نگاه ایران/ غلامرضا پورشعبان * اگر حدود صد سال پیش شب هنگام از کنار روستایی عبور می کردید، روستایی خاموش و بدون چراغ را می دیدید و هم اکنون نیز هر موقع از کنار روستایی می گذریم نسبت به سال قبل خاموش تر می گردد و انسان احساس می کند این خاموش تر شدن هر ساله ادامه دارد،  تا اینکه بمانند روستای صد سال پیش کاملا خاموش شود با این تفاوت که در خاموشی آن موقع روستا زندگی و تلاش در جریان بود ولی این خاموشی جدید نشان از نبود زندگی و تلاش است، و این همه بدلیل مهاجرت بی رویه طی چند دهه گذشته دارد که این مهاجرت ها عمدتا به کلان شهر ها بوده و همین عامل موجب رشد حاشیه نشینی نیز در شهرها شده است. آمارهای جمعیتی نشان می دهد در حال حاضر بالای 70 درصد جمعیت کشور شهرنشین و حدود 30 درصد روستا نشین هستند که این آمار در دهه شصت ، بالای 70 درصد روستانشین و مابقی شهرنشین بود. مهاجرت به شهرها مشکلات شهرها را هم افزایش داده است  و در بالا بردن کیفیت خدمات زندگی نباید نگاه ها تنها معطوف به شهر ها باشد بلکه باید به روستاها هم توجه شود. اگر از کشاورزی و تولید به موقع حمایت شود و توازن تولید ، صنعت و کشاورزی را رعایت کنیم این مهاجرت ها شکل نمی گیرد. سه عامل مهم که می توانند مانع از مهاجرت روستاییان به شهرها گردد و مانع خاموش شدن چراغ خانه های روستاها شود اشاره می کنیم. جاده، یکی از مهم ترین شاخصه های توسعه یک منطقه و اتصال آن به بازارهای مصرف جهت ارائه محصولات و خدمات می باشد. جاده، علاوه بر اتصال منطقه به بازار، خود عاملی برای ماندگاری افراد در محل سکونت می شود چون در فصول سرد سال که بارندگی وجود دارد امکان رفت و آمد برای بعضی از روستاها به علت نبود راه مناسب با مشکل مواجه می شود و حتی در زمستان راه ارتباطی آنها مسدود می شود و امکان استفاده از مراکز درمانی و بهداشتی نیز از بین می رود. دومین مسئله در مهاجرت روستائیان نبود آب کافی برای خود، زمین های کشاورزی و دام هایشان می باشد. تامین آب قابل شرب و هم چنین امکان آبیاری باغات و مزارع خود می تواند در مناطقی که رودخانه های دائمی ندارند به مشکل بزرگی تبدیل شود، چون تولید محصول با کیفیت محتاج آب کافی می باشد که همه این مشکلات نیاز به برنامه کامل و قابل اجرا دارد. استفاده از راهکارهایی جهت جمع آوری آب در زمستان و استفاده از آن در بهار و تابستان. سومین عامل مهم جلوگیری از مهاجرت ایجاد اشتغال برای جوانان ساکن روستا است که با رونق گرفتن فعالیت های کشاورزی و دامپروری روستا و ایجاد شغلهای مرتبط به آنها مانند صنایع شیر و صنایع بسته بندی محصولات کشاورزی در نزدیکی محل تولید از خاموشی روستاها جلوگیری کرد. امید است با توجه به اینکه هم اکنون جمعیت شهری و روستایی استان گیلان تقریبا پنجاه، پنجاه است این روند کاهشی جمعیت روستایی ادامه پیدا نکند و دیگر چراغی در روستا خاموش نشود. *کارشناس ارشد کشاورزی و مشاور اشتغال