نگاه ایران: نایب رئیس کمیسیون کسب و کارهای نوین اتاق ایران گفته است: «بین ١٠ تا ١٥ هزار کسب و کار در ایران به صورت کاملا مجازی اداره می شوند.» حالا سوال اینجاست که با فیلتر پیام رسان تلگرام و اینستاگرام قرار است چند نفر در روزهایی پایانی سال از نان خوردن بیفتند؟ پس از اینکه در سال ۹۳ استفاده از پیام رسان وایبر برای کاربران ایرانی با اختلال مواجه شد، ایرانی ها کوچ بزرگی به یک پیام رسان جدیدتر یعنی تلگرام داشتند تا جایی که امروز بیش از ۸۰ درصد کاربران ایرانی عضو تلگرام هستند. به طور کلی ۴۰ درصد کاربران پیام رسان تلگرام ایرانی ها هستند. درست است که کاربران ایرانی اشتهای سیری ناپذیری برای رد و بدل کردن مطالب طنز و جک های مختلف در تلگرام دارند اما تعداد افرادی که از این پیام رسان برای خودشان کسب و کاری راه انداخته اند نیز کم نیست. کسب و کارهای نوپا و کسب و کارهای خانگی طی یکی، دو سال اخیر به شدت در نقاط مختلف کشور جای خود را باز کرده بودند که حالا چند روزی است با فیلتر تلگرام و اینستاگرام معادلات کاری شان به هم خورده است. محمد که ادمین یک کانال خبری پرمخاطب است، می گوید: «از وقتی که تلگرام فیلتر شده، استرس خیلی زیادی دارم. واقعا نمی دانم وضعیتم چه می شود و آینده شغلی ام چگونه خواهد بود؟ من با ادمین کانال های خبری دیگر هم صحبت کردم. آن ها هم همین را می گویند. ما دچار سردگمی شدیم. می ترسیم بیکار شویم.» شکوفه ۲۶ ساله که دو سالی می شود، از طریق اینستاگرام به فروش مانتو مشغول است، می گوید: «من در این مدت فروش اینترنتی خیلی خوبی داشته ام. نمی خواهم بگویم در حال حاضر متضرر شده ام اما استرس بسیار زیادی دارم. چیز زیادی به سال نو نمانده و درست زمانی که می توانم، بیشترین فروش را داشته باشم با فیلترینگ مواجه شده ام. مدتی بود که مادرم را هم وارد این فضا کرده بودم. مادرم میوه خشک و ترشی درست می کرد و به صورت اینترنتی می فروختیم. الان نمی دانم با این همه محصولی که برای فروش آماده کرده ایم باید چه کنیم؟ امیدوارم هرچه زودتر تکلیف این موضوع را روشن کنند. می دانید چقدر تلاش کردم که دنبال کننده صفحه ام را به ۵۰ هزار نفر برسانم؟ اما حالا چه؟» یک دختر جوان نیز که پس از سال ها به ایران بازگشته و برای خودش کسب و کار اینترنتی راه انداخته است، می گوید: «با فیلترکردن اینستاگرام و تلگرام، مسئولان فقط باعث متضرر شدن بیزینس های استارت آپ های کوچک هستند که باعث نوآوری و اشتغال زایی در ایران شده اند. وقتی یک کارآفرین مثل من پس از ۲۰ سال به ایران بازگشته و توانسته است در یک پروژه خیلی کوچک برای ۱۵ نفر اشتغال زایی کند، وقتی می بیند در حال حاضر این ۱۵ نفر بیکار هستند و در محل کار فقط همدیگر را نگاه می کنند، چون سفارشی از فضای مجازی دریافت نمی کنند. چه حالی می شود؟ یک جوان که بعد از ۲۰ سال به ایران بازگشته تا بتوند برای مملکت مفید باشد الان چه دلگرمی دارد؟» این در حالی است که آذری جهرمی (وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات) روز گذشته در این باره توییت کرد: «یکی از جهت گیری های دولت برای حل معضل بیکاری، توسعه کسب و کارهای نوپا و تقویت فضای مجازی بوده و خواهد بود. وظیفه دارم از صدها هزار هموطن عزیزی که به دلیل شرایط اخیر متضرر شده اند، عذرخواهی کنم. با بازگشت آرامش در حال مذاکره با شورای امنیت کشور را برای رفع محدودیت ها هستیم.» با این حال هیچ مقامی تا به حال تاریخ مشخصی برای رفع فیلتر تلگرام و اینستاگرام مشخص نکرده است و فقط بر این موضوع تاکید داشته اند که فیلتر یک موضوع موقتی است و رفع خواهد شد. هنوز مشخص نیست که این رفع فیلتر دقیقا قرار است در چه بازه زمانی انجام شود؟ جالب اینکه منتقدان دولت و محافظه کاران که در این چند روز سعی کرده اند با ایجاد هجمه رسانه ای، دلیل اعتراض تجمع کنندگان را تنها «بیکاری و وضعیت معیشتی» اعلام کنند، با فیلتر این شبکه های اجتماعی به معضل بیکاری دامن زده اند.