نگاه ایران/ مریم صابری: گیلان با کشاورزی خود شناخته شده است. کسی نمی تواند گیلان را بدون شالیزارهای برنج، باغات چای  و زیتون تصور کند. باوجود توسعه شهرنشینی هنوز زندگی مردم  به کشاورزی گره خورده است. صبح امروز دوشنبه 12 تیرماه با علیرضا شعبان نژاد رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در مورد کشاورزی استان و مشکلات و اهداف پیشرو به گفت وگو نشستیم. شعبان نژاد بابیان اینکه استان گیلان جز محدوده نوار سبز کشور است می گوید:  باوجود کم آبی کشور  گیلان موقعیت ممتاز در گردشگری و کشاورزی دارد و به عنوان استان زیبا و سرسبز شناخته می شود. او تنوع کشاورزی گیلان را بالا می داند و می گوید:  استان گیلان مانند یک گلخانه طبیعی در کشور است و اگر سرمایه گذاری همراه با یافته های علمی  باشد می توانیم دو برابر امروز تولید داشته باشیم. شعبان نژاد در ادامه به شرایط جغرافیایی گیلان اشاره می کند و می گوید:گیلان تنها ۹ دهم درصد مساحت کشور و یک میلیون و چهارصد هزار هکتار زمین دارد که ۵۵۰ هزار هکتار جنگل، 260 هزار هکتار مرتع و ۴۳۰ هزار هکتار زمین زراعی و باغی و ۳۴۰ هزار هکتار اراضی کشاورز است. او ادامه می دهد:  اما با داشتن 10 درصد بهره برداران کشاورزی سالانه ۳ میلیون تن محصولات کشاورزی تولید می کند که می تواند بیش از این نیز باشد. شعبان نژاد همچنین به بحث گردشگری اشاره می کند و می گوید: گردشگری برای استان هم فرصت و هم تهدید است. او ادامه می دهد: حضور گردشگران منبع اشتغال و درآمد برای استان است اما از سوی دیگر با بسیاری از مسافران می خواهند جای اسکان داشته باشند و ارزان ترین زمین نیز زمین کشاورزی است. اما شعبان نژاد تغییر کاربری  را خط قرمز جهاد کشاورزی می داند و  می گوید ما در مقابل تغییر کاربری ها کوتاه نمی آییم. او سپس به طرح هادی اشاره می کند و می گوید: جهاد مخالف نیست اما معتقدیم در طرح هادی تهیه شده در پنج سال قبل بی قانونی حاکم بود. به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی در طرح هادی جدید کاربری زمین کشاورزی حفظ می شود و در  بازنگری در طرح های هادی  با همکاری بنیاد مسکن۱۳ هزار هکتار از زمین های کشاورزی از طرح هادی خارج کردیم. خرده مالکی بلای کشاورزی اقتصادی در گیلان شعبان نژاد  اعتقاد دارد بین توسعه کشاورزی و خرده مالکی بودن تضاد وجود دارد و کشاورزی اقتصادی نخواهد بود. او برای حل این موضوع بر کاهش هزینه های کشاورزی تأکید می کند. شعبان نژاد به نگاه ایران می گوید: باید بهره برداری از واحد سطح افزایش پیدا و سختی کار کاهش یابد. برای این هدف جهاد کشاورزی مکانیزه کردن کشاورزی در گیلان را پیش می برد. او می گوید: با هدف کاهش هزینه ها و کاهش سختی کار در حال انجام است. او از باز شدن خط اعتباری جدیدی در وزاتخانه برای این موضوع خبر می دهد و می گوید : سالانه ۵۰ میلیارد تومان برای توسعه این بخش اختصاص داده می شود. او سپس به آمارهای سال زراعی جدید اشاره می کند و می گوید: ۹۳ هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشت ماشینی انجام شد و پیش بینی می کنیم بیش از ۱۵۰ هزار هکتار  نیز ماشینی برداشت شود. توسعه باغات را به خصوص در اراضی شیب دار و کم بازده با محصولاتی مانند گیاهان دارویی و درختان میوه دنبال می کنیم. نهال یارانه دار هم برای گسترش باغات هرساله توزیع می کنیم. اجرایی شدن سه مصوبه  سفر رئیس جمهوری در گیلان او در ادامه بابیان اینکه باید بهره بری را بالا ببریم گفت:  ۱۸۰ هزار هکتار از اراضی قابلیت تجهیز دارد اما تاکنون 80 هزار تجهیز شده اند. شعبان نژاد در این میان به مصوبات سفر روحانی اشاره می کند و می گوید : در سفر رئیس جمهوری سه مصوبه در حوزه کشاورزی وجود داشت که هر سه تا انجام شد. او ادامه می دهد: از تجهیز ۵۰ هزار هکتار مصوب شده در طول یک سال ۱۰ هزار هکتار انجام شد. تجهیز و نوسازی هم 15 درصد مصرف آب را کاهش می دهد. ۳۰ میلیارد تومان برای تعدیل پره های صیادی به صیادان پرداخت شد و ده میلیارد تومان برای ماهی در قفس اختصاص پیدا کرد. اما تجهیز چه مزایایی دارد. او توضیح می دهد: شکل هندسی اراضی مناسب می شود. زهکشی ها انجام   و بنابراین مصرف آب کاهش پیدا می کند و مصرف نهاده ها نیز مدیریتی شود. کشت دوم نیز آن طور که باید در گیلان انجام نمی شود. شعبان نژاد دراین ارتباط می گوید: زمین های کشاورزی گیلان عموماً زهکش مناسب ندارند به همین دلیل کشت دوم چندان رواج ندارد اما با زهکشی اراضی برای این کار نیز آماده می شوند. او اصلاح ارقام و معرفی رقم  گیلانه را در راستای افزایش محصول و اقتصادی شدن کشاورزی می داند و البته اضافه می کند ما ارقام محلی هاشمی، کاظمی و صدری را نیز حفظ خواهیم کرد. کاهش ضایعات برنج و ترانزیت محصولات کشاورزی شعبان نژاد وجود ۲۴درصد افت محصول برنج بعد از برداشت را غیراستاندارد می داند و به نگاه ایران می گوید: تلاش داریم با مدرن سازی کارخانجات برنج کوبی این میزان را به 15 درصد برسانیم. او همچنین به نیاز گیلان در مورد وجود انبار و سردخانه اشاره می کند و می گوید: بیش از 220 هزار تن سردخانه در حال راه اندازی است. 110 هزار تن نیز فعال است. در برنامه است تا ۴۰۰ هزار تن سردخانه برای ترانزیت محصولات کشاورزی داشته باشیم . احیای 4 هزار باغ چای در دولت روحانی او اقدامات انجام شده در باغات چای را نیز در دولت روحانی مثبت ارزیابی می کند و می گوید: بیش از 4 هزار باغات رهاشده به چرخه بازگشت و در سال گذشته 31 هزار تن چای خشک تولید کردیم. شعبان نژاد دلیل این شرایط مثبت را افزایش قیمت 108 درصدی برگ سبز می داند و می گوید: خوشبختانه امسال نیز تاکنون۶۵ درصد پول کشاورزان پرداخت شده است. تلاش برای احیای صنعت ابریشم پرورش کرم ابریشم نیز یکی دیگر از فعالیت های پررونق سال های قبل کشاورزان گیلانی بود که در دهه اخیر با مشکلات بسیار زیادی روبرو شد. او بابیان اینکه  واردات بی رویه این صنعت را به نابودی کشانده است می گوید:  با واردات نخ خرید پیله برای کارخانه ها صرفه اقتصادی نداشت و به تدریج پرورش کرم ابریشم و نهالستان ها از بین رفت. شعبان نژاد بابیان اینکه  احیا به تدریج رخ می دهد در مورد اقدامات این بخش می گوید: در سال گذشته 350 هزار نهال توزیع کردیم و قیمت تضمینی پیله را ۱۸ هزار تومان تعیین کردیم  اما کشاورزان توانستند ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان فروش برسانند. شعبان نژاد پیشنهاد می دهد: تعرفه واردات باید افزایش یابد و به جای نخ پیله وارد شود تا یک زنجیره این بخش دوباره فعال تر شود. مدیریت آب و خارج کردن اراضی از کشت نیاز اولیه تمام کارهای کشاورزی آب است. مسئله ای که بسیاری از استان ها را با مشکل روبرو کرده است .  شعبان نژاد اما نیاز استان را مدیریت مسئله آب می داند و یادآوری می کند به دلیل نبود برنامه مهار آب در حال حاضر ۷ میلیارد مترمکعب از آب باران وارد دریا می شود درحالی که کل نیاز آب شرب، کشاورزی و صنعتی گیلان ۳.۵ میلیارد مترمکعب است. او با اشاره به سد سفیدرود به عنوان منبع آبی مطمئن تامین کننده منبع آب می گوید: برای این سد ظرفیت ذخیره 1700 میلیارد مترمکعب پیش بینی شده بود و ۱۸۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی گیلان از آن بهره مند هستند. شعبان نژاد اضافه می کند: توسعه شهرنشینی، افزایش اراضی کشاورزی بالادست و ته نشین شدن رسوبات در سد سبب شده تا میزان آب ذخیره شده در آن به 1050 میلیارد مترمکعب کاهش پیداکرده کند. او به نگاه ایران می گوید من خارج کردن اراضی از کشت برای آبیاری بهتر را قبول نداریم  بنابراین در چند سال اخیر مدیریت آب از سد تا مزارع را دنبال می کنیم. شعبان نژاد  بابیان اینکه بهبود وضعیت لاینیگ یا شبکه های داخل مزرعه را در دستور کار داریم توضیح می دهد: از چهار شبکه موجود مدیریت شبکه 1و 2 با آب منطقه ای و 3و 4 با جهاد کشاورزی است. در همین راستا در مهرماه  سال جاری ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر از شبکه را بتونی کردن می کنیم. او اضافه می کند: کشت ارقام زودبازده برای کوتاه تر شدن دوره برداشت، استفاده از کود و سم مناسب برای مقاوم تر شدن در مقابل کم آبی و انجام نوبت بندی دیگر از دیگر اقدامات انجام شده برای حل این مشکل و رسیدن به آب مطمئن است. انجام آبیاری تحت فشار به صورت رایگان برای کشاورزان احیای آب بندان ، اتمام ساخت سد شفارود، پلرود و دیورش، لاسک و 11 سد لاستیکی مصوب در سفر ریاست جمهوری  نیز  راه حل دیگری است که باید به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی اجرا شود. او همچنین به آبیاری تحت فشار اشاره کرد و گفت: در صورت درخواست کشاورزان و تامین منبع آب آبیاری تحت فشار نیز به صورت رایگان انجام می شود. گیلان صنعتی است یا کشاورزی؟ شعبان نژاد می گوید: گیلان استانی صنعتی تعریف نشده است چون مزیت کشاورزی بالایی دارد. فقط ۳۰ درصد شهرک های صنعتی گیلان فعال است به دلیل شرایط جغرافیایی و فاصله کم دریا و کوه نمی توانیم انتظار ایجاد کارخانه های بزرگ داشته باشیم در شرایط فعلی هم فقط ۳۰ درصد شهرک های صنعتی گیلان فعال هستند. او ادامه می دهد: هرچند با توجه به خام فروشی محصولات بسیاری از محصولات صنعت سالم هم می تواند موردتوجه قرار بگیرد. مرغ های گیلان در کشور سالم ترین هستند شعبان نژاد به میزان کم مصرف انرژی در مقایسه با استان های دیگر اشاره می کند و گفت: به دلیل شرایط متعادل دمایی و همچنین مصرف انرژی کمتر تولید مرغ در گیلان جواب می دهد از سوی دیگر به دلیل مصرف پایین آنتی بیوتیک، مرغ های گیلان در کشور به عنوان سالم ترین مرغ شناخته می شوند. او بابیان اینکه گیلان مانند یک گلخانه بزرگ است می گوید: در زمینه ایجاد گلخانه نیز ظرفیت بسیار خوبی وجود دارد. نارضایتی از بودجه اختصاص داده شده به جهاد کشاورزی شعبان نژاد میزان دریافت جهاد کشاورزی گیلان از اعتبارات ملی را خوب  ارزیابی می کند اما از وضعیت بودجه جهاد در استان راضی نیست. در سال 94 بودجه کشاورزی 7 درصد رشد داشت و سهم گیلان از این افزایش 146 درصد بود. او بابیان اینکه بودجه ریزی در استان خوب نیست به نگاه ایران می گوید: باید مشخص شود  شاخص و معیار  برای تقسیم بودجه چه است چون در حال حاضر حق بخش کشاورزی داده نمی شود. سهم بخش کشاورزی از ایجاد شغل ۳۴ تا ۳۸ درصد است و سهم ما از تولید ناخالص نیز 18 درصد است اما حدود ۷ درصد بودجه تملکی استان برای بخش کشاورزی است. او ادامه می دهد: ۲.۹ دهم تولید گیلان در ابتدای دولت یازدهم اکنون به ۳.۴ رسیده است. شعبان نژاد بابیان اینکه استاندار دستور  بررسی داده اما اجرایی نشده است اضافه می کند: از سهم بودجه جهاد در استان به شدت گلایه دارم و ناراضی هستم و معتقدیم باید در این بخش بازنگری شود. آلودگی محیط زیست و فروشگاه های شناسنامه دار شده ی سَم وجود کود و سم استاندارد در بازار و همچنین نگرانی از مصرف سم و کود شیمیایی دیگر موضوعی است که رئیس سازمان جهاد کشاورزی در آن مورد توضیح می دهد. او ساماندهی کود و سم را اقدام دیگر جهاد کشاورزی می داند و می گوید: ما به دنبال محصول کیفی هستیم و به همین دلیل فروشگاه های سم شناسنامه دار شدند. از طرف دیگر کشاورزان در تهیه کود موردنیاز هیچ مشکلی ندارند. شعبان نژاد فروش سم و کود بدون شناسنامه را ممنوع می داند و می گوید:مصرف فعلی سم در گیلان 800 تن است این در حالی است که این میزان در سال های گذشته به ۱۵۰۰ تن نیز می رسید که عموماً غیراستاندارد و با دوز آلودگی بالابود. او با اطمینان از اینکه سم بدون استاندارد توزیع نمی شود می گوید: با توجه به آفات موجود امکان حذف کامل سم که مانند دارو  عمل می کند وجود ندارد و نمی توانیم در موارد مبارزه بیولوژیک را جایگزین کنیم. شعبان نژاد استفاده از کود را نه تنها نگران کننده نمی داند بلکه معتقد است اراضی کشاورزی به دلیل کمبود کود دچار فقر نیز هستند. او توضیح می دهد: میزان کود میزان مصرف نیز در هر هکتار باید به ۱۵۰ کیلوگرم برسد اما در حال حاضر این موضوع ۷۵ کیلوگرم در هکتار است. شعبان نژاد با اطمینان می گوید: کشاورزی گیلان سالم ترین محصولات را تولید می کند. او بابیان اینکه کشاورزی خود قربانی آلودگی محیط زیست است به دو رودخانه آلوده رشت اشاره می کند این دو رودخانه در سالیان گذشته خود بستر ماهی و آبیاری مزارع بودند اما اکنون در بدترین وضعیت به سر می برند. مکاتبات با وزیر برای جلوگیری از واردات برنج شعبان نژاد برنج موردنیاز کشور را ۲۸۰۰ تا ۳ میلیون تن می داند و به نگاه ایران می گوید:  از این نیاز ۲۲۰۰ تا ۲۳۰۰ در داخل کشور تولید می شود. او مسئله  واردات را بی رویه را به دلیل تعرفه بسیار پایین در دولت قبلی عنوان می کند و می گوید: متاسفانه واردات با کف تعرفه واردات (5 درصد) بیش از نیاز انجام شد که  به نظر من تمام واردات بی کیفیت  و حتی ناسالم هستند. شعبان نژاد در مورد سال جاری هم می گوید: اکنون با وزیر مکاتبه دارم که واردات تا پایان آبان ممنوع شود و بعدازآن نیز با تعرفه ۴۰ درصد واردات انجام شود. او مدیریت این موضوع  و برگشت کفه به نفع کشاورزان در سال گذشته را مثبت ارزیابی می کند و غیبت کشاورزان به شخم زودهنگام و برگشت بخش هایی از زمین های کشاورزی به چرخه تولید را نتیجه آن می داند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی وجود برنج ارزان قیمت در بازار را نیز غیرقابل حذف می داند و می گوید: تقاضای برخی از مردم و شاید ناتوانی از خرید برنج ایرانی به دلیل قیمت بالاتر است. حمایت از کاشفان برنج هاشمی و کاظمی صحبت در مورد کاشفان دو ارقام معروف و محبوب گیلان و حتی ایران آخرین بخش صحبت های رئیس سازمان جهاد کشاورزی بود. او در مورد سوالی در مورد ثبت معنوی دو رقم کاظمی و هاشمی می گوید:هاشمی و کاظمی دو رقم غالب در کشور هستند و در حال حاضر 70 درصد برنج کشور هاشمی، 40 درصد برنج گیلان علی کاظمی و بقیه پراکنده است. شعبان نژاد من در سال های گذشته دلیل نام گذاری این دو رقم  را نمی دانستم و بعد از متوجه شدن داستان این دو کشاورز نمونه برای اولین بار در هفته جهاد کشاورزی در خرداد 93 از آن ها تقدیر کردیم. او بابیان اینکه مطمئناً باید از افرادی که نعمت و فرصت به این بزرگی را برای ما ایجاد کردند تقدیر شود اضافه می کند:مطمئناً باید ثبت معنوی این دو رقم انجام شود و  آن ها تحت پوشش حمایتی قرار بگیرند .