نگاه ایران: جلسه شورای اداری شهرداری رشت با حضور دکتر سید محمدعلی ثابت قدم ، دکتر مختار جباری مشاورعالی شهردار رشت و مدیران شهرداری در تالار گفت و گوی شهر رشت برگزار شد. در این جلسه سید محمدعلی ثابت قدم ضمن آرزوی سال خوبی برای شهروندان و شهر رشت گفت : از همه همکارانم در شهرداری تشکر می کنم که علیرغم همه ی ایراداتی که بر همه وارد است و قطعاً کم و کیف آن وجود دارد ، صبر و حوصله به خرج دادند و این مسیر را با یکدیگر طی کردیم و خوشحالم از اینکه در پایان سال ۹۵ در مرتبه ای از طرح مدیریت و توسعه شهری هستیم که هدف اصلی حضور ما در شهرداری فارغ از مسائل اداری بود شهردار رشت با بیان اینکه موضوع اصلی ما کارمند بودن و انجام وظایف اداری نیست ، افزود : موضوع اصلی ما فرآیندی است که باید ذهن ها را درگیر کند. چه شهروند باشید چه کارمند فرقی ندارد بلکه فارغ از جایگاه شما باید آنچه که موضوع حساسیت شما را شکل می دهد ، دغدغه ها و شاخص های توسعه است. آمار نشان می دهد که این فرآیندتوانسته شهروندان را حساس کند اما باید حساس تر از این باشد تا نسبت به آن اعتماد محلی خودشان یک تعلق معنادار و پاسخگو داشته باشند. او با اشاره به اینکه شهر خوب ، شهری است که در آن گام اول پاسخگویی باشد ، گفت: پاسخگویی الزاماً رخ نمی دهد مگر اینکه ارکان ساختاری اداره شهر به عنوان بخشی از اصلی ترین قسمت اداره امور شهر ، بتوانند شهر را به سمتی سوق دهند که در ابتدا الگوساز باشند ، ثانیاً در کنار این الگو جریان ساز باشند؛ یعنی بتوانند از قسمت های منفی به سمت قسمت های مثبت هر استراتژی و توسعه شهر نزدیک شوند وثالثاً در این الگوسازی و پیشبرد امور در این مبنا بتوانند اهداف را در طول زمان خودش با آن رویکردهای کلان هدایت کنند و به آن برسند. او ادامه داد : قاعدتاً برای اینکه این روال طی شود ، ما نیازمند تغییرات بنیادی بودیم ؛ چون ریشه ی مشکلات بنیادی بود و با یک کار غیربنیادی نمی شد مشکل بنیادی را حل کرد . بنابراین حوزه ساختار ، در حوزه منابع انسانی و بخش های دیگر تا امروز تقریباً به نقطه ی پایدار خودش رسیده است منتهی ما نیازمند منابع انسانی ، ساختار سازمان یافته ، تشکیلاتی ، قابل اتکاء و در عین حال نیروهای متناسب با آن هستیم. دکتر ثابت قدم با بین اینکه وقتی مدیریت ساختار حاکم تغییر می کند ، لزوماً به این معنا نیست که ساختارها به یک کارایی بالا برسند، افزود: ممکن است تغییراتی انجام شود، اما می دانیم هر حوزه مدیریتی به نیروهای زیر مجموعه اش ، کارشناسی یا کارگری یا بخش خصوصی ای که کار می کند وابسته است . به همین دلیل امروزه در سیاست های کلان مدیریت شهری در تمام دنیا منجمله راهی که شهر رشت از طریق مطالعات پیش گرفته ، این نیست که از نیروهای درون سازمانی خودش الزاماً در خیلی از موارد استفاده کند . نگاه به هوشمندسازی شهری ، نگاه به برون سپاری فعالیت ها به بخش خصوصی ، مردمی سازی بسیاری از فعالیت های فرهنگی اجتماعی که در رویکردهای توسعه اجتماعی ما قرار دارد ، باید ما را به سمت یک عقلانیت موثر ببرد و زمانی که بنیان این توسعه اجتماعی به لحاظ زیرساخت ها لحاظ شد ، آنوقت می توانیم بگوییم که این توسعه اجتماعی را می توانیم به یک توسعه اقتصادی تبدیل کنیم و نتایج آن را در حوزه فرهنگ عمومی ببینیم. او با اشاره به سرمایه ی اجتماعی متناسب با شهر توضیح داد : در همه دنیا این سرمایه ی اجتماعی از خانواده به سمت شهر و از شهر به یک محدوده بزرگ تر و رو به پیشرفت هدایت می شود . اما ما دقیقاً به شکل معکوس حرکت می کنیم . نرخ سرمایه اجتماعی ما پایین است و بنیان های خانواده بسیار تضعیف شده است . این واقعیت نشان می دهد که ما در توسعه بنیان های خانواده مبنای خوبی نداریم و اگر می خواهیم این اتفاق بیفتد ، باید بتوانیم در راهکارهای موردی چند اصل را برای جامعه به صورت فردی در راستای حقوق شهروندی ارتقاء دهیم. دکتر ثابت قدم از شاخص نظم و انضباط به عنوان یکی از این اصول نام برد و تاکید کرد: رعایت انضباط دو قسم دارد؛ یکی انضباط زمانی است و دیگری انضباط مالی . چون زمان هم یک نوع سرمایه است و می تواند به طور غیر مستقیم به بهره برداری مالی منتج شود. به عنوان مثال وقتی جلسه ای قرار است ساعت ۳ شروع شود ، نباید تاخیر رخ دهد یا فردی دیر کند . دلیل تاخیر اهمیت ندارد چرا که این فرهنگ باید توی این ساختار شکسته شود و از بین برود. ما تا زمانی که نتوانیم ساختار زمانی خودمان را برای خودمان رعایت کنیم ، مطمئن باشید که برای مردم هم در زمینه خدمت رسانی نمی توانیم رعایت کنیم. شهردار رشت با تاکید بر شاخص زمان گفت : انضباط مبتنی بر زمان را مرتب به خودتان گوشزد کنید. این مسئله باعث می شود خود شما تنظیم شوید. وقتی شما تنظیم شوید ، ۳۰۰ نفر کارمندی که زیر دست شما کار می کنند نیز منضبط می شوند. وقتی مجموعه منضبط شد، بهره بری زمان و بهره بری شما بالا می رود و در نتیجه اثربخشی افزایش پیدا می کند . ما باید اصل انضباط را برای کیفی سازی سیستم لحاظ کنیم. او افزود: ما در بحث نگهداشت شهر مشکل کیفیت و مشکل نگاه داریم . ما باید ارتقای کیفیت دهیم و نگاه ظریف ، کیفی و ریزبین در ساختار خودمان را معنادار کنیم. کسی که اقتصاد را بلد باشد ، بیش از آنکه برای از دست دادن پول ناراحت شود با از دست دادن زمان ناراحت می شود. هر حرکتی که در آن بی انضباطی مالی باشد ، منتج به بی انضباطی مالی می شود . چرا که زمان پولساز تر است. این ذات اقتصادیِ یک سازمان اقتصادی است. او با بیان اینکه نمی شود انتظار داشت کارتان کیفی شود تا زمانی که منضبط نشده اید، گفت: انضباط یک کالای واسطه ای نیست بلکه یک امر صد در صدی است. هرکس باید در حوزه خودش این انضباط را برقرار کند . حال می خواهد اسمش اقتدارگرایی باشد ، دیکتاتوری باشد یا هر چیز دیگر. مهم نیست اسمش چیست مهم این است در یک مجموعه نظم باشد . این نظم یعنی تمام سرمایه های ذهنی قابلیت تبدیل به سرمایه های اقتصادی دارد. به این دلیل این حرف را می زنم چون من نان این تفکر را خوردم. او افزود: ما در سال ۹۶ به سمت کیفی سازی خواهیم رفت. در سال گذشته ساختار ما منضبط شد، سیستم برنامه دار شد ، افق تعریف کرد ، در افق چشم انداز و برنامه میان مدت و کوتاه مدت در نظر گرفت . الان هرگونه طرح ، برنامه وپروژه ای مشخص است و آگاهیم به این مسئله که مسیر ما چیست و می دانیم الان باید چه کار انجام دهیم و سال ۹۸ باید چه کار کنیم. بنابراین اگر بخواهیم کیفی سازی کنیم باید استاندارد را بشناسیم . بنابراین دانستن استانداردها یک اصل است . هر معیار کیفی هم باید کمی ِ قابل سنجش باشد . هر چیزی باید ما به ازای ارتقای فکری در آن تعریف شود. ثابت قدم تصریح کرد : جایی که ادعای برند می کند نباید به دنبال حجم باشد . کار حجمی مهم نیست بلکه کیفیت کار مهم است . به عنوان مثال یک آدم روستایی پول ندارد و در یک اتاق ۲۰-۳۰ متری در یک روستا زندگی می کند اما به حدی زندگی اش تمیز و مرتب است که آدم لذت می برد. اگر شما این فرد را با یک فرد پولدار که در بهترین منطقه خانه ای بزرگ دارد مقایسه کنید ، احساس می کنید که کیفیت از دل آن خانه ی روستایی در می آید نه این ، فکر کنید یک آدم ندار هستید که باید در آن فضا زندگی کنید ، بنابراین باید از هر چیزی استفاده ی مثبت کنید . بنابراین می شود انضباط ناشی از تفکر که لزوماً به منابع متصل نیست. بلکه به رفتار آن فرد و ان ساختار متصل است . وقتی کسی چنین کاری کند ، یعنی دارد با تک تک اجزای خودش یک کار عقلانی انجام می دهد . یک قسمتش اجتماعی است ، خروجی اش برای شهر نیاز است پس مجاز است. یک قسمت سیاسی است ، خروجی اش برای شهر نیاز است پس مجاز است. یک قسمت فرهنگی ، اقتصادی و غیره به همین ترتیب. شهردار رشت با اشاره به جملاتی که دور تا دور تالار گفتگو نصب شده بود ، تاکید کرد : تمام این جملات را ما در طول این ۲۳ ماه در شهرداری تئوریزه کردیم که از دل این جملات پروژه ها در آمدند. شما باید این جملات را عیناً در سیستم خودتان پیاده سازی کنید . این ها یک سری جملات انتزاعی نیست که فقط بگوییم و رد شویم بلکه حتماً در حوزه های مختلف مابه ازای بیرونی داشت . هر کس باید در ساختار خود ما به ازای عینی کیفی خودش را از این جملات به من تحویل دهند. یعنی باید بگویید در هر یک از این موضوعات ، کیفیتی که می خواهید مابه ازایش را تولید کنید ، چیست. این کیفیت هم باید به مکان وصل شود یعنی به پروژه ها ارتباط داشته باشد. او با اشاره به بحث نظارت گفت: نکته دیگر بحث نظارت ها است که ترجیحاً برون سپاری شود . چون من اعتقاد دارم که ناظر درون شهرداری نمی تواند آنقدر ناظر خوبی باشد. به نسبت هزینه ای که برای یک ناظر کیفی در نظر می گیرید و اینکه آن کیفیت برایتان چقدر موضوعیت دارد باید بتواند آن کیفیت مطلوبی که انتظار دارید پیاده سازی کند. شهردار ادامه داد: نکته بعدی این است که اینقدر باید تمرین کار کارشناسی انجام دهید ، که زیر مجموعه خود را کارشناس خوبی بار بیاورید هم آنها بتوانند در آینده جایگزین خوبی برای شما شوند. باید برای آینده شهر جانشین سازی کنید . اگر قرار است اتفاق پایداری در شهر بیفتد باید این چهار رکن که در بالا اشاره کردم برقرار باشد. ارزیابی جامعه از عملکرد شهرداری نسبتاً خوب است مشاور عالی شهردار رشت با بیان اینکه وقتی در پایان یک دوره ی سالی قرار می گیریم، سعی می کنیم یک ارزیابی از خودمان داشته باشیم و چه در سالی که گذشت چه کردیم ، گفت : ما باید همین رفتار را عیناً وقتی در جایگاه یک عنصر سازمانی هستیم باید داشته باشیم . یعنی باید به عنوان عناصر سازمانی شهرداری در پایان دوره سالی باید ببینیم که جامعه از ما چه قضا وتی دارد، خودمان از خودمان چه قضاوتی داریم و در نهایت ببینیم که مدیر سازمان چه قضاوتی از ما دارد و ما چه انتظاری داریم. مختار جباری با بیان اینکه ارزیابی جامعه از عملکرد ما بسیار حایز اهمیت است ، افزود : دانشگاه گیلان یک نظرسنجی مهمی انجام داد ، که شهرداری هیچگونه دخل و تصرفی در آن نداشته است. پیش از این بخشی از این نظرسنجی منتشر شد اما جا دارد در اینجا بخش منتشر نشده ای از این ارزیابی را که مربوط به قضاوت جامعه اس ، عنوان کنم. او با اشاره به اینکه این نظرسنجی در جامعه نمونه آماری ۶۰۰ نفره در ۵ منطقه شهری انجام شد، توضیح داد: گروه های سنی مختلفی در این نظرسنجی بودند که سنین ۱۸-۲۹ سال تقریباً ۳۹درصد، ۳۰ تا ۴۹ سال، ۴۰ درصد، و ۵۰ سال به بالا تقریباً ۲۰ درصد بودند. توزیع فراوانی افراد پاسخ دهنده به لحاظ سطح تحصیلات، بیسواد و کم سواد و ابتدایی تقریباً ۱۰ درصد، راهنمایی و دبیرستان ۱۸ درصد، دیپلم ۳۳ درصد و تحصیلات عالی ۳۸ درصد را شامل می شدند. او با اشاره به اینکه یکی از سوال ها مقایسه ی شهردار فعلی با شهرداران گذشته بود، توضیح داد: در پاسخنامه چند گزینه بود که شامل بهتر ، خیلی بهتر ، فرقی نکرده ، بدتر و خیلی بدتر را شامل می شد. جمع پاسخ های بهتر و خیلی بهتر ۶۹.۵ درصد را شامل می شد. فرقی نکرده تقریباً ۲۶ درصد بود و جمع بدتر و خیلی بدتر تقریباً ۴ درصد بود. دکتر جباری به سوال دیگری در خصوص سرعت پروژه ها نسبت به ادوار گذشته اشاره کرد و افزود : ارزیابی جامعه از سرعت پروژه ها در این دوره ۴.۷ خیلی بهتر ، بهتر ۵۶.۸ درصد، فرقی نکرده ۳۲ درصد و بدتر ۵.۵ درصد بود. او ادامه داد: یکی از سوالان این بود که اگر شما شهردار بودید ، الویت کاری شما چه بود که نتیجه آمار نشان می دهد که آسفالت و در درجه بعدی ترافیک از الویت شهروندان است. ما با انباشت سه دهه مشکلات در شهر مواجه هستیم دکتر جباری با بیان اینکه ما در دو سال گذشته فراز و نشیب های زیادی داشتیم و یقیناً در بعضی جاها ناکامی هایی هم داشتیم ، افزود : خوشبختانه در طول این مدت با وجود همه فراز و نشیب ها ، مسیری که توسط دکتر ثابت قدم طراحی شده بود ، تا اینجا طی شد و دارد طی می شود. من فکر می کنم هرازگاهی شایسته است ما به این مسیر نگاهی بیاندازیم و ببینیم داریم به کجا می رویم. اگر رشت از در سه سال آینده از چرخه فعلی خارج نشود ، ناپایداری در استان پایدار می شود مشاور عالی شهردار رشت با اشاره به اینکه شهرداری با دو مشکل جدی مواجه بود و هنوز هم هست، گفت : شهر رشت دچار انباشت مسائل مختلفی شهری هست که میراث چند دهه است. ما در یک وضعیتی قرار داریم مسائل مربوط به چند دهه انباشت شده است و فکر می کنم همه به این مسئله اذعان داشته باشند . از طرف دیگر ما با کمبود جدی زمان مواجه هستیم. او در توضیح کمبود زمان افزود : ما در حال حاضر در یک وضعیت کلی در جامعه قرار داریم که اگر این وضعیت را خوب درک کنیم ، تصدیق خواهیم کرد که زمان نداریم . ما در کلان ملی با دو تهدید مواجه هستیم و یک تضعیف. با یک نوع تهدید و با یک نوع تحدید. ما در شرایط تحدید منابع درآمدی دولت مواجه هستیم. دولت دیگر در دهه ۹۰ دولت دهه ۸۰ نخواهد بود . خیلی هنر کند که با پول نفت و مالیات درآمد کارمندانش را بدهد و ۴ تا پروژه را راه بیاندازد. بنابراین آن دوره گذشت که دولت منابعی داشت و می شد با این منابع خیلی کارها کرد. پس ما در دوره تحدید منابع درآمدی دولت قرار داریم. اما تهدید دیگر، تهدید منابع طبیعی است که یکی محیط زیست است و دیگر کمبود منابع آب. یکی از مشکلات جدی ما در چند سال آینده تهدید آب است. و همینطور با یک تضعیف منابع در جامعه مواجه هستیم. ما در وضعیتی قرار داریم که نرخ سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی متاسفانه پایین است. یعنی شما در جامعه ای باید انباشت مشکلات سه دهه را برطرف کنید که نرخ سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی پایین و از طرف دیگر آسیب های اجتماعی بالا است. جباری اشاره کرد : وقتی شما به عنوان مدیریت شهری با شهری مواجه هستید که انباشت مسائل مربوط به سه دهه را دارد و از طرف دیگر جامعه با تحدید منابع درآمدی دولت و تضعیف سرمایه های اجتماعی روبرو است، برای برون رفت از این موضوع باید چه کار کنید؟ به همین دلیل است که ما کمبود زمان داریم. اگر رشت در طول سه سال آینده نتواند از این چرخه خارج شود، نه تنها به یک توسعه پایدار نخواهیم رسید بلکه ناپایداری را در رشت و استان پایدار خواهیم کرد. پس بنابراین ما وقت نداریم مشغول کارهای دیگر شویم. اگر می بینید دکتر ثابت قدم سرعت کار و فشار کارش بالا است به این دلیل است که واقعاً وقت نیست. او با اشاره به اینکه عبور از این مرحله امکان پذیر نیست ، مگر با فرمول عقلانیت و توسعهف تصریح کرد: توسعه نقطه مطلوب ما است. یعنی رساندن شهر به شاخصه های مطلوب در حوزه های اقتصادی شهر. رسیدن به این نقطه مطلوب با هیچ مکانیزمی ممکن نیست مگر با مکانیزم عقلانیت . عقلانیت یک متد است برای رسیدن به نقطه مطلوب . اما عقلانیت مورد نظر ما معطوف به استفاده از مکانیزم های علمی است . ما نمی توانیم به جز عقلانیت علمی و انباشت دانش به توسعه برسیم. او افزود : من قصد مبالغه ندارم اما آنهایی که دستی در کار دارند ، متوجه این موضوع شده اند که در دوره فعلی یک ایده و یک نگرش برای شهر ترسیم شده است . این ایده و افق کاملاً همگون با جغرافیا ، فرهنگ و اقتصاد اینجا است. دکتر جباری در پایان تصریح کرد: ما برای اینکه به این ساختار برسیم برای عبور از این مرحله باید به سه شعار و مفهوم توجه کنیم . مفاهیمی که ساده است اما پشت هر یک کلی ایده و اندیشه ی علمی خوابیده است. ما ناچاریم که ابتداً شهر، شهروندان و همه ساختار رشت را وارد شعار «می رشت» کنیم. واقعیت این است که حس تعلق به این شهر برای همه شهروندان و همه گیلانیان ایجاد شود. ما یکی از مشکلاتی که داریم این است که واحد تعلق ما تقلیل پیدا کرده است. مثلاً در گذشته به محله خود افتخار می کردیم. اما الان تنها واحد تعلق شهروند ما خودش و خانواده اش شده است. در حالی که همه جای دنیا سعی می کنند که واحد تعلق شهروندان را از خود و خانواده به سمت شهر، استان و کشور سوق دهند. ما باید این تعلق را در بین شهروندان رشت و کل گیلان ایجاد کنیم و به مفهومی به نام «می رشت» برسیم. و بعد از آن باید به پهنه ی «امی رشت» شویم که رشت برای ایرانیان است. در مرحله اول رشت موضوعی برای گیلانیان است اما در مرحله دوم ما رشت را برای ایرانیان موضوع می کنیم. وقتی هنرمندانی مثل رضا عطاران به رشت می آیند و از پیاده راه بازدید می کنند همان فرآیند ایجاد «امی رشت» است. یعنی اینکه رشت موضوع شود برای ایرانیان. در نهایت ما به نقطه ای باید برسیم که رشت برای کل منطقه موضوع شود. رسیدن به این سه مرحله امکان پذیر نیست به جز با مفهوم عقلانیت و توسعه. در پایان این مراسم از ۶ نفر از مدیران ارشد شهرداری تقدیر شد . فرامرز جمشید پور معاون حمل و نقل و امور زیر بنایی ، شریفی شهردار منطقه سه و پورناصرانی شهردار منطقه یک ، متین عاشوری مدیر سازمان سرمایه گذاری ، صدیقه ستاره شناس مدیر اداری و مریم تجددی مدیر اداره در امد های عمومی به پاس زحمات یک ساله و وفاداری سازمانی ، ارتقای کیفی اعتماد محلی و تلاش در جهت برند سازی مورد تقدیر قرار گرفتند