نگاه ایران: این روزها در گروه ها و کانال های تلگرامی جنب و جوش زیادی برقرار است. هنوز موعد رسمی تبلیغات انتخاباتی فرا نرسیده است اما کاندیداهای شورای شهرهای استان به تبلیغات با استفاده از رسانه های گروهی چون تلگرام روی آورده اند. شاید آنها هم درک کرده اند که در دنیای جدید تنها عکس و پوستر تبلیغات نیست و ذهن شهروندان به دنبال برنامه هایی است که آنها برای اداره شهر دارند. شهروندان می گویند وجود این گروه ها مفید است اما به شرطی که مسائل مربوط به حوزه شهر و شهروندی در این ابزارهای ارتباطی بیان شود و کاندیداها، خصوصاً آنها که به پارلمان شهر ورود پیدا می کنند بتوانند بین اهداف کوتاه و بلند مدت توازن برقرار کنند. نیاز به نمایندگانی توانمند داریم به گزارش همشهری، «رضا» در شهر لاهیجان گروه تلگرامی ایجاد کرده است تا به این وسیله بتواند تبلیغات مناسبی برای یکی از نزدیک ترین دوستانش که کاندیدا شده است، انجام دهد. وی توضیح می دهد: در این گروه شهروندان با پیوستن به کانال به نوعی از کاندیدای مورد نظر حمایت می کنند، برخی هم به قصد آشنایی با او عضو می شوند. بسیاری از شهروندان مشکلات شهر را بیان می کنند و طبعاً کسی که کاندیداست این موارد را می خواند و سعی می کند در برنامه کاری خود پس از راهیابی به شورای شهر قرار دهد. «محمود » شهروند دیگری است که وجود این گروه های تلگرامی را بی فایده می داند. وی می افزاید: این کانال ها و گروه ها چندان نتیجه ای ندارند و بیشتر موجب سرگردانی مخاطبان و پرشدن گوشی تلفن همراه از پیام های بی مفهوم می شوند. در حالی که لازم است خود کاندیداها به صورت آنلاین پاسخگوی سؤالات شهروندان درباره اداره شهر باشند و به آنها بگویند ورودشان چه مزیتی برای شهر ایجاد خواهد کرد و چقدر به دنبال کار جمعی هستند. وی بیان می کند: من چون تاکنون چنین چیزی در این گروه ها ندیدم از اغلبشان خارج شدم چون فکر می کنم دیدار چهره به چهره مؤثرتر است. ضمن اینکه مدیران این گروه ها هنوز نمی دانند کارکرد تلگرام در این مواقع چیست و آن را با گروه های ساده دیگر اشتباه می گیرند. نیاز به بحث های تخصصی «لیلا » دبیر بازنشسته ای است که در رشت زندگی می کند و به شدت تأکید می کند که شهروندان باید به کسانی که اهل رشت هستند و دغدغه شهر را دارند رأی بدهند. وی می گوید: کانال های تلگرامی خوبند اما بحث ها فعلاً چندان تخصصی نیست. شاید در روزهای تبلیغات رسمی، کاندیداها به طور جدی تر در این کانال ها وارد شوند. امیدوارم در هر صورت مجموعه این کارها به نفع شهروندان باشند. ما در شورای فعلی شاهد بروز تنش های بسیاری بوده ایم. اولین چیزی که ما می خواهیم ثبات در مدیریت شهری - هم بدنه و هم رأس شهرداری - است و اینکه شورا و شهردار در کنار هم کار کنند. «محمدرضا » هم می گویند این اولین سالی است که کاندیداها در قالب گروه ها و شبکه های اجتماعی فعالیت های تبلیغاتی می کنند و قطعاً این موضوع برای شهروندان جالب خواهد بود. وی اشاره می کند: همه ما می دانیم اغلب کسانی که در انتخابات کاندیدا می شوند دارای تحصیلات عالیه و سوابق علمی یا حتی اجرایی هستند اما آنچه به آن نیاز داریم حضور کسانی در پارلمان شهر است که بتوانند در مواقع حساس ورود کنند و پروژه های مناسب را با دورنمای آینده اجرا کنند یا بتوانند برای پیشبرد اهداف شورا و شهرداری به معنای واقعی کلمه برنامه ریزی کنند و اداره کننده یک شهر باشند. توان اجرایی آنها باید جامع باشد و بتوانند مثلاً برای اجرای پروژه ها نظر مساعد دستگاه های اجرایی و یا همسویی آنها برای اجرای موفق پروژه را جلب کنند. تبلیغات زودهنگام در همین زمینه یک پژوهشگر روان شناسی اجتماعی به همشهری می گوید: تبلیغات زودرس در فضای مجازی به ویژه تلگرام موضوعی جدید و اجتناب ناپذیر است که برای اولین بار در شورای شهر پنجم ایران در سال 1396 تجربه می شود. «مؤمن صالحی» بیان می کند: فضای مجازی از شمول قواعد حقوقی تعریف شده قانونگذار خارج است. با نظر به تهدید احتمالی «تشخیص تخلف» از سوی دستگاه های ناظر و تأیید نکردن صلاحیت که کاندیداها را برای تبلیغات زودرس در معرض خطر قرار می دهد، داوطلبان عضویت در شوراها احساس می کنند تا روز 21 اردیبهشت نباید حضوری علنی در صفحات مجازی داشته باشند، که درست هم هست. این پژوهشگر بیان می کند: این رسانه چه بخواهیم و چه نخواهیم به علت پوشش وسیع و فراگیری، ابزار مهم و جدیدی است که کارکرد زیادی در تبلیغات شورای پنجم شهر خواهد داشت. آنچنان که فیس بوک برای اوباما نقشی بی بدیل را ایفا کرد و همه حرفه ای های انتخابات در امریکا نیز غافلگیر شدند. از این رو چه اهمیتی دارد که از خوب و بد آن یا اثرات مثبت و منفی آن حرف بزنیم. باور کنیم فضای مجازی هست و تلگرام در ایران نیز از تعیین کننده ترین این فضاهاست. وی ادامه می دهد: نکته مهم در چگونگی استفاده از این امکان مهم و جدید است که آن هم به بایدها و نبایدها و نگاه تخصصی و البته رقابتی مربوط است. در این مبارزات و رقابت انتخاباتی، کسانی که بتوانند راه های استفاده بهتر از این رسانه را کشف کنند و مورد نظر قرار دهند به شرط داشتن حرف های گفتنی، قطعاً از دیگران پیشی خواهند گرفت. این پژوهشگر بیان می کند: این فرصتی است که آگاهان و متخصصان رسانه ای که خود نیز دغدغه و تجربه انتخاب را در چند دوره از جمله در بخشی از شورای چهارم دارند، وارد میدان شوند. برای استفاده از حداکثر امکانات تکنولوژیک و گرافیکی این رسانه فقط باید به دانش روز مجهز بود و استفاده فنی از آن، کار هر کس نبوده و نیست. «مؤمن صالحی» تأکید می کند : دانشوران و متخصصان، این بار باید نشان دهند که دانش و چینش درست اطلاعات تعیین کننده است و نه استفاده ابزاری از فناوری های جدید و بی اطلاعی مخاطبان. این پژوهشگر ادامه می دهد: باید بگذاریم تکنیک های استفاده از تلگرام را هر گروهی خود تشخیص دهند و از آن بهره ببرند. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که ارسال انبوه پیام و خسته کردن مخاطبان باعث گم شدن پیام های اصلی می شود. تعیین نکردن مدیر برای گروه های تلگرامی کاندیدا ها که از تعیین مسئولان اصلی ستاد های انتخاباتی مهم تر است و مورد غفلت قرار می گیرد نیز ریسک بزرگی خواهد بود. وی می گوید: علاوه بر اینها تعیین مواضع سلبی و تخریب دیگران و ایجاد مباحث بیهوده و درگیری های جاری در صفحه انتخاباتی تلگرامی، علاوه بر داشتن تبعات حقوقی و اخلاقی، مخاطبان را خسته و فرسوده می کند و احتمالاً ارتباط مخاطبان را با این گروه ها قطع می کند. تیغ دولبه تبلیغات اینترنتی این پژوهشگر درباره مزایای استفاده از تلگرام در تبلیغات بیان می کند: این رسانه بر خلاف رسانه های قدیمی مثل پوستر و بنر و بروشور با کمترین هزینه می تواند در خدمت ارائه برنامه های کاندیدا ها باشد و به انتقال دیدگاه های آنان کمک شایان توجهی کند؛ موضوعی که به طور جدی تاکنون مورد غفلت واقع شده و اکنون امکان آن کاملاً فراهم شده است. صالحی می افزاید: از سوی دیگر به علت سرعت انتشار متن، تصویر و ویدئو امکان نظارت عمومی و جلوگیری از خطا ها در فضای مجازی بسیار بالاست به نحوی که کوچک ترین حرف یا اقدامی از سوی هر کاندیدا می تواند در دقایقی کوتاه، به سمع و نظرسایر شهروندان برسد. وی می گوید: فضای مجازی تیغ 2 لبه ای است که شاید به حادثه ای مانند واترگیت برای سقوط نیکسون از سوی واشنگتن پست، برای هر کاندیدایی منجر شود. مجریان برگزاری انتخابات نیز در هر سطحی به جز نظارت و رصد کردن این فضاهای مجازی، چاره دیگری ندارند و این به علت خلاهای قانونی و از سوی دیگر واقعیت های فناوری و اجتماعی است که گریزی از آنها نداریم. بدون تردید ارزیابی نتایج برخوردهایی از جنس مقابله با ویدیو یا ماهواره باید درس خوبی برای جلوگیری از تکرار اشتباهات به همه ما داده باشد. وی می افزاید: دست کم گرفتن فضای مجازی، مقابله با آن و یا استفاده نامناسب از آن با اولویت مصداقی اول تلگرام و سپس اینستاگرام و نقش مهم آن در انتخابات شورای پنجم جز ساده اندیشی تحلیل دیگری ندارد. تا ببینیم در دوره آینده شوراها با چه شگفتی دیگری از وسایل ارتباطی روبه رو خواهیم شد.  تخلف انتخاباتی حسین میرمحمدصادقی، مدیر گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی: یکی از موارد پیش بینی شده در قانون، مساله تبلیغات است. اکنون سایت ها و فضاهای مجازی یک ابزارند است و افراد به جای این که از فضای فیزیکی و واقعی استفاده کنند از فضای مجازی استفاده می کنند و تخلف در این فضاها هم می تواند جرم انتخاباتی محسوب شود و مشمول مجازات های مقرر در قوانین انتخاباتی کمیسیونی برای این کار در قانون پیش بینی شده که متشکل از افرادی مانند دادستان کل کشور، وزیر کشور، رئیس سازمان صدا و سیما و... است که باید مساله تبلیغات انتخاباتی را سامان دهند.