نگاه ایران: ترامپ باز هم به عربستان رو دست زد و پرده از تبانی ای برداشت که از بیان آن هم ابا ندارد. قرار نبود هم دستی این دو کشور برای افزایش تولید نفت برای جایگزین کردن نفت ایران در بازارهای جهانی، لو برود اما ترامپ، همان دیوانه ای است که منافع هم دستانش را هم نادیده می گیرد. شرق نوشت : حالا عربستان، بین تصمیم اوپک و جلب رضایت آمریکا وامانده است. اگر چنین کند، تولید نفتش دیگر صیانتی نیست که هیچ، توافقی را که حدود پنج سال به طول انجامیده و اوپک را دوباره زنده نگه داشته بود، زیر پا گذاشته است. پیش از آخرین جلسه اوپک هم چنین شد. ترامپ در توییتی اثرگذاری بر اوپک برای افزایش سقف تولید با لیدری عربستان را خواستار شده بود که با واکنش این کشور روبه رو شد. حالا عربستان در بیانیه ای اعلام کرده گفت وگوی تلفنی ترامپ و ملک سلمان درباره مسائل مختلفی بود که این موضوع هم در آن می گنجید اما عربستان وعده ای برای همکاری نداده است. بااین حال کارشناسان بر این باورند که عربستان هرچند برای کوتاه مدت، برای دلجویی از آمریکا و جلب رضایت او، افزایش تولید را در حد توانش پیگیری خواهد کرد. در این گیر و دار مسئولان ایران هم به فکر فروش نفت افتاده اند؛ آن هم از سوی بخش به اصطلاح خصوصی. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در مراسم بزرگداشت روز صنعت گفت: «نفت خام ایران در بورس داخلی عرضه خواهد شد و بخش خصوصی می تواند به طور شفاف نفت بخرد و صادر کند». به گزارش ایرنا، جهانگیری گفته: «نخستین هدف آمریکا، ممانعت از فروش نفت ایران است که به این شیوه، بخش خصوصی می تواند نفت را از بورس به طور شفاف خریداری و صادر کند». خبری که هرچند به ظاهر همکاری دولت و بخش خصوصی را نمایانگر می شود اما ورود رسمی بخش های به اصطلاح خصوصی به عرصه خرید و فروش نفت را اعلام می کند که در شرایط کنونی کشور مشخص نیست چه آینده ای را برای کشور رقم خواهد زد.   آمریکا را علیه ایران تهییج نکنید در این میان، ایران در تلاش است نسبت به این توطئه به اوپک هشدار دهد. بر همین اساس دیروز، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران در نامه ای خطاب به سهیل محمد المزروعی، وزیر انرژی امارات و رئیس دوره ای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) از آفت های این همکاری گفته است. زنگنه در این نامه تأکید کرد: «هرگونه افزایش در تولید توسط هر عضوی از اوپک فراتر از تعهدات مندرج در بیانیه کنفرانس های 171 و 174 ناقض این توافق است». به گزارش شانا، زنگنه در این نامه خواستار پایبندی کشورهای عضو نسبت به تعهدات خود و تصمیمات متخذه توسط اوپک در کنفرانس های 171 و 174 و خودداری از انجام هرگونه اقدام یک جانبه شد؛ چراکه موجب واردآمدن آسیب به وحدت و استقلال سازمان اوپک می شود. در ادامه این نامه آمده است: «ایران در جلسه کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق اوپک - غیراوپک اعلام کرد هرگونه افزایش یک جانبه تولید توسط کشورهای عضو بیش از میزان تعهدات آنها مندرج در صورت جلسه تصمیمات اوپک، آمریکا را تهییج می کند تا علیه ایران اقدام کند». وزیر نفت ضمن اظهار تأسف از رفتارهای یک جانبه برخی کشورهای عضو که باعث تضعیف بنیان و اساس سازمان اوپک می شود، تصریح کرد: «تصمیمات اوپک به گونه ای نیست که بر پایه آن بتوان اقدام برخی از کشورهای عضو اوپک را در دنباله روی از خواست آمریکا برای افزایش تولید که با انگیزه های سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران اتخاذ شده و به صورت عمومی نیز اعلان شده، توجیه کند. از آنجایی که ما همگی درخصوص سیاست زدایی از تلاش های اوپک اتفاق نظر داریم، نبایستی به دیگران اجازه بدهیم که با اقدامات سیاسی، وحدت و استقلال اوپک را خدشه دار کند». زنگنه در پایان این نامه آورده است: «درحالی که ما ممکن است مواضعی مشابه نظرات اعلام شده توسط هر یک از شرکای غیراوپک خود مثلا روسیه داشته باشیم، اما من از حضرتعالی می خواهم که به عنوان رئیس دوره ای اوپک در این برهه تاریخی از اصول بلندمدت، وحدت و منافع اوپک صیانت کنید». دستور خروج عربستان از اوپک از سوی ترامپ حسین کاظم پوراردبیلی، نماینده ایران در هیئت عامل اوپک، در واکنش به توییت جدید ترامپ و پذیرش آن از سوی سعودی ها گفت: صرف نظر از اینکه چنین ظرفیتی در عربستان نیست، این درخواست به معنای دستور خروج این کشور از اوپک است. عربستان گوش به خط آمریکاست محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک، در گفت وگو با «شرق» با بیان اینکه تخلف در اوپک پیش تر هم وجود داشته، می گوید: سابقه این تخلفات نافی پیگیری ایران برای شکایت و گله به اوپک نیست. خطیبی در ادامه می افزاید: به دلیل وابستگی برخی کشورها مثل عربستان به آمریکا، احتمال اینکه در انتخاب آنها بین اوپک و این کشور، جلب رضایت آمریکا در اولویت قرار بگیرد، بسیار زیاد است؛ بنابراین چندان نمی توان امید بست که ایران بتواند از طریق فشار اوپک، عربستان را به ماندن در توافق راضی کند. به همین دلیل، ایران باید برای سناریوهای مختلف از جمله خروج عربستان و برخی دیگر از اعضا از توافق، خود را آماده کرده و برنامه ریزی کند. به گفته او به احتمال قوی عربستان هرچند این افزایش غیرصیانتی است، برای جلب رضایت آمریکا برای مدت کوتاهی هم که شده، افزایش تولید را در دستور کار قرار خواهد داد. نماینده سابق ایران در اوپک تأکید می کند: این اقدام عربستان به سازمان اوپک ضربه خواهد زد و بار دیگر اعتبار این سازمان را زیر سؤال خواهد برد.   روسیه کاسب است او با بیان اینکه روسیه هم در این میان منافع خود را در نظر گرفته است، می گوید: روسیه نشان داده کاسب است و منافع خود را در وهله اول در نظر می گیرد. ارتباط این کشور با ایران، آمریکا، اسرائیل و عربستان به قدر کفایت خود است و با هرکدام به نحوی بازی می کند. این کشور سعی دارد از اختلافی که بین ایران و این کشورها وجود دارد، به نفع خود استفاده کند و هم با ایران ارتباط خوبی داشته باشد و هم در موقعیت کنونی، تجارتی برای خود به هم بزند و درصدد است حدود 200 هزار بشکه ای را که در توافق با اوپک کاهش داده بود، دوباره تولید کند. این کارشناس با بیان اینکه ایران نیز باید انتظارات خود را با شرایط روز تنظیم کند، می گوید: ایران باید انتظارات خود را به سطحی منطقی تقلیل دهد و فکر نکنیم روسیه برای ما با آمریکا و عربستان می جنگد. چنین انتظاراتی به جا نیست. باید بدانیم هر کشوری بر اساس منافع خود با ایران تعامل می کند. 4 سناریو پیش روی ایران خطیبی در ادامه با بیان اینکه چهار سناریو پیش روی ایران است، تصریح می کند: در حالت خوش بینانه، ایران می تواند از ظرفیت روابط تجاری ای که دارد، استفاده کرده و سعی می کند با صادرات نفت حدود دو میلیون بشکه به فعالیت خود ادامه دهد. در سناریوی دوم، به صورت بدبینانه می گوید فشارهای آمریکا جواب دهد و بسیاری از شرکای ایران، نفت ایران را نخرند یا کمتر بخرند که در این صورت در بدترین حالت، صادرات نفت ایران به 500هزار بشکه در روز کاهش پیدا می کند. علاوه بر آن، ایران باید برای سناریوهای صادرات یک و یک ونیم میلیون بشکه نفت هم برنامه داشته باشد. عربستان قطعا با آمریکا همراهی خواهد کرد نرسی قربان، کارشناس ارشد انرژی، نیز با تأکید بر اینکه بدعهدی در اوپک سابقه دار است، به «شرق» می گوید: در نشست اوپک مشخص نشده بود هریک از اعضا دقیقا چه میزان سهمیه دارند و درباره افزایش تولید بین 600 هزار تا یک میلیون بشکه در روز توافق شده بود. او با بیان اینکه واکنش عربستان نشان داد این کشور قصد دارد پایبندی خود را به تصمیم اوپک در ظاهر حفظ کند، می افزاید: اینکه عربستان اعلام کرده وعده و قولی به ترامپ نداده است، نشان می دهد نمی خواهد به صورت علنی افزایش تولید را پیگیری کند، اما در عمل به نظر می رسد سعی می کند جایگزینی برای نفت ایران پیدا کند و این اقدام را چه از سوی اوپک و چه از سوی غیراوپک دنبال خواهد کرد. به گفته او، سابقه این اتفاق نیز در گذشته وجود داشته و عربستان در پی راضی کردن مشتریان نفتی ایران، با اعمال تخفیف هایی به آنها برای نخریدن نفت از ایران برآمده بود. حالا اینکه این بار هم این کار را در دستور کار قرار می دهد یا تولید خود را افزایش می دهد، مشخص نیست. قربان با بیان اینکه این اقدام عربستان نه تنها برای همراهی با آمریکا بلکه به واسطه دشمنی با ایران حتما پیگیری خواهد شد، ادامه می دهد: ممکن است عربستان، دشمنی با ایران را به صورت غیرعلنی مانند گذشته با راضی کردن مشتریان نفتی ایران برای نخریدن نفت دنبال کند. به گفته او، بسیاری از کارشناسان معتقدند توان تولید عربستان به مدت طولانی در قامت 12میلیون بشکه در روز نیست، اما این احتمال وجود دارد که برای مدت کوتاهی عربستان اقدام به افزایش تولید کند.