[caption id="attachment_1067" align="alignnone" width="100"] بابک مهدی زاده[/caption] بزرگ ترین پارک شمال ایران با ۴۵۰ هکتار در منطقه لاکان شهر رشت افتتاح و توسط شورای شهر به نام «باغ طبیعت» نامگذاری شد. نام و عنوانی پرطمطراق و دهان پرکن. این درست که تاسیس پارک و افزایش سرانه فضای سبز شهری برای شهری که حتی سرانه اش پایین تر از سرانه فضای سبز شهر کویری یزد است در ذات خود موثر و قابل ستایش است اما آیا صرف وجود یک پارک می تواند پایان یک راه باشد و همه خوش و خرم باشند؟ سال گذشته به مناسب افتتاح پارک مفاخر یادداشتی نوشته بودم و نکاتی را متذکر شدم. این بار با افتتاح یک پارک دیگر که البته در نوع خودش میمون و مبارک است همان نکات را مجددا یادآوری می کنم. باشد که با آمدن تیم جدید بر مسند شهرداری رشت که متعلق به طیف مدرن گرای مدیریت شهری هستند بازنگری عمیقی در کارکرد پارک ها به وجود بیاید. ۱- طبقه متوسط در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه از جایگاه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بالایی برخوردار است و لذا دولت ها سعی بر آن دارند که وسایل تفریح و آرامش خیال این طبقه را فراهم کنند. طبقه متوسط به لحاظ وضعیت مالی ، توان انتخاب تفریحات لوکس طبقات بالا جامعه را ندارد. از این رو پارک ها و فضاهای سبز، اماکن مورد استقبال شهروندانی هستند که می خواهند چندساعتی را در کنار خانواده هایشان با ارزان ترین قیمت ممکن سپری کنند. اما حتی می توان کارکرد سنتی پارک ها را مدرن تر نیز کرد؛ یعنی پارک ها را به اماکنی تبدیل کرد که فقط جایی برای نشستن و خوردن غذاهای خانگی و بازی های محدود نباشد. برگزاری همایش و جشنواره های هنری، مانند نمایشگاه کتاب، تئاتر خیابانی، نمایشگاه عکس و نقاشی و حتی فستیوال های موسیقی، می تواند طیف فرهنگی طبقه متوسط را با پارک ها آشتی دهد و ساعات شهروندان دیگر را به نحو بهتر، مطلوب تر و توام با امر آموزشی و فرهنگی پر کند. مطمئنا دسترسی آسان و ارزان شهروندان به جشنواره های فرهنگی- هنری می تواند بخش قابل توجهی از اوقات فراغت و برنامه های تفریحی آنها را تامین کند. ۲- مدرنیته قواعد زندگی کردن در کنار همدیگر را تغییر داده است و اهالی کشورهای توسعه یافته برای رفع نیازهای زندگی روزمره شان یاد گرفته اند که چگونه با همدیگر همکاری کنند و در این یادگیری پارک ها نقش قابل توجهی ایفا کرده اند. اصولا پارک ها، محصول دنیای مدرن و نیاز روزافزون انسان ها برای بودن و زیستن در کنار همدیگر است. در ایران هم وضع به همین منوال است. محله ها عوض شده اند و دیگر خبری از کلونی های کوچک همسایه ها نیست. ایرانی ها نیز به مانند اهالی هر کشور دیگری، باید در کنار هم بودن را بیش تر تجربه کنند، خصوصا کودکان امروزی. اگر تا همین چند سال پیش هم نسلان من از صبح تا شام اوقات خود را در کوچه ها با بازی های جمعی همچون هفت سنگ و فوتبال گل کوچک و تیله بازی و ده ها بازی دیگر می گذراندند، نسل امروز بازی هایش بیشتر محدود به بازی های تک نفره کامپیوتری شده است. نسل امروز بیش از هر چیزی به وارد شدن در اجتماع به نحو مناسب و یادگیری قواعد زندگی دسته جمعی و روحیه تعاون نیاز دارد و پارک ها می توانند تا حدود زیادی این نیاز اصلی زندگی مدرن را برطرف سازند. برگزاری مسابقات ورزشی و بازی های محلی دسته جمعی، هم می تواند زندگی اجتماعی را به کودکان یاد دهد و هم حس رقابت به دور از حسادت را در آنها ایجاد کند. همچنین برگزاری جشنواره هایی مانند جشنواره غذا، لباس، صنایع دستی و مسابقات ورزشی و بازی های مختص به بزرگسالان، هم می تواند برنامه جذابی برای اوقات فراغت بزرگسالان باشد و هم آنها را دوباره کنار همدیگر جمع و فاصله عاطفی میان انسان ها را کم کند. همچنین اعتماد در حال از بین رفتن را افزایش دهد. ۳- پارک ها نمود عینی محیط زیست شهرها هستند و بهترین الگو برای آموزش محیط زیستی تک تک اهالی شهر از کودک تا بزرگسال. درختان سر به فلک کشیده و طبیعت سبز محصور شده در دود ماشین ها و کارخانه ها، در کنار برگزاری همایش های آموزشی در پارک ها می توانند بهترین و موثرترین راه فرهنگ سازی حفظ محیط زیست در شهرها باشند. در کشورهای توسعه یافته نظیر انگلستان، پارک ها کاربرد حیات وحش شهری را نیز دارند. می توان برفرض مثال در پارک بزرگ لندن پلیکان ها را دید که در کنار دریاچه مصنوعی از دست شهروندان غذا می خورند یا دسته های طوطی را دید که بر فراز درختان منتظر پاشیدن دانه و غذا توسط انسان ها هستند. ۴- پارک ها بهترین مکان های گردشگری شهری هستند، برای مسافرینی که از شهرهای دیگر می آیند. پارک های زیبایی که هرروز میزبان برگزاری همایش های فرهنگی و جشنواره های تفریحی هستند و در اطرافشان رستوران ها و کافه های آبرومند و شیک دیده می شوند، می توانند یکی از بهترین مکان های جذب گردشگر باشند و صد البته درآمدزا برای شهروندان شهر میزبان و اهالی ساکن کنار پارک ها. ۶ باید از مقامات شهری رشت برای افتتاح پارک لاکانشهر تشکر کرد اما در عین حال هشدار هم داد که اگر این عزیزان کارشان را تمام شده بدانند زخمی دیگر را بر پیکره شهر وارد کرده اند. کار تازه آغاز شده است و باید به فکر مدرن کردن کارکرد پارک ها با کسب تجربه از نمونه های خارجی اش بود وگرنه این پارک هم به مأمن افراد بیکار، معتاد، نابهنجار و به مکانی برای گذراندن روزمرگی ها تبدیل می شود.