نگاه ایران/ مریم صابری: همایش آموزشی شناخت کودک آزاری و راهکارهای پیشگیری از آن عصر روز یکشنبه در سالن آتش نشانی رشت برگزار شد. این همایش به همت سازمان مردم نهاد «برای فردای کودکانمان» با تایید رسمی بهزیستی استان و در شرف ثبت عضو شبکه یاری کودکان برگزار و با سخنرانی سه کارشناس به بررسی این پدیده ناخوشایند پرداخت. سخنرانان این همایش سارا نصراللهیان دانش آموخته دکتری روان شناسی از دانشگاه پنسیلوانیا، علی هاشمی فعال مدنی حوزه کودک و محمد لطفی حقوقدان و نماینده شبکه یاری در وزارت بود که برای «حامیان روبان آبی» در رشت به صحبت پرداختند. اعضای «برای فردای کودکانمان» با روبان های آبی که نمادی از کبودی های برجای مانده از کودک آزاری است مهمانانشان را به شنیدن سخنان سخنرانان دعوت می کردند. رضا رسولی و فاطمه شیرزاد از اعضای شورای شهر نیز از مهمانان این همایش بودند. سارا نصراللهیان دانش آموخته دکتری روان شناسی از دانشگاه پنسیلوانیا اولین سخنران این همایش بود که سعی کرد از منظر روان شناسی به بررسی کودک آزاری بپردازد. وی با اشاره به اینکه خشونت علیه کودکان ابعاد مختلف دارد گفت: خیلی از رفتارهای عادی ما به این موضوع دامن می زند. نصراللهیان با اشاره به ویژگی های کودک آن را دارای ویژگی هایی مانند آماده آموزش بودن دانست و گفت: کودک از لحظه به دنیا آمدن در شرایطی قرار می گیرد که تحت تاثیر عوامل ذهنی و مادی است و همچنین شخصیت کودک در جامعه و فرهنگ شکل می گیرد. نصراللهیان با بیان اینکه از دیدگاه روان شناسی بالینی عوامل مختلفی بر کودک تاثیر می گذارند گفت: خصوصیات کودک، شرایط محیط و خانواده، خصوصیات والدین از این دسته از عوامل هستند. وی در توضیح تاثیر خصوصیات کودک مشکلات پزشکی، اختلال یا تاثیر زبانی، کمبود مهارت های اجتماعی و دلبستگی نا امن را در این بین موثر عنوان کرد. این کار شناس حوزه کودک همچنین دربیان دلایل تاثیر گذار بر ویژگی های فردی کودک به فقر مالی، فقدان دستیابی به خدمات آموزشی و بهداشتی، رشد اجتماعی پایین، سطح پایین توانایی هوشی و شناختی اشاره کرد. خصوصیات محیط و خانواده دیگر عامل تاثیر گذار بر کودکان است که نصراللهیان به آن اشاره کرد. وی گفت: فرزند زیاد، اختلافات زناشویی، فقر طولانی، منابع و امکانات ناکافی برای مراقبت از کودکان عواملی هستند که وجودشان در خانواده می تواند تاثیرات منفی برجای بگذارد. وی در ادامه بحث به تبیین ویژگی های زیست اجتماعی کودکان کارنیز پرداخت. نصراللهیان با بیان اینکه در هیچ امری نمی توان حکمی را به کل تعمیم داد گفت: در اکثر بررسی ویژگی های کودکان کار عواملی مانند فقر اقتصادی خانواده، آلودگی و آسیب زا بودن محلات حاشیه شهر، عدم انطباق با شیوه های زندگی شهری دیده شده است. افسردگی، در دسترس نبودن، تربیت خشن یا اهمال کاری، نبودن یک الگوی خوب وعدم نظارت نیز از سوی نصراللهیان خصوصیات والدین کودکان کار عنوان شد. این کار شناس حوزه کودک ادامه داد: تجربیات و مشاهدات خود ما نشان داده است که این والدین تحت فشار اقتصادی و اجتماعی هستند. وی افزود: آن ها مهارت های فردی و اجتماعی پایینی دارند و همچنین سبک تربیتیشان استبدادی و بعد از آن همراه با اهمال کاری است. نصراللهیان در گام بعدی به بیان ابعاد کودک آزاری پرداخت و خشونت را به چهار بخش عاطفی، جسمی، جنسی و غفلت دسته بندی کرد. وی در مصادیق خشونت های جسمی به صدمه زدن آگاهانه و عمدی، خشونت عاطفی به منزوی کردن و نادیده گرفتن خواسته ها، خشونت جنسی به نوازش اندام جنسی کودکان و خشونت غفلت عدم مراقبت از سلامتی کودک و غافل شدن از تحصیل بیان کرد. نصراللهیان همچنین با اشاره به برخی از آمارهای جهانی گفت: ۹۰ درصد آزارهای جنسی توسط مردان انجام می شود. وی در ادامه صحبت های خود پدیده کودک آزاری را در خانواده هایی با درآمد کم، دارای اعتیاد، فحشا، بزهکار، طرد شده که دارای پایگاه اقتصادی و اجتماعی ضعیف هستند قابل مشاهده دانست. نصراللهیان گفت: اثرات کودک آزاری خودش را به صورت پرخاشگری، مصرف مواد و الکل، خودکشی و فرار از منزل و مدرسه نشان می دهد. وی در نهایت عوامل تاثیر گذار در این موضوع را به سه دسته پایگاه اقتصادی و اجتماعی، نارسایی قوانین حمایتی، احساس مالکیت والدین نسبت به کودکان تقسیم کرد. نصراللهیان همچنین با انتقاد از اینکه همیشه کودکان خیابانی عضو یک باندی که برای دیگران کار می کنند نشان داده می شوند گفت: در بررسی های به عمل آمده چنین چیزی صحت ندارد و این موضوع باید در اطلاع رسانی ها اصلاح شود. مشکلات اقتصادی سبب اختلال در شبکه اجتماعی سخنران دوم این همایش علی هاشمی فعال مدنی حوزه کودک بود که بیشتر با مثال و مصداق های عینی سعی در تبین موضوع مورد بحث برای حاضرین را داشت. وی با بیان اینکه مسائل و مشکلات اقتصادی سبب فشار بر دوش پدر خانواده می شود گفت: این فشار ها باعث می شود کلمات بار معنایی خودش را به خشونت تبدیل کنند. هاشمی افزود: در واقع اقتصاد بر روان آن ها سلطه پیدا می کند. هاشمی که همه او را به نام عمو علی می شناختند گفت: وقتی درآمد ها و هزینه ها با یکدیگر هماهنگی نداشته باشد سبب اختلال در شبکه اجتماعی می شود. وی افزود: در نهایت نقاط اختلاف عمیق تر شده و منجر به فروپاشی خانواده می شود. فعال مدنی حوزه کودک با تبین فشارهایی که بر خانواده و به خصوص پدر خانواده وارد می شود گفت: باید بدانیم که مشکلات فقط فردی نیست بلکه مشکلات ساختاری مطرح است و در اینجا موضوع از کنترل روان شناسی خارج می شود. هاشمی اقتصاد را دارای نقش کلیدی دانست و تاکید کرد: بیکاری خود سبب خشونت می شود. زمانی که بیان و ساختار خشونت آمیزی دارید علم روان شناسی به تنهایی کمکی نخواهد کرد. این فعال مدنی حوزه کودک همچنین با خواندن بخشی از جملات کودکان کار برای حاضرین در همایش گفت: ادبیات کودکان کار پر از حسرت است. وی گفت: باید بدانیم که هر چیزی در ابتدا برای کودک به عنوان یک خواسته مطرح است و سپس تبدیل به آرزو می شود و اگر دست پیدا کردن به آن امکان نداشته باشد تبدیل به رویا می شود و این رویا در طولانی مدت تبدیل به عقده خواهد شد. قانون نیازمند اصلاحات محمد لطفی حقوقدان و نماینده شبکه یاری در وزارت کار آخرین سخنران این همایش بود. وی بابیان اینکه قانون بنا بر مصلحت حق تادیب برای والدین قائل شده است اما متاسفانه مصلحت هیچ متری ندارد. وی همچنین با اشاره به اینکه تعریفی که از کودک ارائه می شود با چیزی که قانون آن را کودک می خواند متفاوت است گفت: قانون کار از ۱۵ سال، سن ازدواج از ۱۳ سال و شرکت در انتخابات ۱۸ سال عنوان شده است. لطفی همچنین با آماری جهانی در ارتباط با وضعیت کودکان گفت: ۶۴۰ میلیون کودک درجهان از مسکن مناسب برخوردار نیستند و۲۷۰ میلین نفر از خدمات بهداشتی محروم هستند. نماینده شبکه یاری در وزارت کار افزود: یک میلیون و چهارصد هزار نفر نیز به خاطر عدم دسترسی به آب جان خود را از دست می دهند. لطفی در تکمیل آمار تکان دهنده خود گفت: براساس همین آمار که از سوی یونیسف ارائه شده است هر ثانیه یک کودک جان خود را به دلیل فقر فشار ناشی از کار ازدست می دهد. وی همچنین با انتقاد از نظام دادرسی مشترک کودکان با افراد بزرگسال در کشور گفت: باید در ساختار قضایی دادرسی ویژه ای برای کودکان در نظر گرفته شود. نماینده شبکه یاری در وزارت کار همچنین گفت: برای حمایت از کودکان گاهی به جای توجه به خود کودک باید با تقویت قانون تامین اجتماعی و بیمه به حمایت از والدین کودکان پرداخت. در پایان این مراسم جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد. سازمان آتش نشانی و پایگاه خبری نگاه ایران از حامیان برگزاری این همایش بودند.