نگاه ایران / مریم صابری:شهر رشت به غذاهای خوش آب و رنگ و بارانش شناخته شده است اما در سال های اخیر یک نکته منفی نیز در کنار این ویژگی ها به چشم می خورد ؛ زباله. شاید کمتر کسی عکسی از جایگاه دفن زباله سراوان و آن فاجعه محیط زیستی در دل طبیعت ندیده باشد.

26 مرکز دفن زباله در گیلان وجود دارد که همه در دل جنگل، کنار رودخانه، ساحل و تالاب قرار دارند که بزرگ ترین و معروف ترینشان هم لندفیل سراوان است. این مرکز از سال ۶۲ زباله چند شهر ازجمله رشت را در دل خود جا می دهد. این حجم از فشار بر جنگل سراوان رشت حالا نه تنها طبیعت که مردم منطقه را نیز عاصی کرده است. بوی بد٬ هجوم مگس ها٬ تأثیر منفی شیرابه زباله بر منابع آب زیرزمینی آسیب پذیری سراوانی ها را در مقابل انواع بیماری ها بیشتر کرده است.

استان گیلان با تولید روزانه 2۰۰۰ تنی زباله شهروندان خود با میانگین حدوداً ۸۵۰ گرم شهری و ۶۵۰ گرم روستایی روبرو است. طبیعتاً حضور گردشگران نیز بر این آمار اضافه می کند و روستاهای ما نیز با حجم زیادی از زباله روبرو هستند. این حجم بالای زباله سبب شده تا در سال های اخیر برخی به حضور گردشگران انبوه با حجم تولید زباله بالا و آورده اقتصادی کم اعتراض کنند.

مهرماه سال 96 وضعیت این لندفیل با رانش زباله بحرانی تر شد. زباله به سمتی رانش کرده بود که مجوز قطع درخت زمینش با سختی فراوان و رایزنی استاندار از منابع طبیعی برای احداث تصفیه خانه  گرفته شده بود.

راه حل هایی که اعمال نمی شود

البته که راه حل هایی هم برای بهبود اوضاع وجود دارد. احداث زباله سوز و توسعه کارخانه کود آلی و اجرای تفکیک زباله از مبدأ سه حلقه از یک زنجیره هستند تا نگذارند که دیگر زباله به سراوان برود یا به حداقل ترین حجم خود برسد.

اجرای طرح تفکیک زباله از مبدأ در رشت و سایر شهرها حال روز خوبی ندارد. کارخانه کود آلی هم در حال حاضر با ظرفیت 200 تنی در حال کار است و هنوز زباله سوزی احداث نشده است. زباله سوزی که قرار است تا با کارکرد خود از انتقال 800 تن زباله به سراوان جلوگیری کند.

با توجه به تلاش گروه های محیط زیستی و اطلاع رسانی رسانه های گیلانی در چند سال اخیر تهدید زباله و حل بحران سراوان به عنوان یکی از بحث های مهم استان گیلان شناخته شده است .مدیران دولتی، قضایی و شهرداری و شورای شهر از لزوم توجه به این بخش صحبت می کنند.

در دو ماه اخیر احمدی فرماندار رشت و نماینده ویژه استاندار در حل موضوع سراوان  با ترتیب دادن نشست های منظم با حضور دستگاه های اجرایی مؤثر در بهبود وضعیت سراوان سعی دارد تا کار را با نتایج ملموس پیش ببرد. در آخرین جلسه برگزارشده (یکشنبه 30 اردیبهشت) در فرمانداری رشت از برخی دستگاه ها ازجمله دانشگاه علوم پزشکی که حتی یک بار هم در جلسه پسماند شهرستان رشت شرکت نمی کنند و به مکاتبه جواب نمی دهند انتقاد کرد.

همه چیز برای شروع منوط به  تأمین منابع مالی است

بعد از چند سال بحث و مذاکره سازمان محیط زیست، سازمان مدیریت پسماند استان، شهرداری رشت و شرکتTTS بالاخره زمین موردنظر در لاکان رشت تائید قرار گرفت. اما حالا همه منتظر هستند تا آیتم مهم بعدی یعنی پول پروژه نیز فراهم شود.

 چیزی که امیرحسین علوی رئیس شورای شهر هم تائید می کند و می گوید همه چیز برای شروع منوط به  تأمین منابع مالی این پروژه است.

او با بیان اینکه اعتبار این پروژه از سوی وزارت کشور و سازمان شهرداری تأمین می شود گفت: بخشی از این هزینه تأمین شده و بخشی دیگر هنوز پرداخت نشده است و از سوی دیگر هم با همراهی جناب نوبخت ده میلیارد به این پروژه اختصاص پیدا کند.

علوی همچنین در مورد مناقصه ساخت ابنیه نیز گفت: اسناد مناقصه منتشرشده و پیمانکاران در حال پیشنهاد قیمت هستند و با بهترین پیشنهاد این بخش کار نیز شروع می شود.

علوی معتقد است که شروع این پروژه اولویت شورای شهر و شهردار است اما دولت و نمایندگان مجلس نیز باید در این بخش برای تأمین مالی به کمک بیایند.

احداث نیروگاه زباله سوز دغدغه و تلاش جهادی می خواهد

سید پویا شهشهانی مدیرعامل سازمان پسماند استان گیلان هم به نگاه ایران می گوید: 15 اسفند مجوز سازمان حفاظت محیط زیست برای احداث زباله سوز توسط شرکت TTS  صادر شد.

او می گوید: باوجود قوانین سخت سازمان اما تمام شروط محیط زیست پذیرفته شد و در ادامه کار باید دقت شود این زباله سوز با معیار و اصول استاندارد ساخته شود.

به گفته شهشهانی برای ساخت این زباله سوز  5.6 میلیون دلار باید توسط سازمان شهرداری های کشور به عنوان پیش پرداخت به شرکت TTS پرداخت شود که در حال حاضر مبلغ قابل توجهی از این مقدار پرداخت شده و بقیه نیز در مسیر قانونی خود برای پرداخت است.

او می گوید: در این مسیر پیگیری هایی مداومی از سوی استاندار گیلان و حوزه معاونت هماهنگی امور عمرانی شهرداری رشت، نمایندگان مجلس به خصوص آقای جعفر زاده انجام شده است. چیزی که شهشهانی بسیار بر آن تأکید دارد این است که «همه باید در این زمینه دغدغه داشته باشند». او معتقد است دستیابی به این هدف با همراهی همه دستگاه های اجرایی ذی مدخل و با تلاش جهادی فراهم می شود.

گام اول احداث زباله سوز؛ تأمین زیرساخت ها شهشهانی البته به نکته دیگری هم اشاره می کند. او بحث مهم دیگر را ساخت ابنیه و آماده سازی زیرساخت های لازم می داند. آن طور که شهشهانی توضیح می دهد «برای این بخش هم گمانه زنی مکانیک خاک و صدور مجوز تأمین آب از سوی شهرداری رشت انجام شده است و فراخوان مناقصه پیمانکاران دارای صلاحیت و با سوابق کاری متناسب نیز در حال انجام است.»

در این بخش هم با توجه به سنگین بودن پروژه ازنظر مالی شهشهانی تائید می کند «تأمین هزینه ابنیه بر عهده شهرداری است که البته باید حمایت مالی از طرف دولت نیز صورت بگیرد.»

شهشهانی می گوید اگر این پروژه به عینیت برسد اعتمادسازی بین مردم و مسوولین صورت خواهد پذیرفت. او معتقد است درصورتی که پروژه از روی کاغذ به پیشرفت فیزیکی ملموس برسد تأمین اعتبار نیز راحت تر انجام خواهد گرفت.

سهم گیلان از اعتبار هزار میلیارد تومانی چقدر است؟

مدیرعامل سازمان پسماند استان گیلان امیدوار است که در کنار به نتیجه رسیدن موضوع زباله سوز شهرستان رشت سهم خوبی از اعتبار هزار میلیارد تومانی بودجه امسال که البته متغیرهای مختلفی در تخصیص آن وجود دارد نصیب استان گیلان شود.

در بودجه امسال  هزار میلیارد تومان برای ساماندهی پسماند کشور با اولویت شهرهای شمالی مصوب شده است. او می گوید: «مطالبه گری مردمی و رسانه ها و تلاش قوه مجریه و نمایندگان مجلس سبب می شود تا سهم بیشتری از این اعتبار به استان گیلان برسد.»

به نظر نمی رسد که کسی اهمیت توجه به محیط زیست در استان گیلان را انکار کند اما باید دید که آیا این تأکیدات خودشان را در عمل نیز نشان می دهد.