نگاه ایران/دکتر یوسف احمدی قاسم آبادی انتخابات جلوه هایی از دموکراسی خواهی؛ و برگزاری آن تمرین دموکراسی است. تاریخ شکل گیری آن هم قدیم است و هم جدید. خود خواهان و مستبدین از دشمنان جدی پنهان و آشکار آن هستند. بی تردید بعضی از کشورها بیش از چند قرن است که از آن بهره می جویند. تقریباهمه کشورها، در عصر حاضر با عبور از روش سلطنتی و پادشاهی و رو آوردن به انتخابات و گرفتن نظرات مردم، مشغول هدایت و اداره جامعه اند. بهره گیری از این دستاورد بشری یکسان نیست. دخل و تصرف های ناروا می تواند از درجه خلوصش بکاهد. کشور ما نیز در همین راستا در حال حرکت است. استنباط غلط ما آن است که در انتخابات 29 اردیبهشت 96 (دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا) فتنه هایی از داخل و خارج درراه است، انتقام پشت انتقام. از پس وپیش این فضای مه آلود، بوی خوشی به مشام نمی رسد. حلقه مفقوده این شرایط عبور و فراموشی منافع ملت، و پشت کردن به ارزش های دینی و فرهنگی است! اما می توان با هوشیاری آن ها خنثی و به سلامتی عبور کرد. همت و گام های بلند در سایه تدبیر چاره ساز است. علل عقب ماندگی یکی از علل مهم عقب ماندگی جهان سوم و درحال توسعه، وجود اختلافات فرسایشی و انتقام های کور است. این نوع رفتار و موضع گیری های ناصواب، ریشه نظام را خشک و منافع ملت را از بین خواهد برد. متاسفانه کاری نمی توان کرد؛ الا از توان و ظرفیت دموکراسی به طور واقعی، جد و آگاهانه بهره گیری. انتخاب درست براساس مشی حزبی، که نشان و تضمین کننده رقابت سالم و شایسته سالاری را در خود داشته باشد؛ می تواند تا حدودی مشکلات را حل کند. اصلح کیست؟ با توجه به شرایط موجود و کاندیداهای مطرح، به نظر می رسد؛ فردی تواناتر از آقای روحانی به انتخابات ریاست جمهوری ورود نکرده است. یا حداقل من از او بی خبرم. او در حال حاضر بین افراد مطرح، خیرالموجودین و بی بدیل است. برآیند ویژگی ها و شرایط حاکم این پیام را می دهد که؛ انتخاب مجدد ایشان برای کشور مفیدتر به نظر می رسد. شاید! گرچه به او انتقادات جدی، در زمینه های اقتصاد، بهره گیری از نیروهای ضعیف، ضعف جدی و چشمگیر در کابینه (غیر از موارد مورد)، مدیران ضعیف، حرکات زیگزاکی کم مفید، اسیر روزمرگی بودن، بعضاً رفتارهای پوپولیستی و ...؛ همه و همه باعث شده است؛ که او نتوانست، در مدت چهار سال رضایتمندی بالایی را کسب کند. انتظار می رفت دولت روحانی در جهت توسعه پایدار، برقراری عدالت، مبارزه با انواع فساد، برقراری شایسته سالاری حرکت کند. اما این اهداف مهم در دولت او اولویت نداشت؛ و به درستی دنبال نشد. و بجای آن ها امورات کم اعتبار و فرعی جایگزین شد. دولت او، دولتی کارآمد در کلاس ایران نبود؛ گرچه بر دولت قبلی در بسیاری جهات رجحان دارد؛ و قیاس مع الفارق است. مگر امیرکبیر چند سال حکومت کرد؟ که این همه منشاء خدمات شد؟ سی ونه (سه سال و سه ماه) صدارت بی نظیرش، او را جاودانه ساخت. او در شرایط بسیار نابسامان و نامساعد، با ساختار قرون وسطایی سکان اداره کشور را به دست گرفت. در عصر او آموختن علم، ادب و هنر کاملاً انحصاری و در بسیاری از موارد مساوی با کفر بود. او در چنین شرایطی به اصلاحات اداری، آموزشی، سروسامان دادن ارتش، توسعه وزارت خارجه، ایجاد صنعت جدید، توسعه کشاورزی، تقویت و حمایت از اقتصاد ملی، مبارزه با رشوه و القاب پرزرق و برق، مبارزه با ویژه خواری و ... کرد. بی تردید تعداد امیرکبیرهای امروزه بیش از گذشته؛ نیز شرایط کار و تحول به مراتب مساعدتر است. اما سازوکار و اراده ای برای یافتن و بکار گیری آن ها نیست."نقصی جدی و جای تاسف". دولت ها باید پاسخگو باشند. چه پاسخی دارند؟! جز توجیه و فرافکنی! گرچه بسیاری از موارد مذکور ریشه در ساختارهای ناکارآمد جامعه و نظام دارد. متاسفانه نزدیک به گذشت چهار دهه از عمر انقلاب و نظام اسلامی، مدیران ارشد نظام، خصوصاً روسای جمهور، برای ساختارهای غلط، تحقق شایسته سالاری، بهره گیری و گردش نخبگان، عبور از فرهنگ و رویه قوم وخویش بازی، و ایده "این نیز بگذرد"؛ راه مناسبی را پیدا نکرده اند. چرا؟ "ترس، ضعف مدیریت، سیاست حذف، اسیر روزمرگی بودن، تقدیرگرایی ناصواب و..." چه فایلی از نیروی انسانی توانمند و کار بلد را در اختیارداریم؟ اصلاً به دنبال این موارد هستیم؟ و می توانیم از دایره بسته خودخواهی بیرون آئیم؟ حاکمان فکر نکنند؛ که کشور ملک شخصی آن هاست! شاهان و مستبدین این گونه می اندیشیدند! پایان بخش این وضعیت تحقق دموکراسی واقعی است. این روند باعث گسست و نارضایتی شدید شده است. ادامه روند؛ سرانجام نظام را با چالش های جدی مواجه می کند. برای عبور از مشکلات و معضلات دیرینه باید از تجارب تاریخ، فرهنگ غنی اسلامی، ایرانی و نیز از دموکراسی به طور واقعی نه سلیقه ای بهره گیری. به طوری که خودخواهی ها، سیاست و فرهنگ حذف نیروهای کارآمد، محکوم و حذف شود و سرآمدان وارد عرصه شوند. استفاده سلیقه ای و نیم بند از آن ها ما را به جایی نخواهد رساند. امروزه بخشی از دنیا توسعه یافته توانسته اند؛ با شیوه های درست، به رفاه، رضایتمندی و توسعه پایدار برسند. مطالعه جدی آن ها می تواند؛ برای جهان کم توسعه و جهان سوم الگو قرار گیرند. گذشت نزدیک به چهار دهه از عمر جمهوری اسلامی، کم نیست. اکنون در کجای جهان قرار داریم؟ رتبه ما در شاخص های گوناگون، بین 196 کشور چند است؟  یقیناً ادامه این روش به اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال نمی رسد. و ابتر خواهد ماند. نیز از ارزش های توحیدی و اسلامی چیزی باقی نخواهد ماند. نامه نگاری ها کم فایده، سخنرانی های تکراری، دادوهوار کشیدن، لشکرکشی کردن به دنبال خود، پیام نوروزی دادن به آحاد ملت از طریق پیامک و... همگی انحراف از اهداف وغیر سازنده است؛ و هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد. بلکه هزینه بر و مورد اعتراض خواهد بود. این روش ها فرسوده و زنگ زده است. در مقابل اجرای دقیق چشم اندازهای کاربردی نه توهمی، توسط نیروی انسانی خلاق و نخبه به همراه سایر موارد ضروری راهگشاست. مردم شعار و حرف نمی خواهند. اقتصاد پویا، عدالت، امنیت و...می خواهند.  چه باید کرد؟ این سوال سخت و مهم نیازمند پاسخ ویژه است. بضاعت اندکم گوید: دنیای مدرن و توسعه یافته، از سنت های ناکارآمد و رفتارهای پوپولیستی عبور کرده است؛ برای این منظور نیروی انسانی کیفی به کمک علم و فرهنگ توانسته اند؛ روش ها و ساختارهای غلط را به تاریخ بسپارند. و بنای نو دراندازند. رعایت قواعد بازی توسعه، عدالت و مبارزه با انواع فساد می تواند؛ منجر به کره جنوبی، ژاپن، آلمان و ... شود. "نه نگاه تک بعدی و رشد کاریکاتوری". برقراری قواعد درست و ضوابط عادلانه ده ها ارزش چون مشارکت، امنیت، اعتماد، رضایتمندی و ...را در پی خواهد داشت. موارد مذکور باید باهم دیده شوند. انسان های عالم و دانشمند می توانند؛ بن بست ها را بشکنند. اما اکنون ما نیروهای توانمند و فرهیخته را بعضاً با هزاران انگ و تهمت حذف می کنیم. و بجایش از قوم، ایل، تبار و باند بهره می جوییم. یقیناً این حذف شدگان و مغضوبین بیکار و آرام نمی نشینند. و نباید آرام بنشینند! چون احساس مسئولیت می کنند. کشور ملک شخصی یک یا چند فرد نیست. بلکه متعلق به همه است. شعارهای فریبنده، نداشتن چشم انداز کاربردی و یا بی توجهی به آن، عدم انعطاف لازم و ده ها نقص دیگر باعث گسست و بی تفاوتی بسیاری شده است. گردش قدرت به دست یک عده و خانواده محدود پایان خوشی ندارد. این روند، نشان از منش موروثی و ضد دموکراسی است. و قرار گرفتن در سراشیبی مرگ است. این خودخواهی درشان ملت و اسلام نیست. اگر شرکت نکردن در انتخابات گناه و تابو باشد؛ که می پذیریم. آیا خودخواهی ها، بی توجهی به حقوق دیگران، منافع ملت و ده ها موارد دیگر گناه و تابو نیست؟ از منظر حضرت علی(ع): بزرگ ترین حق ها که خداوند واجب گردانید؛ حق والی بر مردم و حق مردم بر والی است. "حقوق متقابل" فراموشی آن جای اعتراض شدید است. با توجه به این سخن عالی تکلیف همه روشن است. حضور یابیم و مطالبه کنیم. بمانیم، بخواهیم و بگوییم که در عصر جهانی شدن و ارتباطات پنهان کاری، تک صدایی، قوم، خویش و باند سالاری، یکه سالاری، سکوت، خودخواهی و سایر صفات پلید بی اعتبار است. حاکمیت شایستگان، چرخش قدرت، همه سالاری از اعتبار و ارزش برخوردار و بخشی از چاره کار و باعث بیمه عمر نظام هاست. جان کلام متاسفانه فعلاً برای خودخواهی های مذکور پایانی نیست؛ مگر اینکه بتوانیم با ابزارهای یادشده و مرسوم دنیای پیشرفته بهره گیری. گرچه خیلی هم دیر شده است. چشم انداز و دورنمایی برای عبرت و عبور از آن هم متصور نیست. باهم این اوصاف، سکوت و انفعال در امور جامعه جایز نیست. گر چه بعضی از دوستان بر این باورند؛ که امیدی به اصلاح، گوش شنوا و مغز پویا در کار نیست. و توصیه می کنند؛ که بگذارید؛ نظام مسیر غلطش را ادامه، و در سراشیبی مرگ قرار گیرد؛ تا زود به پایان عمرش برسد. اما، ما براین عقیده نیستم. و چنین نمی اندیشیم. و آن ها عقلانی نمی دانیم. چون تضمینی نیست؛ که پس از ضعف نظام؛ به چه سرنوشتی گرفتار خواهیم شد؟ "نگرش و داوری تاریخی چیز دیگری می گوید" ما به دلایل گوناگون هنوز بر این باوریم، که با انتقادهای سازنده، اصلاح گری، حضور فعال در امور گوناگون، انتخاب آگاهانه، به دوراز غرض ورزی و انتقام جویی های کور، می توان به آینده بهتری دست یافت. در این گذار نباید از اصول، اصلاح، اعتدال، علم و عقلانیت فاصله گیریم. ما چیزی کم نداریم؛ که جزء بیست کشور برتر جهان نباشیم. لذا با شرکت در انتخابات و انتخاب اصلح به وظیفه شرعی، ملی و ...عمل کنیم. از دل صندوق آراء باید مقدمات اقتصاد مقاومتی، آزادی و رفاه بیشتر، اجرا و تضمین حقوق شهروندی، توسعه پایدار، فرهنگ، عدالت، صلح، رهایی، تحقق اجرای کامل قانون و دموکراسی بیرون آید. و خلاصه خروجی صندوق آراء بتواند به دردهای دیرینه مردم تسکین بخشد.