نگاه ایران: محرمعلی رضایتی در اولین همایش بین المللی گویش های ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر گفت: استان گیلان و دیگر استانهای کرانة جنوبی دریای خزر، همچنانکه از نظر تنوع طبیعی و جغرافیایی منطقه ای ویژه و برجسته می نماید، از نظر فرهنگی، قومی و زبانی نیز موقعیتی کاملاً متنوع و متمایز دارد. دبیر علمی همایش مذکور افزود: اقوام گیلک و مازنی و تات و تالش و گالش و ... در عین تمایز و تنوع قومی و زبانی قرنهاست که به خوشی و خرمی در کنار هم زندگی می کنند. وی با بیان اینکه گویشهای خزری نیز همچون دیگر مظاهر فرهنگی و اجتماعی این منطقه در معرض فروپاشی و نابودی تدریجی قرار گرفته اند، اظهار کرد: هم اکنون نتیجة طبیعی بسیاری از دوزبانگی های این منطقه به تک زبانگی دوم و پسین مبدل شده است. زبان فارسی گویشهای این منطقه را به نحو چشمگیری پس رانده است و عنقریب گویشهای محلی به موزه ها بپیوندند. رضایتی ادامه داد: برگزاری چنین همایش هایی به طور غیرمستقیم می تواند نقش ارزنده ای در حفظ این مواریث فرهنگی داشته باشد. این استاد دانشگاه اذعان کرد: مرگ یک گویش، مرگ یک تاریخ است. مرگ یک نسل است؛ نابودی یک فرهنگ و عقیده و سنت است؛ گم شدن بخشی از حیات معنوی یک ملت است؛ بنابر این، حفظ و استمرار آنها از جهات مختلف اهمیت دارد. دبیر علمی اولین همایش بین المللی زبان ها و گویش های ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر اظهار کرد: گویشها می توانند در بازشناسی و تصحیح متون تاریخی و ادبی به ما کمک کنند و برخی ابهامات احتمالی آنها را برطرف نمایند. به گفته وی؛ از طریق گویشها بهتر می توانیم به شناخت اقوام و فرهنگ و سنت آنها پی ببریم. از طرفی حفظ و استمرار گویشها ضمن ایجاد تنوع زبانی که ذاتاً امری خوشایند و نیکوست، می تواند در توسعه، تقویت و بازسازی زبان فارسی در سطوح مختلف مؤثر باشد. رضایتی تصریح کرد: زبانها و گویشهای ایرانی کرانة جنوبی دریای خزر شامل گیلکی، تالشی، تاتی، گالشی، تبری، کتولی، مازنی و... با گونه های مختلف آنها و همچنین زبانهای سمنانی از قبیل شهمیرزادی، سنگسری، سرخه ای و ... است که خود بخش کوچکی از مجموعة زبانهای ایرانی هستند که حد شرقی آن زبان سریکلی در ایالت سین کیان چین، حد غربی آن زبانهای دیملی و زازا و گورانی در ترکیه، حد شمالی آن زبان آسی در گرجستان و حد جنوبی آن زبان کمزاری در شبه جزیرة مسَندَم عمان است. دبیر علمی اولین همایش بین المللی زبان ها و گویش های ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر اظهار کرد: شعاع تحقیق در این حوزه از مرزهای ایران به خارج از کشور هم کشیده شد و از کشورهای ارمنستان، آذربایجان، آلمان و آمریکا مقالاتی دریافت کردیم که بسیاری از آنها در این همایش ارائه شد. وی تصریح کرد: مجموع مقالاتی که در در دبیرخانة همایش ثبت گردیده، بیش از 260 عنوان بوده است که از میان آنها 219 خلاصه مقاله در مجموعة چکیده مقالات، چاپ و در اختیار مدعوین قرار گرفت. حدود 70 مقاله هم در قالب سخنرانی ارائه شد و نزدیک به 80 مقاله دیگر نیز همراه با سخنرانیها در کتاب مجموعه مقالات همایش به چاپ می رسد. رضایتی در بخش دیگری از سخنان خود با اشره به اینکه دانشگاه گیلان موفق شده است مجوز راه اندازی نشریة علمی-پژوهشی «زبان فارسی و گویشهای ایرانی» را از کمیسیون نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اخذ کند، اظهار کرد: علاقمندان این حوزه از این به بعد می توانند با این نشریة جدید، ارتباط علمی نزدیکی داشته باشند. دبیر علمی اولین همایش بین المللی زبان ها و گویش های ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر یادآور شد: در برگزاری این همایش چند مرکز پژوهشی با دانشگاه گیلان همکاری علمی و اجرایی داشته اند، از جمله پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، انجمن علمی زبانشناسی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و بنیاد ایرانشناسی. در سطح استان نیز علاوه بر دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، استانداری گیلان، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، حوزة هنری استان، میراث فرهنگی و گردشگری استان، برنامه و بودجة استان و مؤسسة آموزش عالی غیرانتفاعی دامون فومن مشارکت مادی و معنوی داشته اند که جا دارد از همة آنها به نیکی یاد کنم و دستشان را به گرمی بفشارم. مخصوصاً از دوست و همکار فاضل و بزرگوارم جناب دکتر فاضلی عزیز، مدیرکل محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی استان سپاسگزارم که از ابتدای برنامة همایش تا به امروز از هیج مساعدتی دریغ نورزدیدند و با حسن تدبیر بسیاری از گره ها را گشودند. همچنین سپاس ویژه دارم از همکار ارجمند و مدیر توانا، جناب دکتر کیوان محمدی رئیس محترم برنامه و بودجة استان که امروز و فردا بر خوان کرمش انشاء الله به یغما خواهیم نشست. رضایتی در پایان گفت: همچنین جا دارد از ریاست محترم دانشگاه گیلان، جناب دکتر رضی که در سفر خارج ار کشور هستند، از معاونت پژوهش، تحقیقات و فناوری دانشگاه، جناب دکتر میرحسینی، ریاست محترم دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، جناب دکتر رستمی، اعضای زحمت کش کمیتة علمی و اجرایی همایش، اعضای محترم کمیتة دانشجویی، کارکنان خدوم حوزة پژوهشی دانشگاه گیلان، و همچنین از ریاست محترم، معاونت پژوهشی و رییس محترم دانشکدة ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت خانم دکتر رحمانی، بالاخص از دوست و همکار شائق و پژوهشگر گویش شناس، جناب دکتر جهاندوست سبزعلیپور که سمت دبیر اجرایی این همایش را بر عهده داشتند صمیمانه سپاسگزاری می کنم. اولین همایش بین المللی «زبان ها و گویش های ایرانی کرانه دریای خزر» با هدف آشنایی با آخرین تحقیقات در زمینه زبان ها و گویش های ایرانی کرانه جنوبی دریای خزر، ایجاد انگیزه پژوهشی در محققان جوان برای شناخت بهتر و بیشتر میراث زبانی، ثبت و ضبط مواد و مصالح زبان های در حال انقراض، شناخت بهتر زبان های ایرانی و امکانات آنها برای توسعه و تقویت زبان فارسی، روزهای 14 و 15 اردیبهشت ماه در دانشگاه گیلان برگزار شد. در طی این همایش دو روزه، 69 سخنرانی در 18 نشست علمی با حضور دانشمندان و محققانی از کشورهای مختلف از جمله روسیه، آمریکا، آلمان، هند، بنگلادش، ارمنستان، آذربایجان و استادانی از داخل کشور برگزار شد.