نگاه ایران/ ایرج الیانی * باشگاه های ورزشی بویژه فوتبال برای بقا و توسعه خود راهکارهایی برای کسب درآمد انتخاب و مشخص می کنند که این راهکارها معمولا از قبل مشخص شده اند. عمده باشگاه های فوتبال در کشور ما درحمایت دولت قراردارند، با این حال مدیران باشگاه ها باتوجه به وابستگی شدید به دولت رغبت چندانی برای برنامه ریزی در زمینه  درآمدزایی ندارند. امروز باشگاه های پرطرفدار فوتبال بویژه  پرسپولیس و استقلال که بیشترین هوادار در جامعه ورزشی کشور حتی بیرون از مرزهای را دارند ، فاقد هرگونه هدف، نگرش و چشم انداز بلند مدت هستند. درزمینه پرورش و رشد استعدادهای بالقوه و سرمایه گذاری برروی نونهالان و نوجوانان و فوتبال پایه که می تواند در آینده درآمدزا و متضمن آینده باشگاه باشد وجود ندارد. وابستگی شدید مدیران منصوب دولتی غیرمتخصص به دولت یا نهادها و سازمانهای وابسته به آن، قدرت هرگونه ابتکار، خلاقیت و نوآوری در خصوص عدم وابستگی مالی و درآمدزایی را از آنان سلب می کند. با توجه به تصویب قوانین مربوط به واگذاری باشگاه ها به بخش خصوصی و مردم بعنوان یک از راهکارهای کوچک کردن دولت و چابک سازی بخش دولتی براساس اجرای دقیق اصل  ۴۴قانون اساسی وتاکید رهبری معظم انقلاب  متاسفانه در این زمینه ها بویژه واگذاری دو باشگاه پرطرفدار پرسپولیس و استقلال اراده جدی وجودندارد. پرواضح است که در چنین فضایی به منابع درآمدی توجهی نمی شود و باعنایت به اینکه درآمد باشگاه های فوتبال در سراسر جهان از سه طریق ۱-بلیط فروشی روز مسابقه ۲-حق پخش رسانه ها۳ -تجارت  تامین میگردد ولی در کشور ما به دلایل متعدد ازجمله عدم پرداخت واقعی حقوق باشگاه از طرف صداوسیما و نبود ساختارهای تعریف شده نوین و جدی و عدم اشراف مدیران غیر متخصص در زمینه تجارت صنعت فوتبال، ازاین منابع سرشار بهره ای نمی بریم. به طور مثال باشگاه منچستریونایتد انگلستان در سال ۲۰۱۶ درآمدی معادل ۵۰۰میلیون پوند از منابع خود کسب نموده است. یکی ازعوامل اصلی درکسب این درآمد سرشار و هنگفت در تجارت این باشگاه استفاده از نام تجاری آن است. نام تجاری از اثرگذاری و اعتبار بیشتر نزد مردم برخوردار است؛ مانن داینکه باشگاه با یک شرکت قرارداد می بندد که در جهت فعالیتهای تجاری از نام ان باشگاه استفاده کند؛ مشتریان بیشتری با توجه به اعتباران باشگاه برای خود جذب می نماید. در این حالت قرداد بصورت دریافت یک مبلغ ثابت می بندند و علاوه بر دریافت  مبلغ ثابت، درصدی  از سود آن شرکت نیز شریک می باشند. این باشگاه با استفاده از نام و مارک تجاری فروشگاه های زنجیره ای محلی راه اندازی می کنند که در آن فروشگاه ها محصولات مختلفی ازجمله  محصولات ورزشی را بفروش می رسانند و درآمد کسب می کنند وهم چنین خرید و فروش بازیکنان ازجمله سرمایه گذاری روی بازیکنان پایه که باشگاه بدنبال استعدادهای جوانان و پرورش آنها فروش به قیمت بالا کسب درآمد می کنند. ولی در کشور ما مدیران باشگاهها توجه به سرمایه عظیم طرفداران خود بعنوان بخش تعیین کننده در حفظ و بقا و توسعه ندارند،. مدیران غیر متخصص و اغلب منعطف، بلای جان باشگاه های فوتبال کشور هستند. باشگاه هایی چون پرسپولیس و استقلال در فصل جاری هر کدام بیش از۳۰میلیار دتومان هزینه کردند. اگرپشتوانه و حمایت وزارت ورزش و جوانان از این دو باشگاه برداشته شود آیا میتوان به بقا این دوباشگاه امیدواربود؟پاسخ روشن است که رمز تداوم وبقا باشگاه های فوتبال کشور حمایت همه جانبه دولت و نهادها و سازمانهای وابسته به دولت از آنهاست،پس با این حال تداوم حمایت دولت و پرداخت هزینه های باشگاه ها از بیت المال اجحاف در حق مردم است که باید این امر متوقف گردد. برای برون رفت از این وضعیت چاره ای جز واگذاری واقعی به بخش خصوصی و مردم  براساس رعایت قوانین و مقررات این موضوع که بسیار شفاف تعیین شده نیست؛ الگوهای موفق متعددی در دنیا در این زمینه وجود دارد که می توانیم از آن بهره برداری کنیم. بطور مشخص کشور ترکیه از سه دهه قبل با واگذاری و حمایت منطقی ازباشگاه های فوتبال خود مثل بشیکتاش، گالاتاسرای و فنرباغچه، زمینه لازم برای خودکفایی آنان فراهم نموده، حمایت دولت در قالب وام های کم بهره و طویل المدت ازجمله منابعی بوده که در رشد و بالندگی و عدم وابستگی باشگاه ها در آن کشور نقش اساسی داشته است. با این تفاسیر بهره گیری از تجارب باشگاه های موفق در کشورهای مختلف می تواند ما را در این صنعت پردرآمد و برخودار از منابع سرشار انسانی مساعدت نماید. به این موضوع مهم توجه داشته باشیم تا زمانی که رویکرد دولت در خصوص ورزش بویژه فوتبال از نگاه دخالتی به نگاه نظارتی تغییر پیدا نکند این امر مهم محقق نخواهد شد. *کارشناسی ارشد مدیریت و قائم مقام باشگاه سپیدرود رشت نگاه ایران: انتشار اخبار و یادداشت های دریافتی به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت انجام رسالت مطبوعاتی و احترام به مخاطبان منتشر می شود.