نگاه ایران:پنجمین دوره انتخابات شورای شهر و روستا با پدیده های متعددی مواجه بود. در لیست نهایی کاندیداهای شورای پنجم شهر رشت از مجموع 285 کاندیدا تنها نام 37 زن دیده می شد. صرف نظر از اینکه نام هیچ زنی در لیست امید پنجمین دوره انتخابات شورای شهر رشت قرار نگرفت در نهایت تنها یک زن از بین 37 کاندیدای زن موفق شد به شورای پنجم شهر رشت راه پیدا کند. اگرچه طبق تصمیم شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان بنا بود 30 درصد سهمیه لیست امید در شهرها و مراکز استان ها به منظور بالا بردن مشارکت سیاسی زنان به این گروه اختصاص پیدا کند اما با این حال بررسی های ما نشان می دهد تنها 13 درصد مجموع نامزدهای شورای شهر به زنان اختصاص داشت. از سوی دیگر از بین 21 مرکز استان تنها در مرکز استان گیلان عملاً در بین 11 نفر اعضای لیست امید هیچ زنی در لیست امید شهر رشت قرار نگرفت و تنها یک زن که سابقه عضویت در شورای چهارم شهر رشت را داشت توانست به شورای پنجم نیز راه یابد. بیشترین تعداد زنان راه یافته به شورای شهر رشت مربوط به شورای چهارم است که از مجموع 11 نفر عضو شورا تعداد زنان 2 نفر بود حال آنکه سهم زنان در شورای اول، دوم و سوم صفر بود. آنطور که صاحبنظران و کارشناسان حوزه جامعه شناسی معتقدند شکست در لیست ها در رشت پیش از این نیز سابقه داشته به طوری که در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال 94 نیز از 3 نفر نماینده مجلس دو نفر از لیست امید و یک نفر اصولگرا به مجلس رفت. گفته می شود، یک دلیل عمده آن به ضعیف بسته شدن لیست ها مربوط می شود اینکه هیچ لیستی برای رأی دهنده ها قانع کننده نبوده و به کارآمدی نامزدها توجه نشده است با این حال پیش از این نیز بارها هشدار داده شده بود که لیست امید امکان جلب نظر مخاطبان را نخواهد داشت و اعضای آن از سوی مردم رأی نخواهند آورد. سهم زنان در کاندیداتوری شورای پنجم شهر رشت 13 درصد اعلام شده است اما جز یک نفر بقیه به هیچ وجه نتوانستند پیروز انتخابات شوند. این در حالی است که در استانی مانند سیستان و بلوچستان زنان موفق شدند 415 کرسی شوراهای شهر و روستا را از آن خود کنند. عضو هیات علمی دانشگاه گیلان و متخصص جامعه شناسی سیاسی در گفت وگو با «ایران» در بررسی دلیل اینکه چرا زنان نتوانستند در شهری که روحانی حدود 70 درصد آرا را کسب کرد، وارد لیست امید شوند و پیروز انتخابات شورای شهر باشند می گوید: به چند دلیل زنان شهر رشت نتوانستند وارد شورای شهر شوند. اول اینکه به طور کلی شهر رشت مرد محور نیست. شاخص های مختلفی برای مشارکت زنان در رشت دیده می شود زنان در حوزه های مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پا به پای مردان کار می کنند اگر به مشاغل اقتصادی و حوزه فرهنگی سر بزنیم حضور فعال زنان را می بینیم اما اگر بخواهیم شفاف راجع به سیاست حرف بزنیم و پدیده را بر اساس نتایج تحلیل کنیم باید بگوییم سیاست در رشت مردانه است این را می توان در انتخابات مجلس شورای اسلامی و در اداره شهر دید. دکتر رضا علیزاده با اشاره به انتخابات مجلس شورای اسلامی می گوید: زنان هم در کاندیداتوری و هم در انتخاب شدن سهم کمی داشتند. در شورای شهر نیز همینطور است. اگر بر اساس نتایج نگاه کنیم می بینیم در شورای قبلی از 15 نفر 2 نفر زن هستند که یک نفر از این زنان در این دوره هم انتخاب شد و یک نفر هم علی البدل است. عملاً به این نتیجه می رسیم سهم زنان در انتخابات شورای شهر پایین است. در این دوره 6 الی 7 نفر از زنان شاخص کاندیدای شورا شده بودند که عموماً مدرک تحصیلی شان فوق لیسانس یا دکتری بود اما بجز یک نفر، سایرین انتخاب نشدند. او در ادامه از شیوه بسته شدن لیست ها بویژه لیست امید شهر رشت گلایه می کند: 9 هزار رأی را می توان برای لیست امید متصور شد اما لیست به قدری ضعیف بسته شده بود که اگر 3 نامزدی که از لیست امید به شورای شهر راه یافتند حتی اگر در لیست هم قرار نمی گرفتند بازهم رأی می آوردند چرا که یکی از منتخب ها سابقه دو دوره مجلس شورای اسلامی را داشت و یک نفر هم شهرت خانوادگی مناسبی در شهر داشت و اگر 9 هزار رأی را کم کنیم بازهم به شورای شهر می رفتند. نظرسنجی های ایسپا نشان می دهد لیست امید عملاً در رتبه ها و نه در رأی آوری کمک کرد اما با این حال بسیاری از افراد لیست امید رأی آور نبودند کما اینکه در لیست بندی افراد قوی تر را کنار گذاشتند بنابراین ضعیف بسته شدن لیست یک عامل مهم برای حضور نیافتن زنان در لیست امید است. دکتر علیزاده در پاسخ به اینکه چه موانعی برای حضور زنان در لیست امید وجود داشت عنوان می کند: تنها یک نفر از زنان جزو لیست امید بود که ابتدا رد صلاحیت شد و تأیید صلاحیت وی شب انتخابات و 24 ساعت قبل از رأی گیری اعلام شد. نظرسنجی های پایه نشان می دهد این کاندیدای زن نسبت به کسانی که داخل لیست بودند رأی به نسبت بالا و بهتری داشت و در صورت تأیید صلاحیت احتمال قریب به یقین رأی می آورد و در 24 ساعت بعد از تأیید صلاحیتش 3 هزار رأی آورد. همچنین دو نفر دیگر از زنان بودند که می توانستند داخل لیست قرار بگیرند اما به علت انحصار طلبی که در انتخاب افراد لیست وجود داشت این افراد را در لیست نیاوردند در حالی که همین دو نفر جزو زنان شاخص بودند و دارای مدرک دکتری و افراد صاحب مسئولیت هستند و می توانستند داخل لیست قرار بگیرند ولی چون تأیید صلاحیت نشدند و عملاً فرصتی برای رفتن به داخل لیست نداشتند نتوانستند به شکل فردی رأی بیاورند. او به این نکته هم اشاره می کند که غیر از پاکبان رشت که پدیده انتخابات شورای شهر رشت بود و با 18 هزار و 800 رأی توانست به شورای شهر راه یابد بقیه 10 نفر منتخب کسانی اند که یا سابقه شورای شهر در ادوار گذشته را دارند یا در صنف یا طبقه خاصی پایگاه رأی داشته و حوزه نفوذ رأی بالایی داشتند بنابراین یک عامل دیگر هم اضافه می شود؛ افرادی که حضور اجتماعی بالایی داشتند توانستند جلب نظر کنند اما زنان این فرصت را نداشتند و نه تنها فرصت لیست از آنها گرفته شد بلکه فرصت کار فردی هم نداشتند. عامل بعدی مشارکت پایین زنان در انتخابات شورای شهر رشت از منظر این جامعه شناس سیاسی است که به خود زنان رأی دهنده بر می گردد: «زنان به توانمندی همجنس های خود باور ندارند و به همجنس شان رأی نمی دهند به عبارتی خود زنان فراجنسیتی به قضیه نگاه نکردند و زنان علیه زنان عمل کردند و رأی نیاوردند.اگر موشکافانه نگاه کنیم و مشارکت مردان را هم در انتخابات حذف کنیم می بینیم زنان خودشان را به اندازه کافی باور نکرده اند و به همجنس شان اعتماد ندارند که به او رأی بدهند.» مشارکت زنان در انتخابات شورای شهر 13 درصد بوده است.این استاد دانشگاه می گوید: ساختار سنتی جامعه طوری است که بیشتر از آنکه باعث مردسالاری شود باعث خودسانسوری زنان می شود. در انتخابات ریاست جمهوری زنان به عنوان انتخاب کننده حضور دارند اما باور ندارند می توانند انتخاب شوند و شاید نبود همگرایی بین زنان و ساختار است که باعث اضمحلال نیروی زنان شده است یعنی اگر به بسته شدن لیست نگاه کنیم 2 نفر از زنان در لیست بودند ولی هر دو تأیید صلاحیت نشدند اما سراغ گزینه 3 و 4 نرفتند، انحصارطلبانه با قضیه برخورد کردند و فرصت را عیناً برای زنان سوزاندند تا خودشان رأی بیاورند. دکتر علیزاده در پایان یادآور شد: لیست اصلاحات قابلیت رأی دهی 25 هزار تا رأی را داشت اما چون لیست ضعیف بسته شده بود افراد به همه اعضای لیست اعتماد نکردند.