نگاه ایران/مریم صابری:سید محمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور در نشست علمی - تخصصی شهرسازی با نقدی بر بافت های قدیمی و تاریخی رشت که عصر امروز سه شنبه ۲۱ آذرماه با حضور مسعود نصرتی شهردار رشت و ترانه یلدا محقق و پژوهشگر شهری (مشروح سخنان را اینجا بخوانید) به ابتکار گروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری در تالار حکمت دانشگاه گیلان برگزار شد درباره اهمیت حفظ هویت بافت های قدیمی سخن گفت. عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری در مورد دو خبر خوب و بد ایران صحبت کرد. او در ابتدا با بیان اینکه دو شهر تبریز و رشت همیشه دارای اولین های کشور معرفی می شوند، گفت: هر چیزی که قرار است در آینده رخ دهد ابتدا در این دو شهر رخ می دهد و این دو شهر نماد آغوش باز ما برای آینده هستند. بهشتی بحث خود را مربوط به کانتکست سیاق و زمینه عنوان کرد و با بیان اینکه مقدمه شهر مدنیت است گفت: شهر متاثر از مدنیت است. رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی ایران، مدنیت را مناسبات افراد باهم نهادهای ایجاد شده و مناسبات اخلاقی و حقوقی افراد با یکدیگر توصیف کرد. او سپس ادامه داد: از نیمه دهه ۷۰ علائم بهبود حال شهر ها را شاهد هستیم و من در سال ۸۵ در نشستی اعلام کردم در آستانه بهار شهرنشینی هستیم. بهشتی سپس با دو مثال تغییرات دو دهه اخیر را یادآور شد. او گفت: تهران از ۷ کافی شاپ سال۷۵ به بیش از ۵ هزار کافی شاپ در سال ۹۶ رسیده است. بهشتی با اشاره به موضوع پیاده راه های شهر ها گفت: در ۱۵ سال پیش این موضوع بسیار کم اهمیت تلقی می شد تا اینکه در سال ۸۵ برای اولین بار به پیاده راه ولیعصر تهران به طور ویژه نگاه شد که همان موقع از نظر شورای شهر موضوع کم اهمیتی تلقی شد. رئیس کمیته ملی ایکوم ایران درباره خبر خوب دیگر خود توضیح داد و گفت؛ تغییر احوال مدنی موضوع مد نظر دیگر من است. او سپس با بیان اینکه شاهد تغییر احوال مدنی شهر ها از جمله رشت هستیم گفت: تفاوت بین زمانی است که مدنیت بر اریکه بنشیند یا نه. بهشتی افزود: چه تفاوتی میان زنده بودن و زندگی کردن است؟ روزگاری فقط باید زنده می ماندیم رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور سپس زمان زنده بودن را مساوی تقلیل یافته ترین نیازهای زندگی عنوان کرد و گفت: روزگاری باید فقط زنده می ماندیم که همزمان با حال خراب مدنیت بود اما اکنون از همه چیز انتظار کیفیت داریم. بهشتی سپس با اشاره به تغییرات پیش آمده گفت: اکنون از آلودگی صوتی صحبت می کنیم چون تازه داریم می شنویم. این استاد دانشگاه افزود: در این برهه می شنویم که چه آشغال هایی (خانه) های ساخته ایم چون تازه چشم های ما در حال دیدن است. شهرهای ساخته شده با طرح جامع تفضیلی؛ همه شبیه هم و مشابه هیچ جا و ناکجا بهشتی سپس با انتقاد از طرح جامع تفصیلی شهر ها گفت: شهرهای ما با اجرای طرح جامع تفضیلی همه شبیه هم و شبیه هیچ جا و ناکجا شدند. او سپس میراث و هویت شهر ها را «ژنوم» عنوان کرد و خطاب به دانشجویان معماری گفت: دانشجوی رشته معماری باید بدانید ژنوم چیست و چطور می شود حفظش کرد. عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری اضافه کرد؛ اگر نتوانید برای تقاضای فعلی چیزی برای ارائه داشته باشید درواقع نیستید. ارتباط بحران آب با ظهور داعش بهشتی سپس درباره خبر بعدی خود با حاضران به گفت و گو نشست. بهشتی توضیح داد: ایران در کمربند بیابانی قرارگرفته است و در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده هم در وضعیت بحرانی قرار می گیرد و شرایط برای مردم دشوار می شود. او حتی بخشی از دلیل پیدایش داعش را معلول وضعیت کم آبی دانست و گفت: ترکیه با سد زدن بر دجله و فرات ۲/۳ آب رودخانه ها را ذخیره کرد. این کار سبب ترک روستا ها و حاشیه نشینی در دمشق شد و اعتراضاتی که انجام شد شرایط برای بروز ویروس هایی مانند داعش به وجود آمد. عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: این خبر بد در دامن خبر خوب اول است . بهشتی با اشاره به شرایط کشور سوریه و مصر گفت: در این دو کشور خبر خوب اول ما وجود نداشت. مصر در شرایط ۵۷ قرار داشت. او ادامه داد: ما این هوشیاری را باید داشته باشیم که به استقبال این خبر ها برویم. رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور سپس در مورد واژه پرکاربرد «رشد بی رویه» که برای شهرهای بزرگ به کار می رود گفت: اما زمانی شهرهای ما بزرگ تر شدند که طرح تفضیلی و وزاتخانه آبادی داشتیم. پس رشد بی رویه نداشتیم بلکه با رویه نادرست روبرو بودیم. او همچنین افزایش مهاجرت روستا ها به شهر ها را نیز دلیلی بر رشد نامتوازن شهر ندانست و در نقض آن گفت: در زمان شاه عباس جمعیت اصفهان با رشد ۱۰ برابری مواجه شد. اما این موضوع سبب به وجود آمدن گوهری مانند اصفهان شده بود و این شهر با تخلیه جمعیت با حمله محمود افغان رو به نابودی رفت. سرنوشت طرح بازآفرینی رشت به کجا انجامید آخرین سخنران نشست نیز دکتر ترانه یلدا محقق و پژوهشگر شهری بود. یلدا با اسلایدهایی که عکس های مکان های تاریخی با تمرکز بر رشت را نشان می داد سوالاتی مانند چرا میراثمان را دست کم گرفتیم. اظهاراتش را آغاز کرد. این پژوهشگر شهری همچنین خطاب به دانشجویان گفت: نباید فکر کنید هر چیزی که از دوران قاجار به قبل باشد پس قدیمی و قابل ارزش است. او اضافه کرد؛ هر چیزی که درست ساخته شود میراث ما خواهد بود. یلدا که در زمان اجرای طرح بازآفرینی در دوره شهرداری محمدعلی ثابت قدم نقشی در این پروژه داشت گفت: طرح بازآفرینی برای احیای ساغریسازان تا میدان شهرداری و چند محله قدیمی تا تالاب عینک پیش بینی شده بود. این پژوهشگر سپس گفت: طرح بازآفرینی به دلیل کمبود بودجه و اعتراضاتی که شد با اخلال مواجه شد.