در ابتدای خیابان سی متری انزلی در همسایگی بلوار زیبای این شهر، دبیرستانی هست که تن فرسوده اش زیر غبار فراموشی رنگ باخته است. بنایی که صدای هیاهوی هزاران دانش آموز و گام های دبیرانی که در آن موی سپید کرده اند، لابه لای خشت های کهن آن نهفته و هرچند این ساختمان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و رد خاطرات انسانهای بسیاری در دل این دبیرستان باقی مانده اما،ساختمان دبیرستان «شرف» انزلی مدتهاست که بلا استفاده رها شده است.

خاطراتی که رنگ می بازند

فاطمه فرتاش  معلم بازنشسته ای است که سالها پیش در دبیرستان «شرف» درس خوانده است. وی می گوید: من اوایل دهه چهل در این دبیرستان که آن زمان «مهدخت» می نامیدنش درس می خواندم. حالا هر وقت که از کنار ساختمانش عبور می کنم، یاد ایام نوجوانی و جوانی در دلم زنده می شود.

این بانوی اهل انزلی درباره حال و هوای روزهای دانش آموزی اش در این دبیرستان توضیح می دهد: هر روز هنگام پیمودن  مسیر خانه تا دبیرستان در امتداد نرده های سپید حدفاصل بین خیابان سی متری و بلوار پیش می رفتم و عطر بهارنارنج درختانی که در مسیر بودند به خاطراتم گره خورده است.

او از هم شاگردیهایش یاد می کند، از دبیرها، از زنگ های ورزش و بالکنی که رو به دریا قرار داشت.

این یکی از اعضای شورای شهر انزلی که سالها پیش مدیریت این دبیرستان را بر عهده داشته درباره تاسیس دبیرستان «شرف» می گوید:  این دبیرستان در سال ۱۳۱۲ به عنوان دبیرستان پسرانه «فردوسی» آغاز بکار کرد و چهار سال بعد، تبدیل به دبیرستان دخترانه «مهدخت» شد.

مه سیما نصیری با اشاره به دلیل کوچک بودن حیاط این دبیرستان می گوید: زمانی که تازه دراین دبیرستان مشغول به کارشده بودم برخی می گفتند در زمان پهلوی اول ابتدا این بنا رابه عنوان بیمارستان بنا کرده بودند اما بعدها نظرشان تغییر کرده و تبدیل به دبیرستان «فردوسی» شده است.

وی می افزاید: این دبیرستان به دو بخش تقسیم شده است. بخش قدیمی دبیرستان که از ساختمانی مستحکم برخوردار بوده و دارای  کلاس های بزرگ و سقفی بلند و زیر زمینی با یک سالن بزرگ و چند اتاق کوچک است و ساخت بخش دوم که به نسبت جدیدتر است، پیش از انقلاب و به منظور وسعت بخشیدن به این دبیرستان آغاز شده بود.

نصیری ادامه می دهد: در سال ۵۹ یا ۶۰ بود که ساخت بخش جدید به اتمام رسید اما برخلاف ساختمان قدیمی دبیرستان،بنای جدید از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و هنگام ساخت آن، در رعایت اصول ساختمان سازی دقت کافی به عمل نیامده است.

 این بانوی فرهنگی درباره دانش آموختگان این دبیرستان می گوید: از سال ۵۹ تا ۷۷ که در این دبیرستان به عنوان مدیر فعالیت داشتم، شاهد فارغ التحصیلی بسیاری از بانوان موفق شهر انزلی از این دبیرستان بودم.

نصیری می افزاید: در سالهای دورتر در این دبیرستان تنها رشته های طبیعی و ریاضی تدریس می شد که با شروع نظام جدید آموزشی، ازسال ۷۴ کلاسهای پیش دانشگاهی دختران هم در این دبیرستان دایر شد. در آن سال  رتبه یک کنکور رشته علوم انسانی یعنی خانم «ماریا رسولی» از این دبیرستان راهی دانشگاه شد.

بلا تکلیفی ساختمانی ارزشمند

طبق گفته رییس آموزش و پرورش شهرستان بندر انزلی، ۱۹ مدرسه بلا استفاده در این شهرستان وجود دارد که دبیرستان «شرف» نیز یکی از آنها است.

نصیری در این باره  می گوید:پس از سالها که پویایی در این دبیرستان جریان داشته، حالا این بنا بلاتکلیف به حال خود رها شده و با وجود اینکه در مرکز شهر و دربرابر دید گردشگران قرار گرفته است و انسانهای زیادی از این دبیرستان خاطره دارند، متاسفانه از وضع ظاهری بسیار غم انگیزی برخوردار است .

وی ادامه می دهد:حتی رنگ آمیزی نمای آن نیز مربوط به سالها پیش است و با توجه به شرایط آب و هوایی انزلی، نمای نامناسبی برای این ساختمان ارزشمند ایجاد شده است.

نصیری می افزاید: از بخش جدید این دبیرستان  به عنوان مرکز آموزشی و رفاهی فرهنگیان بندرانزلی استفاده می شود اما ساختمان قدیمی بلا استفاده ماند که ایکاش بخشی از مبلغی که برای مرکز آموزشی و رفاهی فرهنگیان هزینه می شود، به نوسازی ساختمان قدیمی این مدرسه اختصاص می یافت.

کاربری جدید

اگر چه ساختمان قدیمی مدرسه«شرف» به دلیل برخوردار نبودن از استانداردهای محیط های آموزشی دیگر نمی تواندبه عنوان جایی برای علم آموزی مورد استفاده قرار گیرد اما بی شک تغییر کاربری این مکان به موزه یا جایی شبیه آن می تواند جان دوباره ای به تن خسته این مدرسه بدمد.

نصیری درباره تغییر کاربری این دبیرستان به موزه افتخار آفرینان توضیح می دهد: در یکی از جلسه های شورای اسلامی شهر انزلی که با حضور مدیر کل میراث فرهنگی استان برگزار شد، پیشنهادی مبنی بر استفاده از این مکان به عنوان موزه افتخارآفرینان شهر دادم که هنوز تصمیم جدی درباره این پیشنهاد گرفته نشده است.

این عضو شورای شهر انزلی در ادامه می گوید: هرچند متاسفانه بناهای ارزشمند قدیمی در این شهر به سبب فرسودگی به حال خود رها می شوند اما این مدرسه قدیمی می تواند مورد استفاده قرار گیرد و حتی منبع درآمدی برای آموزش و پرورش شهر باشد. در این ساختمان می تواندبه روی مردم و گردشگران باز باشد و بسیاری از اهالی انزلی و حتی کسانی که دیگر ساکن این شهر نیستند، وقتی گذرشان به  این مکان می افتد، به مرور خاطراتشان بپردازند.

نصیری ادامه می دهد: این ساختمان می تواند تبدیل به یک مکان فرهنگی مناسب برای گردهمایی ها، گپ و گفت و تبادل اندیشه میان فرهنگیان به ویژه معلمان بازنشسته باشد و یا یک کتابخانه کوچک و فضایی آرام برای آنها که سالها در خدمت آموزش و پرورش شهر بوده اند.

رییس شورای اسلامی شهر انزلی نیز درباره تغییر کاربری این مدرسه توضیح می دهد: از آنجایی که  این ساختمان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، آموزش و پرورش اجازه تخریب ونوسازی آن را ندارد و تنها مرمت و زیباسازی این مدرسه زیر نظر اداره میراث فرهنگی امکان پذیر است.

محمد رضا بدیعی فر می افزاید: از سوی شورای شهر پیشنهاد شده تا شهرداری  روی این بنا بعنوان یک مکان فرهنگی برای استفاده مردم، سرمایه گذاری کند و آموزش و پرورش و شهرداری نیز از عواید آن بهره مند شود.

وی می گوید: به دنبال ارائه  چنین پیشنهادی قرار شد تا رییس آموزش و پرورش انزلی این درخواست را به اداره کل آموزش و پرورش جهت تصمیم گیری منعکس  کند.

هرچند معلوم نیست که تن خسته مدرسه «شرف» توان آن را دارد که تا زمان تصمیم گیری مدیران برای مرمت و بازسازی اش روی پا بماند یا نه؟ اما بی شک این ساختمان که بخشی از هویت فرهنگی شهرستان انزلی است، نیازمند عزم جدی و سریع مسئولان برای احیا است.