نگاه ایران: مهرداد خدیر در عصرایران نوشت: هرگز گمان نمی کردم در حیات اردشیر زاهدی یادداشتی در ستایش یک موضع گیری او بنویسم. نهایت این بود که وقتی درمی گذشت به مهم ترین وجوه اشتهار و ارتقای او در عصر پهلوی بپردازیم که یکی به خاطر آن بود که فرزند سپهبد فضل الله زاهدی نخست وزیر حاصل از کودتای 28 مرداد 1332 است و دیگری داماد محمد رضا شاه (همسر شهناز پهلوی). او که اکنون 90 سال دارد، سفیر و وزیر امور خارجه هم البته بوده و به این اعتبار در تمام 40 سال پس از سفارت ایران در ایالات متحده مقارن با پایان عصر پهلوی دوم هم از او با نام «دیپلمات» یاد شده اما نام پدرش آن قدر تاریک است و با خاطرات ناگوار، همراه که هر گاه نام اردشیر زاهدی را شنیده ایم، فضل الله زاهدی فرا یاد آمده و سپهبد زاهدی هم طبعا با کودتای 28 مرداد و نخست وزیری پس از دکتر مصدق و آرزوهای خاک شده... چندان که وقتی سند پژوه مشهور پاره ای صفات اخلاقی مثبت او را بازمی گفت که از نزدیک و در همان محل اقامت در ژنو دریافته بود، شگفت زده پرسیدم: آنچه گفتید درباره اردشیر زاهدی بود؟! ماجرا اما از این قرار است که اردشیر زاهدی در یادداشتی که در اختیار روزنامه نیویورک تایمز قرار داده و روزنامه هم قید کرده «آگهی» است یعنی «پول گرفته ایم و موضع ما نیست» از سیاست های خاورمیانه ای ایالات متحده به وضوح انتقاد کرده و اتفاقا حضور ایران در سوریه و یمن را قابل دفاع و توجیه دانسته و مداخلات آمریکا را ناموجه خوانده است. اردشیر زاهدی می نویسد: « مردم نجیب و شریف ایران – فارغ از این که چه نظری شاید دربارۀ حکومت کنونی شان داشته باشند- در معرض تهدیدات خارجی همیشه در کنار هم باقی می مانند و از وطن خود دفاع می کنند... تاریخ به متجاوزان خارجی درس داده خیال خام خُرد کردن ایران را رها کنند. گربه ها در آرزوی گرفتن موش می مانند. هیچ کس نمی تواند ایران را در هم بشکند و خُرد کند و هیچ قلدری هرگز در قبال ملت ایران موفق نبوده است.» متن کامل این یادداشت را اول بار «عصر ایران» منتشر کرد و رسانه های دیگر نیز با منبع و بی منبع نقل کرده اند و در دست رس است و قصد تکرار آن را ندارم. اما چگونه است که اردشیر زاهدی آخرین سفیر شاه در آمریکا و داماد او که همواره یادآور پدرش بوده چنین موضعی می گیرد که اگر کسی نداند می پندارد یک دیپلمات جمهوری اسلامی و چهره ای مانند حسین موسویان در خارج از کشور این مقاله را نوشته و سفارش داده است؟ اهمیت این یادداشت چنان است که می توان در آن درنگ کرد و نکاتی را درباره آن یادآور شد: 1. به لحاظ شخصی می توان گفت اردشیر زاهدی با این یادداشت چهره متفاوتی خود از ترسیم کرده که فردا از این دِیر کهن درگذرد از او به یادگار می ماند. تا پیش از این چنان که گفته شد او در کنار پدر ارزیابی می شد هر چند که همواره دفاع کرده و مانند پسر آیت الله کاشانی از به کارگیری واژه «کودتا» هم ابا دارد اما زاهدی 90 ساله شاید می خواهد بگوید من همان فضل الله زاهدی نیستم. 2. مخالفان و منتفدان جمهوری اسلامی و تبعیدی ها یا کوچندگان خود خواسته که با اصل انقلاب 57 و نظام مستقر پس از آن مشکل دارند به دو دسته تقسیم پذیرند: گروه اول چنان بُغض و کین یا خشم و غضبی دارند که اصل را بر تغییر حکومت قرار داده اند و این که به چه قیمت و ولو با دخالت نظامی خارجی و به بهای تهدید تمامیت ارضی ایران باشد اهمیت و حساسیت ندارد. دسته دوم اما پای ایران و سرزمین که به میان بیاید همراهی و هم سویی نمی کنند و هشدار می دهند و از جنگ و تجزیه هرگز استقبال نمی کنند. اردشیر زاهدی می خواهد بگوید به این دسته تعلق دارد و موضوع اصلی برای او ایران است نه حکومت ایران. این رفتار البته از دیگران هم سرزده است. چندی پیش یکی از تلویزیون های ماهواره ای فارسی زبان مصاحبه ای با پرویز خسروانی مالک و صاحب اولیه باشگاه تاج را بازپخش می کرد. در این گفت و گو از او پرسیده شد چگونه است که شما هنوز به «استقلال» علاقه دارید در حالی که باشگاه را از شما گرفته و نام آن هم دیگر تاج نیست؟ خسروانی پاسخ داد: چه تاج چه استقلال، فرزند من است و به خاطر همین با آقای اولیایی مدیر عامل وقت باشگاه تماس گرفتم و گفتم باشگاه در ترکیه ملک دارد و می توانند بروند بگیرند یا بفروشند یا از آن استفاده کنند. پای ایران و علایق ملی که در میان باشد از تعلقات شخصی باید گذشت و از توضیح و پاسخ تیمسار خسروانی هم این گونه بر می آمد که او نیز می خواست از زیر ننگ مشارکت در کودتای 28 مرداد با گردآوری شماری از افسران خلاص شود و از این نظر مانند زاهدی بود. 3. جای شگفتی است که وزیر خارجه و داماد شاه، ترامپ را به خاطر خروج از برجام شماتت کند اما شماری از دلواپسان داخلی بر صورت روحانی پنجه بکشند و او را و برجام را متهم کنند! پیرمرد 90 ساله که هیچ نسبت و تعلقی به جمهوری اسلامی ندارد پا را از دایره انصاف بیرون نگذارد و برخی با خروار خروار ادعا نه تنها پا برروی انصاف گذارند که گاه احساس می شود از دایره شرافت هم خارج شده اند. 4. ممکن است گفته شود یادداشت و موضع اردشیر زاهدی بیش از آن که از ایران دوستی او ناشی شود از نزدیک بودن افکار و مواضع او به هنری کیسینجر حکایت می کند و همواره به این موضع و موضوع شهره بوده است و چون کیسینجر تأیید نمی کند و راهکار گفت و گو را بهتر می داند او نیز چنین می کند. این گزاره نادرست نیست اما منافاتی با اصل اقدام او ندارد. 5. شاید گفته شود اردشیر زاهدی به هر دلیل در قبال بروز جنگ هشدار داده و منتقدان داخلی برجام هم چون اهل مبارزه اند این سازش نامه را برنتافتند و برنمی تابند و یادداشت او را اگر هم صادقانه بدانند درمقابل تهدید خارجی است و بدیهی است که هر ایرانی مدعی وطن دوستی باید چنین موضعی بگیرد. او اما به آمریکا و ترامپ می تازد نه به برجام. حال آن که مدعیان داخلی عکس این رفتار می کنند و مضحک تر از همه آن مسبب اوضاع کنونی که طلب کار شده و می گوید چرا برجام را به آرای عمومی نگذاشتید؟! اردشیر زاهدی می نویسد: «حتی اگر یکی از امضا کنندگان برجام از آن کنار رود، برجام هنوز یک سند معتبر و لازم الاجراست و من برای پیروزی عقلانیت و غلبه بلوغ دیپلماتیک دعا می کنم». از این رو گزاف نیست اگر آرزو کنیم برخی از دلواپسان داخلی که صبح شان را با ناسزا به برجام به شب می رسانند به اندازه فرزند فضل الله زاهدی انصاف داشتند. هر چند که گاه چنان حرف های پرت و نامربوط مطرح می شود که به جای لفظ «انصاف» از «شرافت» هم می توان استفاده کرد.