نگاه ایران: رییس جمهور امشب در گفت و گوی زنده تلویزیونی با مردم گفت که مردم برای جهش اقتصادی آماده باشند. او همچنین به مردم اطمینان داد سیاست های حمایتی دولت به رغم برخی تردیدها ادامه خواهد یافت. حجت الاسلام حسن روحانی امشب در گفت و گوی زنده تلویزیونی حاضر شد تا از بسته پیشنهادی دولت برای عبور از بحران اقتصادی در شرایط پسابرجام رونمایی کند. رئیس جمهور سخنان خود را با تسلیت ایام عزاداری امام حسین و همینطور درگذشتگان فاجعه منا آغاز کرد و گفت: امسال مردم ما قبل از ماه محرم به خاطره فاجعه منا غمگین شدند. این فاجعه نشان از بی کفایتی حاکمان عربستان است. هزاران نفر از مسلمانان جهان در این حادثه کشته شدند. از کشور عزیز ما هم حدود 400 نفر کشته شدند. وی افزود: من به همه خانواده های جانباختگان تسلیت عرض می کنم و همچنین به کل مردم ایران. از مسئولان و دست اندرکارانی که در این مدت تلاش کردند تا به وظایف خود عمل کنند تشکر می کنم. از بعثه مقام معظم رهبری تشکر می کنم. باید علت این حادثه مشخص بشود و مردم ما از مسیر آینده حج آگاه بشوند. اهم اظهارات رییس جمهور در ادامه می آید: می خواهم از همه آن هایی که در تحقق برجام تلاش کردند، همه ملت ایران تلاش مستمر در این 12 سال کردند. به خصوص در این دو سال مردم ما تلاش کردند و مقاومت کردند و هدایت های مقام معظم رهبری هم هدایتگر بود. همچنین از مجلس شورای اسلامی که طرحی را تهیه کردند و وظایفی را بر عهده دولت گذاشتند تشکر می کنم. علی القاعده تنها چیزی که باقی می ماند شورای نگهبان است. بعد از آن دولت باید اقدام کند. یک سری از اقدامات را اجرایی کرده ایم. هفته دیگر روز پایانی آن 90 روز بررسی برجام در دولت هاست. بعد از آن هم ما باید اجرا را شروع کنیم و هم آن ها باید شروع کنند. علی القاعده یک تا دو ماه دیگر پیش روی ما بیشتر نیست تا تحریم ها برداشته بشود و شرایط برای کشور ما تغییر پیدا کند. در این توافق و مذاکرات هسته ای یکی از نکاتی که از آغاز اهمیت داشت مسایل اقتصادی بود. به خاطر اینکه حربه ای که دشمن در اختیار گرفته بود از دستش خارج شد. در زمینه فشار ، حربه اقتصادی و تحریم بود. تحریم تجاری سابقه داشت. تحریم نفتی هم سابقه داشت در عراق. اما تحریم بانکی از ایران شروع شد. این اولین باری بود که قدرت های بزرگ انجام دادند. باید روی این دقیق بشویم که چرا آنها فکر کردند از طریق اقتصادی می توانند به اهداف برسند. آن سال هایی که وفور دلارهای نفتی بود آن ها دیدند که ما متکی به نفت هستیم و وقتی می فروشیم باید از طریق بانک باید پول ها جابجا شود فهمیدند باید از این طریق وارد شوند. وضعیت اقتصادی ما به آن ها این علامت را داد که از این طریق وارد شوند. بنابر این آن ها فروش نفت و بانک را هدف قرار دادند. پس از تحریم نفتی در آمد ما به 70 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد. در سال 90 و 91 قیمت نفت به آن صورت قیمت نفت کاهش پیدا کرده بود. حتی ما تا اوایل سال 93 قیمت نفت کاهش پیدا نکرده بود. کاهش درآمد نفتی را دیدید که چه مشکلاتی را برای کشور ایجاد کرد. رشد اقتصادی ما در سال 91 منهای 3 شد. وقتی دولت کار خود را شروع کرد تورم بالای 40 درصد بود. اولین کاری که باید می کردیم این بود که از طریق اقتصادمان پیام بدهیم که می توانیم بدون شما تورم را کاهش بدهیم و می توانیم از رکود خارج بشویم. توفیق دولت در سال های 92 و 93 این بود که در قدم اول تورم کاهش پیدا کرد. ما در سال 92 گفتیم کاهش تورم تا 34 درصد کاهش پیدا کرد. تا پایان 93 به 15 درصد رسیدیم. ما این مسیر را ادامه می دهیم. در شهریور تورم نقطه به نقطه ما کاهش قابل توجهی داشت وتا حدود 11 درصد کاهش پیدا کرد. در کل هم تورم ما رو به کاهش خواهد بود. از طرف دیگر ما در زمینه رکود کاری کردیم که در سال 93 خارج شدیم. آمارهای بانک مرکزی هم همین را نشان می دهد. ما در سال 93 رشد 3 درصد را تجربه کردیم. کاهش تورم ، رشد اقتصادی و ثبات بازار را کنترل می کردیم و جلو می رفتیم. در سال 93 با دو مسئله مواجه شدیم. در سال 93 علی رغم اینکه علامت مثبت به دنیا دادیم طرف مذاکراتی ما فکر کرد که حربه تحریم دیگر کارگر نیست و خود آن ها در سال 93 در اظهاراتشان می بینید که اعلام می کنند که تحریم کارگر نیست. اقدامات دولت این پیام را به خوبی به آن ها رساند. این خیلی کمک کرد به ما در مذاکرات. این ضرورت بود که به طرف بگوییم که تحریم کارگر نیست. اگر در اقتصاد خوب عمل کنیم دیگر این تحریم باز نمی گردد. اگر آن ها ببینند حربه آن ها عمل نمی کند دیگر به دنبال آن نمی روند. اگر بخواهیم تحریم را برای همیشه از کشور دور کنیم باید طبق سخن مقام معظم رهبری باید اقتصاد مقاومتی را جدی بگیریم. پیام من به ملت ایران است که باید برای یک جهش تولید آماده شوید. نه به خاطر اینکه تحریم برداشته می شود ونه به خاطر اینکه اقتصاد مقاومتی اجرا می شود بلکه این جهش به خاطر حضور و امید مردم است. در مسیری که ما طی می کردیم، با دو مسئله در تابستان سال 93 مواجه شدیم که آثار مشکلات بیشتر اواخر 93 و اوایل 94 نمایان شد. اول اینکه قیمت نفت پایین آمد که به نظر حساب شده می آمد. یعنی وقتی ما در وین به نزدیک توافق نهایی رسیده بودیم، اما با تحرکات در منطقه، قیمت را پایین آورند. در آذر 93 به جای اینکه به توافق نهایی برسیم، هفت ماه تمدید شد تا اینکه ما را تحت فشار قرار بدهند اما به نتیجه نرسیدند و با چانه زنی ها ما امتیاز بیشتری گرفتیم. یعنی اگر متن آذر 93 را با متن نهایی مقایسه کنید می بینید که وضع برای ما بهتر شده است. برخی کشورها ارزش پول ملی شان به دلیل کاهش قیمت نفت به نصف کاهش پیدا کرد اما ما در ایران توانستیم روند کاهنده تورم را ادامه بدهیم و بازار را آرام نگاه داریم. از طرف دیگر مردم انتظار داشتند که مذاکرات زودتر به سرانجام برسند و به حق از طولانی شدن روند خسته شده بودند. این شرایط باعث می شود که مردم در خرید تعلل کنند چون فکر می کنند که فردا شرایط بهتر است و این اتفاق بر اقتصاد تاثیر می گذارد. در آمد نفتی ما امسال 25 میلیارد دلار است، در سال 90، 119 میلیارد دلار درآمد نفتی بود و تقریبا کمترین درآمد است. اما در عین حال، مشکلی پیش نیامد. رکود و رونق چارچوبی دارد، وقتی در کشور ما یک سه ماهه رشد منفی داشته باشیم و سه ماهه بعد رشد مثبت می شود رونق و برعکسش رکود است. در سه ماهه اول امسال مسیر رشد کمتر بود، در سه ماهه دوم هم همینطور بود اما در شش ماهه دوم می خواهیم روند را سریع تر کنیم. سال 94 وضعیت خیلی بهتر می شود. چون همه تحریم ها برداشته می شود و هم فروش نفت ما محدودیت ندارد و هم اینکه هجوم سرمایه گذاران به ایران باعث رونق می شود تا حدی که هتل ها جا ندارند. به خاطر موقعیت ایران و مردم آن، همه به سمت ایران حرکت می کنند و شرایط اقتصادی ما در آینده بهتر خواهد بود. پیام من به ملت ایران است که باید برای یک جهش تولید آماده شویم. نه به خاطر اینکه تحریم برداشته می شود ونه به خاطر اینکه اقتصاد مقاومتی اجرا می شود به خاطر حضور و امید مردم است. تحریم ها تا دو ماه دیگر برداشته می شود و شرایط جدیدی پیش روی ایران قرار می گیرد. اگر سیاست های ما هم انقباضی و هم رکودی بود باید تورم کاهش یافته و رشد منفی اقتصادی داشته باشیم. اما در سال 92 رشد ما منفی 1.2 بود و در سال 93 مثبت 3 بود. بنابراین این تئوری غلط است.رشد پایه پولی کنترل شده و در عین حال به حضور مردم در امر اقتصاد کشور فکر شده، روند کاهش تورم نیز ادامه خواهد یافت. در پاسخ به سوالی درباره رشد پایه پولی کشور از 8.6 تا 10.2 و بازگشت تورم: بین پایه پولی و نقدینگی تفاوت هایی هست. رشد پایه پولی کم بوده و ما آن را کنترل کرده ایم. بانک مرکزی هم در این زمینه تحرکات لازم را دارد. بحث ضریب فزاینده بحث دیگری است که نمی تواند عامل تورم باشد. در بسته سیاست های جدید اقتصادی دولت، برای عبور از رکود برنامه ریزی شده که در سال 92 و 93 به آن عمل شد. لایحه ای که ما به مجلس دادیم و در سال 94 قانونی شده و ابلاغ شد نیز در همین راستا بود. این روند همچنان ادامه خواهد داشت و سیاست جدید ما آن سیاست های گذشته را کنار نمی گذارد. اما ما الان در دوران گذار هستیم که توافق هسته ای انجام شده، تحریم ها برداشته می شود و این آثار اقتصادی خواهد داشت. بنابراین به بسته ای نیاز داریم که رونق اقتصادی را تسریع کند. سیاست های نوین اقتصادی دولت در 30 بند خواهد بود. از جمله تحول در رونق که تیم اقتصادی دولت بسته ای را برای این منظور تدوین کرده است. مشکلات بازار بورس هم در این زمینه دیده شده است. با اشاره به نامه انتقادی چهار وزیر دولت : اگرچه این مساله باعث تعجب مردم شد اما این مشکلات را وزیر اقتصاد هم در جلسه دولت می گفت و من شفاها در جریان این مسائل بودم. دولت می تواند به بورس کمک کند. آینده بورس آینده خوبی خواهد بود و از فراز و نشیب های امسال خارج خواهد شد. در اقتصاد ما دو مشکل اساسی وجود دارد. یکی اینکه تولید کنندگان برای سرمایه در گردش به بانک ها مراجعه می کنند که یا بانک ها منابع لازم را ندارند و یا اینکه سود تسهیلات بانکی زیاد است. در بسته اقتصادی دولت می خواهیم کاری کنیم که سود تسهیلات بانکی به بخش تولید کاهش یابد. در پاسخ به چگونگی پرداخت تسهیلات ارزانتر از بانک ها: بانک مرکزی قرار است بانک هایی که خوب کار کرده اند را تشویق کند و به آنها کمک بیشتری کند. به این ترتیب دست بانک ها باز خواهد شد. ما تورم را خیلی کاهش داده ایم ولی هنوز سود بانکی از کاهش تورم تبعیت نکرده است. تورم 15 درصد است اما سود تسهیلات بانک ها به بخش تولیدی خیلی بالاست و باید کاهش یابد. هزینه بانک ها را که کاهش دهیم می توانیم تسهیلات بیشتری بدهیم. بانک مرکزی باید هفته به هفته شرایط تورمی کشور را رصد کند تا تورم در طول ماه کمتر از یک درصد باشد. تورم از دی ماه تا کنون، به صورت ماهانه نیم درصد بوده است. این تورم می تواند تا 9 دهم نیز افزایش یابد اما به یک نباید برسد. به این ترتیب می توانیم هم با رکود مبارزه کنیم و هم به بازار رونق ببخشیم. دست بانک مرکزی نسبت به ذخیره قانونی باز شده است. منتها شرطش رصد هفته به هفته است. تورم ماهانه ما نیم است. این اقدام را بانک مرکزی اجازه دارد انجام بدهد مشروط بر اینکه تورم از یک درصد بیشتر نشود. ما می خواهیم این اهرم را به بانک مرکزی بدهیم که انضباط مالی را به بانک ها بدهد. کار دیگری که کردیم بازار بین بانکی است. وقتی بانکی تسهیلاتی را از بانک دیگری دریافت می کند نرخ سودش 29 درصد بود. وقتی بانک مرکزی وارد شده است این نرخ سود به 26 درصد رسیده است. این برای نرخ سود تسهیلات بود. تولید کندگان با انبارهای پر مواجه شدند. کالایی را تولید کردند. وقتی تقاضا کم هست جنس در انبار می ماند. آن مرکز تولیدی دیگر نمی تواند تولید کند. رشد متوقف می شود و مشکلات فراوان می شود. باید تقاضا را تحریک کنیم. باید کاری کنیم که مشکلات مردم برای خرید حل بشود. از یک طرف ما داریم تقاضای دولت را زیاد می کنیم. ما 7 و نیم هزار میلیارد تومان از طریق طرح های عمرانی زودبازده و همچنین یارانه در بخشی از بخش های تولیدی اعمال می کنیم. بیشتر برای صادرات غیر نفتی این کار را می کنیم. باید صادرات را تسهیل کنیم. بیشتر برای بازارهای داخلی است. ما به دنبال این هستیم که تسهیلاتی را در اختیار مردم قرار دهیم که مردم بتوانند اجناس را خریداری کنند. ما شرایط ویژه ای برقرار می شود که مردم بتوانند عمل کنند. اقساط وام ها طولانی می شود. تا در نهایت تولید داخلی حرکت بکند. بنابر این ما این اقدامات را هم در زمینه تسهیلات تولید و از طرف دیگر تحریک در تقاضا است که مردم راحت تر بتوانند جنس را بخرند. همچنین در زمینه صادرات غیر نفتی است. بسته ای که هفته آینده اعلام می شود در اقدام اول بانک مرکزی می تواند اقدام کند. البته چهارچوبی تعیین شده که منابع کجاها می تواند هزینه بشود. در زمینه تسهیلاتی که به مردم ارائه می شود باید آئین نامه تدوین می شود. آن 7و نیم هزار میلیارد تومان هم تا هفته دیگر می تواند پرداخت شود. در نتیجه در دو سه هفته آینده حرکتی انجام خواهد شد. پیمانکاران سال هاست برای دولت کار کردند و نتوانسته اند پولشان را از دولت دریافت کردند. از آغاز دولت بخشی را پرداخت کرده ایم. اما فاصله داریم. وقتی پیمانکار از دولت طلب دارد برای اجرای کار از بانک وام گرفته است. ما چند هسته است که داریم بحث می کنیم که چگونه این سیکل بدهی ها را بشکنیم. این کار با اوراق مشارکت و هم با سکوک می خواهیم این کار را بکنیم. البته هنوز نهایی نشده است. دولت بدهی خود را به پیمانکاران پرداخت خواهد کرد. این سیکل شکسته خواهد شد. این ها سرفصل هایی است که در این زمینه وجود دارد. ما برای حل مسایل اقتصادی نیازمند برنامه هستیم. همه وزارت خانه های اقتصادی طرح های خود را آماده کرده اند. با شرکت های خارجی و بخش خصوصی داخلی صحبت می شود. من از بخش خصوصی تقاضا دارم که خود را برای شرایط جدید آماده کنند. برای این شرایط جدید باید حماسه بیافرینیم. شرایط جدیدی خواهد بود. کارآفرینان ما به منابع داخلی بیشتر می توانند دسترسی داشته باشند. عمده پول های بلوکه شده و آزاد می شود مربوط به بانک مرکزی است و ریال آن خرج شده است. این بسته برای این دوره گذار بسته خوبی است که طراحی شده است. در کنار باز شدن دروازه ها، به اصلاحات اقتصادی داخلی هم نیاز داریم. باید جدی تر با فساد مبارزه کنیم. خط قرمز ما این است که تورم ماهانه ما زیر یک درصد باشد. برخی به ما نسبت به سرمایه گذاری ها و ورود کمپانی های خارجی تذکر می دهند که تذکر درستی است. ما با سرمایه گذارها شرط کرده ایم که سرمایه را به ایران بیاورند و در تکنولوژی به شرکت های دانش بنیان ما کمک کنند. دولت حمایتش را از شرکت های دانش بنیان ادامه می دهد. در همین یک سال اخیر برخی شرکت ها با دانشمندان خارج از کشور مشارکت را آغاز کرده اند. 30 نفر از نخبگان ایرانی به کشور بازگشته اند و صدها نفر از خارج از کشور در پروژه ها با ما همکاری می کنند. همه باید تلاش کنیم که بهره وری را افزایش دهیم. استفاده ما از بهره وری بسیار کم است و به این معنی نیست که ما فناوری را از خارج وارد می کنیم. حمایت های دولت از شرکت های دانش بنیان افزایش می یابد و این مطالبه رسانه ها از دولت باشد که یک سال دیگر از ما گزارش بخواهند که بعد از یک سال چه کرده ایم. در شرایط جدید می توانیم به فضای جدید در اقتصاد ایران امیدوار باشیم. البته از روز اول هدف ما در مذاکرت هسته ای، رشد اقتصادی داخلی ما بود. ما به این سرمایه نیاز داریم. سرمایه کنونی ما اگر همه امکانات هم پای کار باشد، باز هم کافی نیست. ما نیاز به صدها فروند هواپیمای جدید، توسعه بنادر، لوکوموتیو جدید و .. داریم. کار عظیمی پیش روی ماست. در هر استانی که می رویم می بینیم که بسیاری از سرمایه گذارها آمده اند و در حال بررسی طرح ها هستند. ما باید همه توان مان را برای اشتغال آماده کنیم. درباره اشتغال نیاز برنامه داریم. ترکیب متقاضیان کار و شرایط آنها با گذشته متفاوت است. بخش عمده کسانی که جویای کار هستند فارغ التحصیلان هستند و بخش عمده ای هم بانوان هستند. در کنار باز شدن دروازه ها، به اصلاح اقتصادی داخلی هم نیاز داریم. باید جدی تر با فساد مبارزه کنیم. اگر می خواهیم سرمایه بیاید باید رقابت سالم باشد. نمی شود که سرمایه دار به ایران بیاید ببیند باید خرج های اضافه ای بکند که در سایر کشورها نیاز نیست. از دو قوه دیگر درخواست کمک می کنم، ما همه باید با هم باشیم. ما در این توافق هم به خاطر هماهنگی با دو قوه دیگر و نیروهای مسلح و همراهی مردم و رهنمودهای رهبری موفق شدیم، اما در پسابرجام نیاز بیشتری به این امور داریم. می توانیم در برابر نگرانی نفوذ قدرت های بزرگ با اقتصاد قوی سدی به وجود آوریم. به سه شعاری که از روز اول داده بودم یعنی نجات اقتصاد ایران، تعامل سازنده با دنیا و احیای اخلاق من پایبند هستم تا به آنچه در شان مردم ایران است، برسیم. دولت به تولید بیشتر توجه دارد که یکی از اهداف آن کاهش نرخ بیکاری است. اشتغال برای ما بسیار مهم است. در این زمینه فعالسازی واحدهای کوچک و صنعتی برای ما مهمتر هستند. در بخش کشاورزی هم رشد اشتغال در یک سال گذشته داشتیم. طرحی که برای آبیاری مدرن قرار است اجرا کنیم تحرک خوبی را در این زمینه ایجاد می کند. من از اول سال گفتم که امسال تلاش ما برای رونق اقتصادی و افزایش صادرات غیر نفتی است. روابط ما با همسایگانمان خیلی بهتر از گذشته شده است و در حال افزایش است. امیدوارم شاهد روابط صمیمانه با همه کشورها باشیم. پیام ما به همه کشورهای منطقه این است که برای ثبات و امنیت منطقه تلاش کنیم. ما همه باید برای رونق اقتصادی در کنار هم در منطقه تلاش کنیم . چرا که فقر خودش برای تروریسم سربازگیری می کند. دولت به همه سیاست های خود پایبند است و ادامه می دهد. ما هم باید با هم همکاری کنیم. مردم در سال 92 فقط رای ندادند بلکه رفتار آنها رفتار حمایتی از دولت بوده است.