نگاه ایران:با آب شدن برف قله کوه های درفک استان گیلان، اندک اندک گل های سوسن چلچراغ در منطقه داماش عمارلو از توابع شهرستان رودبار سر از خاک بیرون می آورند و به همین مناسبت، هفتمین جشنواره سوسن چلچراغ برگزار می شود. محلی ها می گویند این گل ها در تاریکی شب نورافشانی می کنند و از این رو نام چلچراغ بر آن نهاده اند. گیاه شناسان وجود مواد فلئورسانس در پرچم این گل را علت نورانی بودن آن می دانند . این گل نادر بعنوان اثر ملی طبیعی در کشور به ثبت رسیده و بسیاری از مردم ایران و جهان مشتاق تماشای آن هستند؛ فرصتی که در صورت رعایت موازین گردشگری سنجیده، می تواند منجر به رونق منطقه و در اثر بی توجهی موجب نابودی این گیاه ارزشمند شود. معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان در خصوص ارزش این گیاه نادر گفت: رویشگاه این گیاه ارزشمند در سال 1354 در ارتفاعات داماش از توابع عمارلوی شهرستان رودبار توسط کارل فردریش فون لدبور شناسایی شد و به خاطر بزرگداشت این دانشمند آلمانی ( لیلیوم لدربوری ) نام گرفت . منصور سربازی روز یکشنبه در گفت وگو با ایرنا اظهار کرد: سوسن چلچراغ طی مصوبه شورای عالی محیط زیست در سال 1355 جزو آثار ملی طبیعی کشورمان به ثبت رسید و بیش از چهار دهه تحت حفاظت قرار گرفت . وی افزود: این گیاه در منطقه داماش و در دامنه های شمالی کوه های درفک از توابع شهرستان رودبار حداکثر دو هفته بعد از آب شدن برف ها سر از خاک بیرون می آورد و از اواخر خرداد تا اوایل تیرماه شروع به گلدهی می کند . سربازی تصریح کرد: زمان گلدهی سوسن چلچراغ به ابری یا آفتابی بودن هوا بستگی دارد و طولانی شدن روزهای ابری، زمان گلدهی را تا اوایل تیرماه به تاخیر می اندازد . وی یکی از مشکلات موجود در عرصه طبیعی برای این گیاه را وجود یک نوع سوسک آجری رنگ خواند و گفت: تنها این دلیل عامل انقراض سوسن چلچراغ نیست . به گفته سربازی، از آنجا که این گل رویشگاه و زیستگاه محدودی شامل جنس و ضخامت خاک، دما، طول مدت تابش آفتاب و ... دارد، تغییرات هرچند جزئی می تواند موجب انقراض و حذف دائمی آن از طبیعت شود. وی متذکر شد: در صورتی که رویشگاه این گیاه در اثر عوامل غیرطبیعی مثلا چرای بیش از حد دام در منطقه یا گردشگری بی ضابطه یا بی توجهی به حفاظت آن تخریب شود، اثری از این گیاه در طبیعت باقی نخواهد ماند. معاون اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان خاطرنشان کرد: رویش گل سوسن چلچراغ به عنوان گونه ای منحصر بفرد در این منطقه نه تنها برای روستای داماش که برای استان گیلان فرصت مغتنمی است. به گفته سربازی، بهره برداری مناسب از این گیاه از طریق گردشگری می تواند منشاء فواید فراوانی باشد . وی تصریح کرد: حفظ و بقای سوسن چلچراغ و پایداری منطقه با جلب سرمایه گذاران به منطقه داماش، منجر به اشتغالزایی و بهبود شرایط زندگی در روستا می شود. وی ادامه داد: دو اهرم سازنده مشارکت مردمی و سمن ها در کنار سرمایه گذاری مناسب، راهی به سوی توسعه و بهبود تاسیسات زیربنایی مثل راه روستا، ساماندهی زباله، تامین سرویس بهداشتی منطقه و حضور رو به افزایش گردشگرانی که هر ساله از اقصی نقاط کشور به منظور دیدار از این اثر طبیعی ملی به منطقه سفر می کنند، موجب دوام و بقای این گیاه و حفاظت از آن خواهد بود. معاون اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان خاطرنشان کرد: بدون حضور و همکاری مردم به عنوان ذینفعان اصلی منطقه، آینده ای برای سوسن چلچراغ و عواید حاصل از آن وجود نخواهد داشت. استان گیلان با مساحت تقریبی 14 هزار و 711 کیلومترمربع و دارا بودن اکوسیستم های متنوع دریایی ، تالابی ، رودخانه ای ، جنگلی و مرتعی از تنوع زیستی بالایی برخوردار است . وجود جنگل های هیرکانی با مساحت 565 هزار هکتار، 55 رشته رودخانه اصلی و پهنه های جلگه ای و دریای خزر مجموعه ای منحصر بفرد و متنوع را تشکیل داده که حضور بزرگترین گیاهخوار (مرال) ، بزرگترین گوشتخوار (خرس قهوه ای ) و بزرگترین گربه سان (پلنگ) کشور ، تنها پستاندار گوشتخوار آب های داخلی (شنگ) و تنها پستاندار دریای خزر (فک خزی) از جمله ویژگی های مهم آن است . صرف نظر از وجود بیش از یک هزار و 800 گونه گیاهی، استان گیلان حدود 45 درصد گونه های جانوری کشور را نیز در خود جای داده است . 500 گونه از یک هزار و 131 گونه مهره دار ایران که شامل 78 گونه ماهی ، شش گونه دو زیست، 42 گونه خزنده، 326 گونه پرنده و 48 گونه پستاندار است، در این استان وجود دارد. هفتمین جشنواره سوسن چلچراغ، عصر امروز (یکشنبه) در داماش عمارلو برگزار می شود. داماش از روستاهای ییلاقی دهستان جیرنده بخش عمارلو در 48 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رودبار و 130 کیلومتری رشت واقع است و دو مسیر لوشان به جیرنده و مسیر توتکابن به بخش خورگام، به روستای داماش راه دارند. به دلیل وجود گل سوسن چلچراغ و استقبال علاقه مندان طبیعت ایران از این گل، روستای داماش در سال 1387 به عنوان روستای نمونه گردشگری به ثبت رسیده است.