| شنبه، 01 اردیبهشت 1403
نگاه ایران/مریم صابری: خبر تخریب خانه ای در محله استادسرا رشت این روزها بر سر زبان ها است. این خانه ازآن رو دارای اهمیت است که ملک پدری هوشنگ ابتهاج با تخلص سایه شاعر معاصر گیلانی شناخته می شود. اگرچه سال گذشته قرار بود سردیسی از «سایه» ساخته و در ابتدای این محل نصب شود اما به هر دلیلی این اقدام انجام نشد تا در شهر رشت هیچ نشانی از این شاعر بزرگ وجود ندارد، هیچ مکانی نیز به نام او نیست و هیچ مراسم بزرگداشتی برای او برگزار نشده است گیلانیان هنردوست با خود می گویند گویا اصلاً رشت چنین شاعر پرآوازه ای در تاریخ شعر پارسی نداشته است. با توجه به اینکه در سال های اخیر برای گردشگر پذیر بودن رشت تلاش شده، بسیاری بر این باورند ثبت این خانه و دیگر خانه های قدیمی شهر که نشانه ای از معماری قدیمی و یا ارزش معنوی بواسطه ارتباط با هنرمندان قدیمی گیلان را دارد می تواند در رسیدن به این هدف کمک کننده باشد. درحالی که منزل شخصی ابتهاج در تهران در سال ۱۳۸۷ بانام خانه ارغوان به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسیده است، بسیاری از گیلانی ها از خود می پرسند چرا در زادگاه او رشت نشانی از سایه وجود ندارد. خانه شعر و موسیقی رشت در گذر سایه اولین بار پس از انتشار گزارش «نگاه های سلیقه ای مدیران محلی و غفلت از سرمایه های جهانی: «سایه» ای که افتخار گیلان است»(اینجا بخوانید) پیرامون بی توجهی مدیران شهری به میراث معنوی و مادی باقی مانده از هوشنگ ابتهاج (هـ.الف سایه) در پایگاه خبری نگاه ایران و انعکاس گسترده آن در دیگر رسانه های استانی و کشوری و استقبال و حمایت نخبگان و چهره های فرهنگی استان نسبت به طرح این دغدغه، در 20 اردیبهشت رضا رسولی در شورای شهر رشت پیشنهاد داد این ملک به نام خانه شعر و غزل ایران به ثبت برسد و نام کوچه نیز به گذر سایه تغییر یابد. (اینجا بخوانید) خبر تخریب خانه صحت ندارد در حالی روزهای گذشته خبر تخریب این ملک در رسانه ها مطرح شده است، بررسی های نگاه ایران نشان می دهد فعلاً هیچ پروانه ساختی برای این ملک صادر نشده است و تبعا مجوزی برای تخریب آن وجود ندارد. محمد پورناصرانی مدیر منطقه یک شهرداری رشت به نگاه ایران می گوید: برخلاف شایعات چند روز اخیر برای این ملک پروانه ساخت صادر نشده است. او ادامه می دهد: صاحب ملک در سال گذشته درخواست پروانه کرده بود اما پیگیری بعدی را انجام نداده و پرونده راکد مانده است. پورناصرانی می گوید : در صورتی پروانه ساخت در مورد این ساختمان و ساختمان های مشابه  صادر می شود که سازمان میراث فرهنگی تخریب ساختمان را بلامانع اعلام کند. او در تکمیل صحبت های خود ادامه می دهد: در واقع شهرداری در این مورد ابتدا از میراث فرهنگی استعلام می گیرد و سپس برابر قانون به تکلیف و وظیفه خود در برابر شهروندان عمل می کند. اصالت ساختمان بررسی نشده است از آنجایی که یک طرف این ماجرا به سازمان میراث فرهنگی مربوط می شود، نظر رضا علیزاده مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان را جویا شدیم. رضا علیزاده بابیان اینکه هر فرایند ثبت میراثی باید چند مرحله را پشت سر بگذارد می گوید: ابتدا باید به مالک ابلاغ صورت گیرد و سپس بررسی محتوایی ساختمان انجام شود. علیزاده افزود: در حال حاضر در مورد این ساختمان مستنداتی در اختیار ما نیست بنابراین نمی توانیم این مورد  ثبت میراثی آن اظهارنظر کنیم. او تأکید می کند که اصالت خود این بنا باید تائید شود زیرا به لحاظ قانونی هنوز در اصالت این بنا و تعلق آن به ابتهاج اطمینان وجود ندارد. تامین اعتبار راه حل جلب رضایت مالک مدیرکل میراث فرهنگی می گوید: مالک این بنا اراده ای برای همکاری و تمایلی به انجام مراحل ثبت ندارد و آن را تهدیدی برای مالکیت خودش می داند. او با اشاره به اینکه در سال گذشته میراث فرهنگی به این موضوع ورود کرده است می گوید: به دلیل عدم همکاری مالک تلاش ما نتیجه ای نداشته است. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان از مدیران شهرداری و اعضای شورای شهر می خواهد که در این موضوع نقش آفرینی جدی تری داشته باشند. او می گوید شهرداری با پیشنهاد معاوضه می تواند به جلب رضایت مالک کمک کند تا وضعیت محتوایی ساختمان بررسی شود. علیزاده همچنین از شورای شهر و شهرداری می خواهد که تمام مدارکی که اذعان دارد این ملک متعلق به ابتهاج بوده را ارائه دهند. او با بیان اینکه خوشبختانه شاعر گران قدر گیلانی در قید حیات هستند ادامه می دهد: این موضوع می تواند توسط خود ابتهاج نیز تائید شود . علیزاده همچنین از استقبال میراث فرهنگی از حضور ابتهاج در گیلان می گوید:  در یک برنامه مشترک شهرداری و میراث می توانند میزبان سفر این هنرمند به رشت باشند و در این برنامه اصالت ملک مورد اشاره نیز می تواند توسط ایشان تائید یا رد شود زیرا  بر اساس پیگیری های برخی افراد در منطقه، پلاک های دیگری نیز به عنوان بنای منسوب به خانه پدری هوشنگ ابتهاج مشخص شده اند، اظهار کرد: به همین دلیل، قدری نسبت به خانه مورد نظر تردید داریم. حال گیلانیان منتظرند تا ببینند نتیجه عملکرد شورای شهر، شهرداری و سازمان میراث فرهنگی و حتی دیگر نهادهای دولتی نظیر سازمان برنامه و بودجه و اداره کل فرهنگ و ارشاد در مورد ساختمانی که بسیاری آن را خانه کودکی و جوانی ابتهاج می دانند به کجا می رسد؟ موضوعی که با تسریع در فرآیند قانونی و نیز تامین اعتبار و بودجه لازم برای جلب رضایت مالک و خرید خانه تا حدودی به نتیجه نزدیک خواهد شد.