[caption id="attachment_4378" align="alignnone" width="165"] فرشته رضایی[/caption] کشاورزان مدت هاست که با بیم و امید مزارع خود را می کارند؛ از اینکه از هجوم خشکسالی در امان بمانند یا آسیب هایی همچون واردات بی رویه، گرانی هزینه تولید، عدم نوسازی و تسطیح اراضی و... آنها را تهدید نکند. شاید بسیاری از اتفاقاتی که پیرامون حوزه تولید در بخش کشاورزی می افتد، قابل کنترل باشد. شاید بتوان با اعمال سیاست هایی از تغییر کاربری زمین یا واردات بی رویه جلوگیری کرد یا به بالاترین نرخ تضمینی برنج را از کشاورزان خرید اما حالا صحبت از کم آبی است. معضلی که چند سالی است گریبانگیر کشور و گیلان شده و طبق گزارش های هواشناسی، ایران باید دوره 30 ساله خشکسالی را از سر بگذراند. حالا 8 سال از این دوره گذشته است و شنیده می شود که هر سال هوا در ایران و گیلان گرم تر و صد البته کار کشاورزی سخت تر می شود. سال های اخیر روستاهایی که برنج زار داشته اند بارها شاهد نزاع کشاورزان بر سر آب بوده اند. گرچه برخی اقدامات همچون رها سازی مداوم آب سد سفیدرود انجام شد، اما پاسخگوی نیاز مزارع نبود. کم نیست تعداد روستاهایی که نمی توانند پمپ آب را به مدت چند روز بر سر مزارع رها کنند، چون ادوات پمپ آب به سرقت می رود. اینها همه خبر از آغاز تنشی جدید در حوزه کشاورزی می دهد، طوری که دکتر «محسن رنانی»، اقتصاددان و استاد دانشگاه هم خبر از خشکسالی کامل ایران تا 5 سال آینده، درصورت تداوم رویه های غلط در حوزه های مدیریتی، می دهد. سوء مدیریتی که موجب از بین رفتن محیط زیست، خشک شدن تالاب ها و استفاده از صنایع فاقد تکنولوژی شده است که فقط آب را هدر می دهند. کارشناسان و دولت تازه به فکر افتاده اند که با اجرای برخی از روش های گذشته چون احیای استخرها، نهرها یا نوسازی کانال ها از هدر رفت آب جلوگیری کنند. همچنین روش هایی را برای ذخیره آب حاصل از بارش ها در گیلان پیشنهاد می کنند. آمارهایی که استاندار گیلان می دهد حکایت از احتمال خشک شدن 6 تا 8 هزار هکتار از مزارع را دارد. معضلی که در صورت عدم رسیدگی می تواند به 10 هزار هکتار هم تسری یابد. به عقیده کارشناسان اگر مردم حتی 50 درصد میزان مصرف آب خود را هم کاهش دهند، در کل منابع آب کشور فقط 3 درصد صرفه جویی خواهد شد. پس بحران آب بیش از فرهنگ مصرف است؛ بیشترین میزان هدررفت آب در کشور، در حوزه کشاورزی است. موضوع امنیت غذایی، چیزی است که کشورها تلاش های ویژه ای برای ایجاد آن به خرج می دهند. کشور 75 میلیونی ایران نیازمند اعمال سیاست های جدید و بهینه در مصرف و مدیریت منابع آبی است چراکه بخش زیادی از دشت های ایران محل کشت و زرع انواع محصولات باغی و کشاورزی است. همچنین برنج یکی از محصولات استراتژیک گیلان است که نقش بسیاری در تأمین غذای بخش زیادی از جمعیت کشور دارد، اما به جز موضوع امنیت غذایی باید فکری به حال جمعیت روستایی گیلان کرد. جمعیت 39 درصدی روستاهای گیلان که در صورت بروز خشکسالی و کم آبی، مهاجرت خواهند کرد و آن گاه شهرهای بزرگ با بحران جمعیت و رشد فزاینده مناطق حاشیه ای مواجه خواهند شد.  علاوه بر این خطر کم آبی ساکنان حدود ۲ هزارو ۶۸۳ روستای گیلان را سخت می آزارد. میزان نشست سطح آبی در گیلان طبق آمار شرکت آب منطقه ای، 80 سانتی متر از سطح آب دریا نسبت به گذشته کاهش یافته است که ادامه این روند نگران کننده خواهد بود. همچنین عمق تالاب انزلی در سال های اخیر از 11 متر به حدود 2 متر رسیده و از 300 هکتار حجم آبی که تالاب انزلی داشته اکنون به یک و نیم هکتار رسیده است. اینها شواهد و قرائنی است که به خوبی عمق فاجعه را نشان می دهد. جا دارد دلسوزان جامعه، مسئولان، سازمان های مردم نهاد، علاقه مندان محیط زیست و حتی ائمه جماعات کمک کنند تا بتوانیم از بحران کم آبی گذر کنیم تا آیندگان تشنه نمانند و جنگل ها و مزارع سبز گیلان به خاطره ای بدل نشوند.