نگاه ایران/ مریم صابری: برای بسیاری، گیلان یادآور غذاهای متنوع است؛ خورشت ها خوش آب و رنگ با عطر سبزی های محلی و برنج خوش طعم و بی نظیر گیلان. آوازه ی این غذا ها تا یونسکو هم رفته و حالا رشت مرکز استان هم به عنوان شهر خلاق خوراک شناخته می شود. این پتانسیل باعث شده تا این صنعت در گیلان از معدود کسب و کارهای تقریبا پررونق باشد تا علاوه بر گردشگرانی که در سفر به گیلان می خواهند غذای گیلانی و حتی فرنگی را در رستوران و واحدهای پذیرایی گیلان سرو کنند، خود گیلانیان نیز که مردم خوش خوراکی شناخته می شوند هر ازگاهی از سفره ی خانه خود برخاسته و بر سر سفره رستوران ها بنشینند. در این میان مدتهاست که رستوران داران از شکل و اجرای نظارت بر کار خود گلایه دارند. اما ماجرا از چه قرار است؟ تیم بازرسی متشکل از تعزیرات، اصناف، بهداشت، صنایع، اماکن، گردشگری و چند دستگاه دیگر در نهایت تیمی ۱۲ نفره را شامل می شوند برای نظارت بر حسن اجرای قوانین به بازدید از واحد ها می پردازند. صاحبان واحدهای پذیرایی تاکید دارند که مخالف نظارت بر اجرای قانون نیستند چرا که اطمینان از اجرای قانون نیاز به نظارت دارد. اما در شهر رشت که به عنوان شهر غذا و خوراک شناخته می شود و تعداد کافه و رستوران هایش در چند سال اخیر افزایش قابل توجهی پیدا کرده است شکل این نظارت و بازرسی ها و برخی درخواست های نامتعارف که در محضر قانون دو طرف ماجرا را مجرم معرفی می کند، سبب نگرانی برخی مدیران مجموعه های پذیرایی شده است. به گونه ای که تعدادی از آن ها سرمایه شان را در خطر می بینند. برخورد هایی که متناسب باشان سرمایه گذار نیست حسن گلی پور دبیر جامعه واحدهای پذیرایی که مدیر مجموعه آفتاب مهتاب لاهیجان است در این ارتباط به نگاه ایران می گوید: ما با اصل نظارت و بازرسی مشکلی نداریم اما نحوه اجرای آن در استان اشکال دارد. او از برخورد ها و بعضی بی توجهی ها به امنیت روانی و مالی سرمایه گذاران این بخش دلخور است و می گوید؛ «جایگاه سرمایه گذار مهم است ونباید به این راحتی جایگاهش زیر سوال برود. گاهی با اولین اخطار به یک مجموعه دستور پلمپ صادر می شود درحالی که ۱۰ روز بعد از اخطار باید بازدید دوباره برای رفع مشکل صورت بگیرد.» گلی پور از برخورد سلیقه ای هم گلایه دارد «نوع برخورد در شهرستان های مختلف متفاوت است از نوع بازرسی ها در لاهیجان عموما رضایت وجود دارد در صورتی که در دیگر شهرستان ها این نوع نگاه جایگاه سرمایه گذار را متزلزل می کند» دبیر جامعه واحدهای پذیرایی انتقاد دیگر را متوجه ساعت انتخابی تیم بازرسی ها می داند. «آن ها در پیک کاری رستوران ها وارد مجموعه می شوند وقتی که مدیر مجموعه باید به مهمانان خود رسیدگی کند اما باید پاسخگو تیم بازرسی باشد». اصل بر «خلافکار» بودن است او نحوه برخورد ها را متناسب باشان سرمایه گذار و مدیر مجموعه نمی داند «با اینکه باید اصل بر برائت باشد اما نحوه برخورد بسیاری از مامورین با مدیران مجموعه مانند خلاف کاران است واو باید تلاش کند تا عکس آن را ثابت کند» گلی پور انتظاراتی مانند نظم آشپزخانه در شلوغ ترین ساعات کاری را غیر ممکن می داند و می گوید حتی در منزل هم وقتی با تعداد زیادی مهمانان روبرو هستید آشپزخانه از حالت عادی خارج می شود و این امر نباید نوعی تخلف فرض شود. او خواهان عدالت در نوع بازرسی ها است و انتظار دارد یک نفر از اتحادیه و یا جامعه واحدهای پذیرایی در این بازدید ها همراه تیم بازرسی ها باشند. بازرسی همراه با سرباز تفنگ به دست بابک مهدیزاده یکی از مدیران مجموعه «شورکولی» است. طبخ غذاهای گیلانی در ظرف های سنتی در محیطی که برای گیلانیان نوستالژی های لذت بخش گذشته را زنده می کند سبب شده تا در سه سال اخیر «شورکولی» به یکی از رستوران شناخته شده رشت تبدیل شود. مهدیزاده نیز به نگاه ایران می گوید؛ با بحث نظارت و بازرسی مشکلی ندارد اما شکل اجرای این نظارت را نامناسب می داند «امنیت روانی کارفرما و حتی آرامش مشتریان ما تحت تاثیر این سبک از بازرسی ها قرار می گیرد» به گفته مهدی زاده در اکثر مواقع بازرسین تیمی شامل ده تا ۱۲ نفر از نیروهای تعزیرات، گردشگری، بهداشت، اصناف، دامپزشکی، سازمان صنایع و…. وارد رستوران می شوند. او حتی فراموش نمی کند روزی را که مهمانان خارجی از فرانسه و اسپانیا در رستورانش حضور داشتند و گروهی از همین بازرسین به همراه سربازی که مسلح بود وارد رستوران شدند که سبب نگرانی مشتریان شد. سرمایه گذار مزاحم نیست او لحن بعضی از این نیرو ها را نیز نامناسب می داند. مهدی زاده نگاه بعضی از آن ها را از بالا و مجرمانه توصیف می کند و می گوید: اکثر بازرسین این هیات ها واقعا مشکل گشا هستند و نهایت همکاری را با ما دارند اما افراد معدودی هم هستتد که سبک سوالات و رفتارشان به تو می گوید مجرمی مگر اینکه خلافش را ثابت کنی در حالی که می شود مهربانانه تر رفتار کرد. مدیر مجموعه شورکولی سپس به مشکلاتی که با این نوع از برخورد ها برای سرمایه گذار به وجود می آید اشاره می کند. «سرمایه گذار باید امنیت سرمایه گذاری داشته باشد نه اینکه احساس کند با وجود ایجاد اشتغال و فراهم کردن مکانی برای رفاه و آسایش خانواده ها به عنوان مزاحم با آن ها نگاه می شود». او می گوید؛ امنیت روانی کسب و کار نباید مورد تهدید قرار بگیرد. صحبت های او حتما حرف دل بسیاری از سرمایه گذاران است. «سرمایه گذار برای کاسبی باید پاسخگوی ده ها نهاد دولتی دیگر هم باشد. وقت روزانه ما همواره صرف رفت و آمد به شهرداری، اداره مالیات، ارزش افزوده، سازمان تامین اجتماعی، اداره کار و جاهای دیگر می شود. در این شرایط و با این همه کاغذبازی و پاسخگویی ما به این همه نهاد چرا یک نفر باید سرمایه اش را اینجا خرج کند تا اعصاب و روانش بهم بریزد. با کمی تحقیق می شود فهمید که سرمایه گذاری در یک کشور همسایه چقدر سودآور تر، بی دغدغه تر و آینده دار تر است. اینکه ما در این شرایط سخت و استرس زا کار می کنیم یعنی کشور و مردممان را دوست داریم و می خواهیم علاوه بر درآمدی که برای خودمان ایجاد می کنیم کمی هم شادی برای همشهریانمان فراهم کنیم و در حد توانمان هم اشتغال زا باشیم. گلایه دیگر این رستوران دار وجود تبعیض است. تبعیضی که به گفته مهدیزاده به دلیل اقبال مردم و معروف شدن نام رستوران برایشان به وجود آمده است. «این تیم بازرسی ها اکثر اوقات رستوران های معروف را برای بازرسی انتخاب می کنند. یعنی با وجود گزارش مثبت تیم بازرسی در فاصله کوتاهی باز همان رستوران را برای بازرسی های دوره ای انتخاب می کنند. نحوه نظارت به اندازه خود نظارت مهم است «رازقی» هم از رستوران های معروف استان گیلان است. این رستوران انواع غذاهایی سنتی و خارجی را سرو می کند و علاوه بر طعم غذا اجرای زنده پیانو نیز برای مهماناش خاطره انگیز است. رازقی مدیر این رستوران نیز در گفتگو با نگاه ایران هم می گوید؛ با فلسفه ی نظارت مشکلی ندارد اما حضور تیم ۱۲ نفره در رستوران گاهی شرایط ترسناکی ایجاد می کند. «حضور به این شکل برای نظارت صورت خوشایندی ندارد» او نیز انتظار دارد که نگاه حمایتی از سرمایه گذاران دریغ نشود. او هرچند از روند یکسال گذشته بازرسی های انجام شده در مقایسه با سال های گذشته رضایت دارد اما نحوه بازرسی ها را دارای اشکال می داند. «باید در مقابل ده نفر که تو را مجرم می بینند بنشینی و پاسخ دهنده انواع و اقسام سوالات باشی طبیعتا فضایی بسیار سنگین برای مجموعه ایجاد می شود». رازقی تاکید می کند که اصل نظارت را ضروری می داند چون «اگر نظارتی نباشد سنگ روی سنگ بند نمی شود اما چگونگی شکل این نظارت هم مهم است.» چرخه لیست بازرسی از واحد ها باید تنظیم شود نظر مهدی پورمحمدی رئیس اتحادیه رستوران دارن شهر رشت را نیز در همین ارتباط جویا شدیم. او در گفتگو با نگاه ایران می گوید: اصل قضیه نظارت توسط دستگاههای مختلف مانند بهداشت، اصناف، اماکن و…. قابل انکار نیست و نظارت بر رعایت مقررات بهداشت و قیمت و.. برای جلوگیری از وجود تخلف باید انجام شود. پور محمدی می گوید در برخی ازایام مانند عید، ماه رمضان و یا زمان های خاصی که رجوع مردم به این واحد ها بیشتر است این بازرسی ها افزایش پیدا می کند. همین تعدد بازرسی ها دستگاهایی که باید به واحدهایی خدمات دهنده مراجعه کنند سبب شده تا «ادارات برای هماهنگی و صرفه جویی در هزینه با هماهنگی یکدیگر و با تشکیل یک تیم به بازرسی می روند» او نیز در مورد رفتار تیم بازرسی می گوید: برخورد این تیم را برخی موارد خوب نیست و این امر باعث نگرانی های در رستوران دار ها شده است. پورمحمدی تاکید دارد که اصل نظارت قابل انکار نیست اما نحوه انجام این اصل ضروری در گاهی موارد سبب اعتراض واحد ها شده است. نکته دیگر صحبت های پورمحمدی به نوعی تایید صحبت های رستوران دار ها است. «رستوران های مشهور در این بازرسی ها بیشتر در لیست تیم بازرسی ها قرار می گیرند چون تیم بازرسی ترجیح می دهند یک یا دو برند معروف در لیست بازرسی ها قرار داشته باشد. یعنی با وجود گزارش مثبت و عدم وجود تخلف یک یا دوماه بعد همان رستوران در لیست بازرسی قرار می گیرد. او می گوید: انتظار بر این است که چرخه به نحوی تنظیم شود که همه رستوران ها در بازرسی ها قرار بگیرند. این امیدواری وجود دارد از آنجا که گیلان و مرکزش رشت با غذا هایش جهانی شده اند، بحث نظارت هم از حالت سنتی صرف خارج شود و برای بازرسان هم از سوی نهادهای مربوطه آموزش های ویژه در زمینه نوع برخورد، ادبیات انتخابی و حتی زمان بازدید و نوع ورود به رستوران در نظر گرفته شود تا صاحبان رستوران هم با آغوشی باز پذیرای بحث نظارت باشند. نظارتی که در نهایت قرار است ارتقای کیفیت و سلامت غذا ها را برای شهروندان به دنبال داشته باشد.