| چهارشنبه، 05 اردیبهشت 1403
نگاه ایران: «مطبخ در خانه های قدیمی ایرانی در گوشه ای تقریباً پرت از خانه قرار داشت. گویی جایی مانند مطبخ و مستراح که در خدمت حوائج دنیوی بودند باید از قلب خانه دور می ماندند. ولی امروزه یکی از مکان های مهم خانه؛ آشپزخانه است.» فردین علیخواه استاد جامعه شناسی دانشگاه گیلان با این مقدمه در کانال تلگرامی اش نوشت:آشپزخانه برای برخی به تدریج تجلی گاه مصرف نمایشی می شود. درگذشته تجهیزات صوتی و تصویری که در پذیرایی خانه قرار داشتند این نقش را ایفاء می کردند ولی با میکروسکوپی شدن(کوچک شدن) وسایل صوتی و تصویری، مصرف نمایشی به آشپزخانه منتقل شده است. چون در آشپزخانه می توان یخچال های بزرگ، فر، ماشین ظرف شوئی و لباسشویی، چای ساز ، قهوه ساز، دستگاه آبمیوه گیری، ساندویچ ساز، توتسر، بستنی ساز، سرخ کن، و غیره را به نمایش گذاشت. حتی بخشی از ظروف تزئینی که در کمدهای دکوری پذیرائی خانه به نمایش گذاشته می شد به تدریج به کابینت های دکوری دارای لامپ های LED داخل آشپزخانه منتقل می شوند. معمولاً مهمانان از پذیرایی خانه به آشپزخانه خیره می شوند و از سلیقه میزبان تعریف و تمجید می کنند.  بخش مهمی از هزینه جهیزیه دختران امروزی به وسایلی اختصاص دارد که قرار است در آشپزخانه قرار گیرند. جالب است که هنوز در برخی از کشورهای پیشرفته؛ کم نیستند خانه هایی که ماشین لباسشویی مستقل ندارند و از ماشین های لباسشویی سکه ای استفاده می کنند. برخی در وسط آشپزخانه شان جزیره می سازند. این جزیره آشپزخانه ای کوچک در دل آشپزخانه است. اما این همه ماجرا نیست. ظهور آشپزخانه اپن نشانه تحولی اجتماعی بود ولی عده ای در وسط این تحول گیرکرده اند. آنان با نصب پرده اپن را  نااپن می کنند تا مهمانان نتوانند " منزل"(زن خانواده) را ببینند. البته ازنظر برخورداری از تجهیزات و وسایل مدرن در آشپزخانه، این قشر کم و کسری ندارد. کارکرد نمایشی آشپزخانه های ایران به نظر می رسد که در جامعه فعلی ایرانی، آشپزخانه بیشتر کارکردی نمایشی می یابد. درواقع آشپزخانه در حال تبدیل شدن به معبد و مأمن مصرف گرایی است. وسایل چیده می شوند و به نمایش گذاشته می شوند. آشپزخانه های قدیم ازنظر پخت وپز بسیار فعال بودند هرچند وسایل ساده ای داشتند. برعکس، آشپزخانه های جدید بسیار شیک و مدرن اند ولی ازنظر پخت وپز چندان فعال نیستند و عمدتاً بیانگر پرستیژ اجتماعی خانواده ها هستند. خانواده های کوچک با آشپزخانه های بزرگ درحالی که خانواده در ایران بیش ازپیش کوچک تر می شود آشپزخانه ها بزرگ تر می شوند. درحالی که فرهنگ صرف غذا در رستوران یا سفارش غذا از بیرون بیش ازپیش گسترش می یابد آشپزخانه ها مدام بزرگ تر می شوند. حتی در برخی از خانه ها آشپزخانه بزرگ تر از پذیرایی است. آشپزخانه در حال بلعیدن پذیرایی خانه است. از آشپزخانه های پرتجمل ایران تا کارکرد میز ناهارخوری خارجی ها جالب است که در بسیاری از کشورها ، میز ناهارخوریِ مقابل کانتر آشپزخانه مهم تر از خود آشپزخانه و متراژ و حتی وسایل آن است. مهمان به محض ورود به خانۀ میزبان اطراف این میز می نشیند، از استارتر تا صرف دسر که معمولاً دو یا سه ساعت طول می کشد خوش وبش می کند و  هنگامی که از دور میز ناهارخوری برمی خیزند یعنی مهمانی تمام شده است ولی آشپزخانه های ما دارند بیشتر نمایشی می شوند. دکورها و وسایل آشپزخانه مهم تر از حیات اجتماعی آن است. هنوز مردان با آشپزخانه بیگانه اند؟ سخن پایانی آنکه؛ امروزه با افزایش اشتغال زنان و تغییرات سبک زندگی، در مقایسه با قدیم، حضور زنان در آشپزخانه کمتر شده است. هرچند فعالان حقوق زنان معتقدند که همچنان پخت وپزها(حتی با این فرض که در مقایسه با قدیم کمتر شده باشد) بر دوش زنان است، به ویژه آنکه اگر  رابطه سایر اعضای خانواده با آشپزخانه را بررسی کنیم. سایر اعضای خانواده عموماً یا با خوراکی های داخل یخچال کار دارند یا به قصد ناخنک زدن به غذای در حال پخت توسط زنان به آشپزخانه می آیند. در سایر موارد کار زیادی با آشپزخانه ندارند. برخی معتقدند که باوجود اشتغال هم زمان زن و مرد در خارج از خانه، با ورود به خانه، زنان عموماً برای تهیه شام به سمت آشپزخانه می روند و مردان بر روی کاناپه دراز می کشند و تجدیدقوا می کنند!
به اشتراک بگذارید:

نگاه شما:

security code