دانش روز ، روند امور  را به سرعت مورد قبول و انتظار مدیریت مالیاتی کشور برساند که در غیر این صورت از اهداف ترسیمی  چشم انداز  مورد نظر  فاصله خواهد گرفت. هرچند  پیش بینی می شد که  نامبرده با پشت سر گذاشتن معدود مخالفت ها بامحور قراردادن رفع عقب ماندگی در طرح جامع ، تمام همت خود را در جهت ارتقاء جایگاه اداره کل  امور مالیاتی و بالابردن رضایت کارکنان با ترمیم روندهای قبلی مصروف خواهد نمود تا این اداره کل به تناسب نام خود نمودی واقعی از خود را به نمایش برساند، ولی روند تحولات در فرایندها و حاکم کردن صرف شایسته سالاری در   امورات اداره کل بعنوان مطالبه جدی مسئولان سازمان مالیاتی کشور و مردم لایق گیلان  حکایت از نیاز به سرعت بیشتر  در این زمینه می باشد. و این مهم زمانی  به مطلوبیت قابل قبول می رسد که ارکان اداره کل ضرورت تغییر و برداشتن موانع های که موجب عدم  شکوفایی  فرهنگ  و ارتقاء جایگاه سازمانی  می گردد  را بیش از پیش در عمل مهم بشمرند تا به مدد همکاری و همدلی مردم نجیب و شایسته استان در این راه تمام قد و مسئولانه عمل نمایند. نگاه ایران: انتشار اخبار و یادداشت های دریافتی به معنای تائید محتوای آن نیست و صرفاً جهت انجام رسالت مطبوعاتی و احترام به مخاطبان منتشر می شود.