نگاه ایران/فردین علیخواه

استاد جامعه شناسی دانشگاه گیلان در خبرها خواندم که کبرا رحمتی، زن سالمندی که در جریان انتخابات، با قدی خمیده و درحالی که با یک چهارپایه پلاستیکی به سمت صندوق رأی می رفت از نعمت یک ویلچر برقی برخوردار شده است. در زمان انتخابات؛ عکس او در گروه های زیادی بازنشر شد. آن عکس باعث شد تا رئیس جمهور هم با او دیدار کند. به طور یقین من از شنیدن خبر ویلچر برقی خوشحالم می شوم. به هرحال یک نفر نجات یافته است. ولی متأسفانه خوشحالی ام دقایقی بیش دوام نمی آورد. رسانه ها نوشتند که کبرای عزیز به خاطر سال ها شالی کاری این چنین خمیده شده است. از شما چه پنهان. مادربزرگ گیلانی من هم قدش خمیده است. او حتی به درستی راه هم نمی تواند برود. می دانم که زنان سالمند دیگری هم در گیلان و مازندران زیر بار شرایط سخت شالی کاری قامتشان این گونه خمیده شده است. من درباره همان زنانی حرف می زنم که عکس هایشان در کتاب های اطلس « ایران من»؛ روی کاغذهای درجه یک و با رنگ های سرخ و بنفش و سبز و قرمز در معرفی گیلان و ایران به جهانیان چاپ می شود. همان زنانی که تلویزیون نشان دادن تصویر آنان را با یک موسیقی شاد گیلانی یا مازندرانی همراه می کند، همان زنانی که مسافران وقتی از جاده، و از پشت شیشه و البته هوای خنک کولرگازی به لباس های رنگی آن ها نگاه می کنند می گویند« آخی؛ چقد قشنگن اینا». متأسفانه به این زنان همیشه از همین فاصله نگاه می شود و کسی از نزدیک آن ها را نمی بیند. آنان فقط روی کاغذهای گلاسه کتاب های «جغرافیای ایران زمین» یا «سرزمین و مردم ایران» قشنگ اند. پرسش آن است که آیا در این کشور شرط برخورداری از خدمات رفاهی سازمان های دولتی باید منوط به شانس باشد؟ یعنی تا دوربینی از پیرزنی؛ آن هم در زمان انتخابات؛ عکسی نگیرد و این عکس بین مردم پخش نشود نباید در زمان های معمول سال، طبق قواعد و شرایطی، امکاناتی در اختیار این سالمندان (که تعدادشان هم کم نیست) قرار دهد؟ به راستی چرا برخورداری از امکاناتی این چنین باید به شانسِ دیده شدن وابسته باشد؟ پرسش دوم آن است که با وجود این همه پیشرفت در تکنولوژی، آیا این منصفانه است که در سال 2017، زنان کشورمان به روش نیاکان خود در صدها سال قبل نشاکاری(برنج) کنند؟ هم اکنون این زنان برای کاستن از آثار سوء گل ولای، زالو و در کل رطوبت، هفت هشت لایه جوراب ضخیم می پوشند ولی کیست که نداند این ها فایده ای نداشته و تقدیر بیشتر آنان قدِ خمیدۀ کبرا رحمتی است با این تفاوت که کبرای نازنین شانس آورد که یکی از او عکس گرفت. آنان که این شانس را ندارند باید بسوزند و بسازند!