نگاه ایران:در فاصله پنج روز به انتخابات شورای اسلامی شهر رشت، گروه حامیان مردمی گفتمان عقلانیت و توسعه، خلاصه ای از منشور این گفتمان را منتشر کرد. حامیان این گفتمان توسعه، در انتخابات پنجمین دوره شورای اسلامی شهر رشت، از کاندیداهایی حمایت می کند که در چهارچوب این گفتمان بگنجند. در ادامه خلاصه منشور گفتمان عقلانیت و توسعه را می خوانید:امروزه و در ابتدای قرن بیست و یکم موضوع گذار به توسعه و زمینه های اجتماعی و فرهنگی آن به مهم ترین بحث های حوزه اجتماعی تبدیل شده است که تحت تأثیر روندهای جهانی شدن و تقویت شکل گیری ارزش های مشترک در میان جوامع در چند دهه اخیر ، دامنه ادبیات و نظریه پردازی در باب آن به طور شگرفی افزایش یافته است. امروزه توسعه در کشورهای توسعه یافته پایدار شده و اکثر جنبش ها و گروه های اجتماعی و سیاسی مختلف، مطالبات، اندیشه ها ،خواسته های خود و حتی معناسازی هویتشان را حول فعالیت درون چهارچوب توسعه و عقلانیت انجام می دهند و بازی در زمین آن را پذیرفته اند و گمان می رود آنچه جنبش های اجتماعی و به خصوص جنبش های اجتماعی جدید وهویت یاب نیز حول آن اهداف شکل گرفته اند؛ چیزی فراتر از ارزش های توسعه نیست. تجربه جوامع توسعه یافته نشان داده است که برای پیشرفت وجود چند شرط در نهادهای سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی الزامی است:

1. شکل گیری شخصیت توسعه طلب
2. فهم مشترک نخبگان ابزاری و فکری از شرایط داخلی و جهانی
3. نهاد سازی سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و ...
4. ناسیونالیسم قوی نخبگان توسعه خواه و دل بسته به توسعه یافتگی (رهبران نوساز)
5. نظام اقتصادی شکوفا و غیر رانتی
6. اتصالات تکنولوژیک و علمی و مدیریتی مبتنی بر توسعه
7. سیاست خارجی هموار کننده سرمایه گذاری خارجی
8. فرهنگ اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی علاقمند به توسعه یافتگی رایج بین المللی
9. محیط امنیتی (داخلی و خارجی) قابل اتکا و باثبات

امروزه شهرها بخش مهمی از پازل شخیصت و هویت افراد را تشکیل می دهند. شهر ها همواره با ساختارها و فضای شهری خود، زمینه برقراری روابط اجتماعی را برآورده کرده اند . فضاهایی که از نظر اجتماعی فعال بوده و امکانارتباطات چهره به چهره انسانیرا درون اجتماع شهرو در کالبدی سازمان یافته فراهم می کنند. امروزه اعتقاد بر این است که توسعه پایدار و حاکمیت عقلانیت بر شئونات و امور میسر نمی شود، مگر آنکه شهر به عنوان یکی از عناصر اصلی فضایی و هویت بخش انسان سامان و هویت یابد . بر مبنای ساختار درونی شهرداری و اجزا و ارتباط آن ها با یکدیگر و همچنین کارکرد شهرداری با شهروندان،سه پارادایم یا الگوی تبیینی درباره مدیریت شهری وجود دارد:

1. شهرداری به عنوان بلدیه، سازمان کوچک و وابسته. در این گونه آنچه اهمیت دارد تحمیل قواعد بر اراده و خواست مردم است. در این پارادایم شهرداری به مثابه یک سازمان اداری ((urban administration در نظر گرفته می شود.
2. شهرداری به عنوان سازمان خدماتی و توجه به خواست مردم است. در این نوع ساختار ارتباطات داخلی شهرداری به مثابه مدیر شهر (Urban management) بوده و راس هرم و تصمیم گیرنده برای ساختار است.
3. شهرداری به عنوان نهادی خدماتی-اجتماعی. در این گونه مشارکت مبنایی برای تحقق خواست مردم است. در این ساختار پارادایم شهرداری به مثابه حکمرانی شهری (urban governance) حکم فرماست.

شهرداری ها در گذشته صرفا یک دستگاه اجرایی ساخت و ساز و عمرانی بودند اما در سال های اخیر تغییر بنیادی در سیستم شهرداری پدید آمده و شهرداری ها  تبدیل به نهاد اجتماعی شده و مانند یک دولت کوچک در تمامی حوزه های زندگی شهری از مسائل اجتماعی و فرهنگی گرفته تا عمرانی، خدماتی، حمل و نقل عمومی، رفاهی و تفریحی و... دخیل است.زمانی شهرداری را تنها با معیارهای سخت افزاری از جمله خدمات شهری، ساخت و ساز، جمعیت و نظاقت شهری می شناختند، اما امروز توجه شهرداری معطوف به فعالیت های فرهنگی است. شهرداری رشت در پی تحقق خود به عنوان نهاد اجتماعی و ارایه خدمات به شهروندان فهیم رشت و بهبود کیفیت آن، درصدد پیاده سازی سیاست ها و اصول حاکم بر ساختار شهرداری است. این اصول عبارتند از: 1- منطقی و متناسب سازی ، چابک سازی و افزایش انعطاف تشکیلات و ساختار اداری 2- کاهش سطوح سازمانی ، تجمیع واحدهای سازمانی متجانس 3- رعایت اصل عدم تمرکز در توزیع متناسب اختیارات و مسولیت ها 4- جامع نگری ، همسوسازی و هماهنگی میان سطوح مختلف سازمانی 5- تاکید بر سیاست گذاری ، برنامه ریزی ، هدایت و نظارت در حوزه های ستادی 6- بازمهندسی روش ها و فرآیندهای انجام وظایف و توسعه فناوری های نوین اداری و فناوری اطلاعات و ارتباطات 7- جایگزینی راهبرد خرید خدمات به جای تولید و ارایه مستقیم خدمات 8- توسعه ارایه خدمات از طریق برون سپاری و حذف و اصلاح پست های مرتبط شهرداری رشت با توجه به اتخاذ چشم انداز توسعه مدارانه برای شهر رشت و تدوین برنامه عملیاتی پنجساله و سند توسعه ، استراتژی خود را جهت دستیابی به توسعه درون زا ، پایدار و متوازن قرار داده و بر همین مبنا سه رویکرد اعتمادسازی محلی ، برند سازی و جذب سرمایه گذار قرار داده است . شهرداری رشت و تیم مدیریت شهری جدید ، جهت تحقق سیاست ها و اصول مذکور ، از سال 1394 تا کنوندست به تغییرات اساسی و گسترده ای زده است . این تغییرات در دو دسته جای می گیرند: 1- تغییرات ساختاری شهرداری ( درون سازمانی ) 2- تغییرات توسعه مدارانه ( برون سازمانی ) تغییرات درون سازمانی شامل طراحی ساختار و چارچوب سازمانی ، کنترل و خنثی کردن فساد سیستمی، ناکارآمدی سازمانی و اتلاف منابع ، اصلاح ساختار سرمایه انسانی و چابک سازی فرآیند سازمانی ، تدوین بودجه پنج ساله توسعه مدارانه شهرداری رشت می شود. تغییرات برون سازمانی شهرداری رشت در جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری بر بازآفرینی شهری، برون سپاری ، اقدامات محقق کننده بودجه شش هزار میلیاردی شهری جهت توسعه شهری قرار دارد . در این راستا استراتژی توسعه شهر رشت بر سه مبنای اعتمادسازی محلی ، برندسازی و جذب سرمایه گذار قرار دارد : الف : اعتماد سازی محلی :

1. بازآفرینی شهری

رشت اکنون مفتخر است که با تلاش بی­وقفه مدیریت شهری جدید ، اولین شهر ایران است که صاحب سند بازآفرینی شده است.بازآفرینی در واقع عنوان یک جنبش در شهرسازی است که از دهه ۱۹۸۰ به راه افتاد و هدف اصلی آن توسعه شهر، نه با تورم کالبدی شهر، بلکه به کمک باز­ زنده سازی پتانسیل فرهنگی در بطن کالبد است. بازآفرینی، رویکردی انسان­محور دارد و در مقابل خودرو محوری قرار می گیرد . اکنون بازآفرینی یکی از مهم ترین استراتژی های مدیریت شهری است که برنامه­های کوتاه­مدت، میان­مدت و بلندمدت برایش تعریف شده است. بر مبنای باز آفرینی شهری ، شهر هویت مند شده، باز تعریفی از کارکرد شهر صورت می پذیرد و این امر در اقتصادی نمودن آن به کار گرفته می شود تا زمینه های توسعه پایدار شهری فراهم آید . پروژه پیاده راه سازی یکی از ارکان با اهمیت باز آفرینی محسوب می شود. شهر رشت علیرغم عدم حضور ابتدایی در میان 15 شهر برگزیده ، با پیگیری ها و انجام مطالعات و اقدامات مدیریت شهری ، تبدیل به اولین شهر ایران شد که نقشه راه مطالعاتی و عملیاتی موردنظر را تدوین نموده است . سیاست بازآفرینی و ایجاد پیاده راه و به تبع آن تبدیل شهر رشت به عنوان برند فرهنگی و هنری سبب ساز رونق اقتصادی و بهبود معیشت ساکنان آن می شود. اقتصادی کردن شهر و رونق کسب و کار و تعریف مجدد کارکردی شهر از اهداف اصلی بازآفرینی شهری محسوب می شود. امروزه بازیابی و توسعهفضاهای پیادهبهیکی از محورهای برنامه ریزی و طراحی شهری بدلشده استکهاز آنبه عنوانجنبشپیاده گستری یادمی شود . مسیرهای پیادهتوامبا نشانه هاونقاطعطفوتاریخی بهمثابهمکانی برای قرائتسناریوی شهری وحفظپایداری خاطرهشهر هستند.امروزهدربسیاری ازشهرهای دنیاازپیاده راه های شهری دربرگزاری نمایشگاه ها،وقایعاجتماعی، فستیوال ها،آگهی های تبلیغاتی وهمچنیندربروشورهای توریستی وتبلیغاتی بهوفوراستفادهمی شود. بایدگفتکهپیاده راه هایاپیاده راه سازی،توجهویژه ای بهپدیده شهروندی است . برای حفظ و حراست فضای تاریخی و فرهنگی این بافت ها ، گریزی از ایجاد پیاده رو یا پیاده راه های فرهنگی نیست . همچنین پیش بینی سه مسیر گردشگری ، اتصال دهنده ی نقاط گردشگری منفصل شهر در نگاه کل نگر بازآفرینی و  طول مسیرهای آبی 1 ، 2 ، 3 به مجموع 9400 متر ، فضاهای سبز احداث شده در مسیرهای آبی ، محور پیاده گردشگری (پیاده راه فرهنگی- به سازی محدوده خواهر امام- به سازی بافت تاریخی بازار- به سازی محله استادسرا – به سازی گذر حاج آقا بزرگ– پیرسرا و چمارسرا- محور پیاده گردشگری پل خشتی چمارسرا تا پارک مفاخر - احداث پل زندگی و اتصال چمارسرا به پارک مفاخر، باغ مشکات و دو حوزه آبی تالاب عینک-به سازی حوزه سوم تالاب عینک - به سازی محله سلیمان داراب- ارتقای کالبدی مسیرهای ارتباطی 17 شهریور، امین اصغری و عطا آفرین ) ، پروژه های اجرایی بناهای تاریخی ، توانمندسازی و ظرفیت سازی محلات 55 گانه در سطح شهر از طریق برنامه ایجاد دفاتر تسهیل گری در بافت ناکارآمد و فرسوده (در حد فاصل سال های 98-1396 ، 42 دفتر در 21 محله تاسیس می شود. 7 دفتر در سال 1396 ، 14 دفتر در سال 1397 و 21 دفتر در سال 1398) ، احیاء و نوسازی کانون های فرهنگی و اجتماعی مساجد محلات از مجموعه پروژه های باز آفرینی شهر رشت است.

2. ایجاد پارک و فضای سبز

ایجاد پارک ها یا فضای اختلاط اجتماعی در برنامه ریزی و مدیریت شهری به عنوان یکی از عناصر اصلی شکل گیری و افزایش سرمایه اجتماعی و اختلاط فرهنگی است.از همین روی ساخت پارک و افزایش سرانه سبز،یکی از مهم ترین برنامه های مدیریت شهری شهر رشت در دو سال اخیر بوده است. در حالی که از سال ۱۳۰۵ تا ۱۳۹۳ در رشت ۴۱ پارک ساخته شده بود، در دو سال اخیر ۱۶ پارک ساخته شده است. علاوه بر اینکه اکثریت پارک های ساخته شده در مناطق کم برخوردار قرار دارند، جانمایی آنها به نحوی است که سبب اختلاط اجتماعی بین مناطقی شود که از نظر فرهنگی تفاوت معناداری با هم دارند. افتتاح پارک در مناطق کم برخوردار نظیر افتتاح پارک کودک واقع در فاز ۲ خیابان معلم، پارک حاشیه کانال جی ۵ در پستک، به سازی و تکمیل پارک کودک در خیابان رودباری، افتتاح پارک شهیدان قناد واقع در کیژده، افتتاح پارک فجر آزادگان واقع در پیرکلاچای، افتتاح پارک زمرد واقع در حد فاصل میدان امام علی (ع) و میدان امام حسین (ع)، افتتاح پارک سمیه واقع در بلوار بهشتی، افتتاح خیابان نظری، افتتاح پارک سالار مشکات، افتتاح پارک الغدیر واقع در حافظ آباد، افتتاح پارک گل ها در جماران، افتتاح پارک نشاط در شهرک سید احمد خمینی، افتتاح پارک دانش در شهرک سید احمد خمینی، افتتاح پارک بوستان مهر واقع در مسکن مهر، افتتاح پارک نشاط ۲ در شهرک پارس خزر، افتتاح پارک تندرستی در شهرک پارس خزر، افتتاح پارک آرامش در شهرک پارس خزر، افتتاح پارک ۱۱۳ واقع در مسکن مهر، افتتاح پارک محلی پارس شهاب و فومن شیمی از جمله اقدامات شهرداری در زمینه ترویج رفاه اجتماعی بوده است .

3. تمرکز زدایی و تمرکز بر مناطق و محلات

یکی از مهم ترین استراتژی های شهرداری رشت در دو سال اخیر محله محوری و تمرکز زدایی بود که با هدف تقویت محلات و کاهش فاصله دهک های جامعه انجام شد. ساخت بازارچه های محلی یکی از بارزترین مصادیق محله محوری بود. در دو سال گذشته ۱۶ بازارچه محلی در نقاط مختلف شهر ساخته و همین امر سبب ایجاد بیش از هزار شغل شد. شهر رشت از سالیان پیش با مشکل ساماندهی مشاغل و نبود بازارچه ها رنج می برد . از همین روی مدیریت شهری جدید در شهر رشت ، تمرکز خود را بر ایجاد و ساماندهی بازارچه ها در شهر رشت معطوف کرد . بازارچه شهید چمران در میدان امام حسین، بازارچه ولیعصر در بلوار  شهدای گمنام، بازارچه عینک در بلوار شهید افتخاری (در حال راه اندازی مجدد)، بازارچه لاکان مهر در بلوار لاکان، بازارچه باهنر در محله باهنر، بازارچه سلیمانداراب در خیابان شیون فومنی، بازارچه پایتخت در بلوار شهید حبیب زاده، بازارچه مریم در بلوار امام رضا (ع)، بازارچه مهر امام رضا (ع) در شهرک مسکن مهر، بازارچه سلیمانداراب در سه راهی مسجد سلیمانداراب و... از مجموعه اقداماتی بود که در این زمینه صورت پذیرفته است .

4. توانمند سازی مناطق آسیب پذیر شهری و ارایه خدمات حمایتی و اجتماعی

تا پیش از سال ۱۴۹۴ فعالیت های اجتماعی شهرداری رشت محدود به امور خدماتی بوده که برای سالیان طولانی تمامی فعالیت ها بر همین مدار صرت می پذیرفته است . با توجه به اینکه شهرداری ها امروزه به عنوان یک نهاد اجتماعی شناخته می شوند ، شهرداری رشت هدف خود را ارایه خدمات اجتماعی نیز در نظر گرفته است . به همین دلیل در دوسال اخیر با راه اندازی واحد مدیریت آسیب های اجتماعی و پیشگیری از تخلفات، خدمات گسترده ای در این زمینه ارائه شد. افتتاح مرکز ماده ۱۶ (معتادین متجاهر )، افتتاح دهکده سلامت کمپینگ عینک، پاک سازی حاشیه رود خانه ها با همکاری انجمن ها و سازمان های مردم نهاد، افتتاح ۱۱ خانه سلامت و تجهیز خانه­ها در سرای محلات، افتتاحیه مرکز پرتو (آموزش کودکان کار) در محله حمیدیان، افتتاحیه بازارچه الگویی حمایتی برای آسیب­دیدگان اجتماعیعینک، افتتاح کمپین پیشگیری از اعتیاد در دو پارک ملت و دانشجو، افتتاح گرمخانه و سامانکده در مناطق ۱، ۲، ۳و ۵، برگزاری کلاس آموزش سلامت روانشناسی، مهارت­های زندگی تغییر روحیه، مهارت خودآگاهی، رضایت از زندگی در سرای محلات، استقرار اتوبوس سلامت در مناطق کم برخوردار و ارائه خدمات سلامت و مشاوره رایگان، ساخت و تعمیر و نگهداری سامانکده و ساماندهی زنان خیابانی و کودکان کار، احداث و راه­اندازی کلینک تخصصی شهرداری رشت و واکسیناسیون کارگران از جمله اقدامات این مرکز بود.

5. بهبود در شبکه حمل و نقل عمومی

سیستم اتوبوسرانی شهرداری رشت، در پایان سال ۱۳۹۳ وضع بسیار اسفناکی داشت،به طوری که تعداد اتوبوس های فعال در شهر از ۱۱۰ دستگاه در سال ۱۳۸۷ به ۳۵ دستگاه در پایان سال ۱۳۹۳ کاهش پیدا کرده بود. در دو سال اخیر ۲۰ دستگاه اتوبوس خریداری و ۲۰ اتوبوس باجذب اعتبار از وزارت کشور بازسازی شده و قرار است تا پایان سال جاری ۸۰ اتوبوس دیگر نیز بازسازی و به سیستم حمل و نقل عمومی اضافه شود. در حوزه حمل و نقل انبوه بر، طرح احداث تراموا در رشت در دستور کار قرار گرفت و تفاهم نامه همکاری در ساخت آن به ارزش تقریبی ۱۴۰۰ میلیارد تومان با وزارت دفاع منعقد شد. ب. برند سازی : برند سازی شهری در کنار مشارکت های مردمی و سرمایه گذاری به عنوان یکی از سه عملکرد عمده و مورد نظر مدیریت کنونی شهر رشت در راستای تحقق اهداف سند بازآفرینی به شمار می آید که جامعه اصلی هدف آن را شهروندان رشت تشکیل داده و در این راستا دو طیف گردشگران داخلی و خارجی و سرمایه گذاران داخلی و خارجی را نیز مورد هدف قرار داده است . با گزینش چشم انداز رشت؛ شهر جشنواره ها در راستای تحقق فرآیند برندسازی شهر رشت؛ برگزاری جشنواره ها فرصت مشارکت حداکثری شهروندان رشت را  به منظور بروز و ظهور خلاقیت های شهروندی در زمینه های فرهنگی، هنری، اجتماعی و سلامت و همچنین گسترش کارآفرینی موجب می شود و بدین سان به ارتقای حس تعلق شهروندان و توسعه فرهنگ غنی بومی رشت و گیلان زمین به موازات توسعه گردشگری و حضور سرمایه گذاران داخلی و خارجی منجرخواهد شد. در این میان سه استراتژی کلان توسعه گردشگری هنری، گردشگری سلامت و گردشگری خلاق (رشت، شهر خلاق خوراک) در برگزاری این جشنواره ها در سند حاضرمنظور شده است. ثبت رشت به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی در یونسکو در آذرماه سال ۱۳۹۴، شهر رشت به عنوان تنها شهر ایران در رشته خوراک شناسی در شبکه شهرهای خلاق جهان ثبت شد. ثبت شهر رشت به عنوان شهر خلاق خوراک، امکان حضور این شهر در مجامع بین المللی و نشست های مهمی را فراهم آورد و سبب شد که نگاه های جهانی به این شهر جلب شود. پ. جذب سرمایه و سرمایه گذار: ارایه بسته های سرمایه گذاری پروژه های سرمایه گذاری رودخانه های گوهر رود با طول مسیر 10100 متر( باغ گلدشت و مسیر سلامت، باغ موزه تفریحی–گردشگری، توسعه اراضی بازیافت کارخانه پارس الکتریک و فضاهای تفریحی–تجاری در عرصه سبز عمومی ، مرکز خدماتی گردشگری و دریاچه مرکز شهر،  باغ گردشگری ، پذیرایی ، رستوران و کمپینگ) ،رودخانه های زرجوب با طول مسیر 17000 متر (مسیر سلامت و جاده تندرستی،پذیرایی ساحلی ، بازارچه ساحلی، پارک تفریحی ، پارک های نمایشگاهی و فرهنگی، کمپینگ و اقامت موقت گردشگری ساحلی ) ، باغ هنر و طبیعت ، حمل و نقل انبوه بر ( تراموا ) ، احیای تالاب عینک ، مجموعه هتل و باغ و تالار زربافی ، پروژه مجموعه ورزش و سلامت ، پروژه احیای شهر بازی ، پروژه تجاری – پارکینگ سردار جنگل ، احداث پارک های موضوعی، احداث مجتمع کارگاهی ، پروژه دهکده سلامت ، احداث پل طبیعت ، باغ صف ا، پروژه پارک های سطح شهر رشت از جمله بسته های سرمایه گذاری شهر رشت هستند.